Εκπρόσωπος μιας γενιάς σκηνοθετών, που πρωτοεμφανίζεται στο χώρο του Γιουγκοσλαβικού κινηματογράφου, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 70, ο Srdjan Karanovic ακολούθησε μια διαδρομή που σε μια πρώτη προσέγγιση δείχνει περισσότερο ως μια περιπλάνηση σ' έναν αχανή χώρο, παρά ως μια ενδελεχής εξερεύνηση ενός τόπου. Έτσι στη φιλμογραφία του θα βρούμε δίπλα-διπλά αστικές ιστορίες, κωμωδίες -σάτιρες των ηθών, δράματα εποχής, αλλά και τραγωδίες- καταγραφές της σύγχρονης εποχής. Το νήμα συνέχειας μοιάζει να απουσιάζει -και το πέρασμα από το ένα είδος στο άλλο, από το ένα θέμα στο άλλο, από το ένα σκηνοθετικός ύφος στο άλλο γίνεται με άνεση και ευκολία. Κάθε ταινία δείχνει να είναι για τον δημιουργό της άλλη μια στάση σ' ένα ταξίδι περιήγησης, άλλος ένας τρόπος να γνωρίσει ο σκηνοθέτης νέους τόπους, νέα ήθη, νέα πρόσωπα.
Σε μια συνέντευξη του στον Miroljub Vuckovic, ο Srdjan Karanovic διαπιστώνει ότι στο έργο του μπορεί κάποιος να διακρίνει τρεις τάσεις. Η πρώτη είναι η "πειραματική" : ταινίες που προσφέρoυν χώρο σε ερασιτέχνες ηθοποιούς για να αναδειχθούν, όπου ο αυτοσχεδιασμός επιτρέπει σε διαφορετικές εκδοχές μιας λαϊκής κουλτούρας να γίνουν το κυρίαρχο στοιχείο της μυθοπλασίας [Drustvena igra/ Society Game/ Παιχνίδι συναναστροφών (1972), Pogledaj me, nevernice/ Faithless Woman Look At Me (1974), Miris poljskog cveca/ The Fragrance Of Wild Flowers/ Tο άρωμα των αγριολούλουδων (1978)]. Οι εικόνες αυτών των ταινιών μοιάζουν ως νησίδες πρωτογονισμού μέσα στην ομοιομορφία του αστικού κόσμου, ως χώροι που αρνούνται την τυποποίηση και αισθητική του. Μια αίσθηση ακατέργαστου και αληθινού αναβλύζει απ' αυτές -μια αίσθηση που αντιπαρατίθεται στην υποκρισία της αστικής ζωής, που αμφισβητεί τις βεβαιότητες της σύγχρονης ζωής.
 Τη δεύτερη τάση αποτελούν ταινίες όπου στο κέντρο βρίσκονται πρόσωπα της γενιάς του σκηνοθέτη, όπου ο τόπος της δραματικής πλοκής είναι το αστικό περιβάλλον [Nesto izmedju/ Something In-Between/ Kάπου ανάμεσα (1982), Jagode u grlu/ A Throatful of Strawberries/ Στόμα γεμάτο φράουλες (1985) και τμήμα από το Za sada bez dobrog naslova/ A Film with No Name/ Mια ταινία χωρίς τίτλο (1988)]. Εδώ μπορούμε να διακρίνουμε ότι ο αστικός χώρος καθορίζει τόσο τη ψυχολογία των προσώπων, όσο και την ηθική τους: επιβάλλει αξίες και ύφος ζωής, καθορίζει σχέσεις. Εδώ η ασυμφωνία ανάμεσα στα πρόσωπα -δηλαδή οι διαφορετικές στάσεις ζωής και οι διάφορες στο κώδικα ηθικής- καθίστανται κυρίαρχες στη δραματική πλοκή. Ο σκηνοθέτης, σ' αυτές τις ταινίες, παρακολουθεί τις αντιφατικές συμπεριφορές των ηρώων του, καταγράφει το ζωτικό ψεύδος των προσώπων: το βλέμμα με το οποίο κοιτάζει τα πρόσωπα είναι πολλές φορές επικριτικό και σαρκαστικό-συχνά όμως αισθήματα συμπάθειας και κατανόησης κυριαρχούν (Something In-Between).
