«Νομίζω πως είναι προτιμότερο να βλέπουμε τη ζωή σαν ένα τοπίο γεμάτο χιούμορ». Η φινλανδή δημιουργός Βίρπι Σουούταρι / Virpi Suutari αντιμετωπίζει τους ήρωές της με εκείνη την τόσο ιδιόρρυθμη σκανδιναβική αβρότητα, που ισορροπεί θαυμαστά ανάμεσα στην άδολη τρυφερότητα και τον περιπαικτικό σαρκασμό. Γεννημένη στο Ροβανιέμι του Αρκτικού Κύκλου, η Σουούταρι αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα σαν το σκηνικό μιας ταινίας δίχως φινάλε ή αρχή, ανατέμνοντάς τη φινλανδική ψυχή. Αντλώντας δάνεια και επιρροές από άλλες τέχνες, όπως η ζωγραφική και η φωτογραφία, η Σοούταρι μεταμορφώνει τους ήρωες των ντοκιμαντέρ της σε ηθοποιούς, οι οποίοι υποδύονται ρόλους και περσόνες στο μεγάλο παλκοσένικο της ζωής. Και μέσα από τις πιο ανύποπτες στιγμές νηνεμίας, αφήνει να ξεπροβάλλουν το χάος, η απορρύθμιση, η αναρχία, το παράλογο και η σαρωτική αμηχανία.

Οι ταινίες

Ένα ραδιόφωνο για τον λαό – Μπαλάντες