Η τρίτη τάση που υπάρχει στο έργο του Srdjan Karanovic αφορά ταινίες που έχουν πρωτίστως ένα "εθνολογικό ενδιαφέρον": βασίζονται σε μύθους και ιστορίες του παρελθόντος που εμπεριέχουν αφηγηματικό υλικό ικανό να τροφοδοτήσει την αφήγηση. Ταινίες όπως η Virdzina/ Bιρτζίνα  (1991) και Petrijin venac/ Petria's Wreath/ Tο στεφάνι της Πέτρια (1980) ανήκουν σ' αυτήν την τάση. Εδώ είναι η λαϊκή παράδοση, τα έθιμα και τα ήθη που ορίζουν το πλαίσιο, που προσφέρουν με τη δυναμική τους τις απαραίτητες συγκρούσεις στη δραματική πλοκή.
Όμως αυτές οι τρεις τάσεις, που ο σκηνοθέτης διακρίνει στο έργο του, αναπτύσσονται σ' ένα κοινό έδαφος. Υπάρχει ένα αόρατο νήμα που συνδέει τις ταινίες, υπάρχει ένας υπόγειος άξονας που φαίνεται ότι διατρέχει τη φιλμογραφία του Srdjan Karanovic. Από την Eva, τον Janko και τον Marko της ταινίας Something In-Between, στον Ivan του The Fragrance Of Wild Flowers και από εκεί στο ζευγάρι των μοιραίων εραστών, την Nadira και τον Miloljub, της ταινίας A Film with No Name, τα κεντρικά πρόσωπα των ταινιών του Srdjan Karanovic βρίσκονται σε κατάσταση πολιορκίας, η ταυτότητα τους απειλείται, τα αισθήματα τους κινδυνεύουν. Πρόσωπα, άλλοτε παγιδευμένα από τις ίδιες τις φιλοδοξίες τους και άλλοτε δέσμια των παθών τους, πρόσωπα που αναζητούν την ελευθερία τους από τα δεσμά μίας πραγματικότητας που δεν μπορούν να ελέγξουν, πρόσωπα τέλος που αποζητούν να προσδιορίσουν την ταυτότητα τους: οι ήρωες στις ταινίες του Srdjan Karanovic είναι εγκλωβισμένοι. Ζουν σε εποχές και τόπους όπου το παρελθόν δυναστεύει το παρόν (A Film with No Name), διαβιούν σ' ένα καθεστώς και σ' ένα πολιτισμό που επιβάλλει δυναστικά σεξουαλικές ταυτότητες και ρόλους (Virdzina), βιώνουν τις αντιθέσεις και τις αντιφάσεις του σύγχρονου κόσμου μ' ένα τρόπο δραματικό (Something In-Between). Εξόριστοι μέσα στον ίδιο τους τον τόπο, έγκλειστοι μέσα στους οικείους χώρους τους, προσπαθούν να αποτινάξουν τα δεσμά, αναζητούν μια έξοδο, μια οδό διαφυγής: το δρόμο που οδηγεί στην φύση, εκεί που όλα τα λουλούδια ανθίζουν. Η πολιορκία που βιώνουν είναι ασφυκτική, τα δεσμά ισχυρά και η απόδραση μοιάζει πολλές φορές αδύνατη ή και μάταιη (The Fragrance Of Wild Flowers).
Η κατάληξη στην ταινία A Film with No Name είναι χαρακτηριστική για τις προθέσεις του σκηνοθέτη: δέσμιοι μιας παράνοιας (που το μέλλον θα μας δείξει ότι δεν ελέγχεται) οι δύο εραστές ενώνονται για πρώτη φορά, μετά το τραγικό γεγονός που σημαδεύει τη σχέση τους, στο βαγόνι ενός τραίνου που προορισμός του είναι η Γαλλία. Καταλύτης της ένωσής τους; Ο ήρωας-σκηνοθέτης μιας ταινίας που "ακόμα δεν έχει τίτλο". Ίσως αυτό να είναι και το καθήκον ενός σκηνοθέτη, σύμφωνα με τον Srdjan Karanovic: πέρα από το να κινηματογραφεί, οφείλει να απελευθερώσει τα πρόσωπα από τα δεσμά τους, να τους υποδείξει την οδό διαφυγής, να τα βοηθήσει να ανακαλύψουν τις αληθινές ταυτότητες τους. Έτσι ίσως υπάρχει η ελπίδα να μπορέσουν να μπορούν να αντικρίσουν το αληθινό πρόσωπό τους, να βιώσουν τα αληθινά συναισθήματα…

Δημήτρης Μπάμπας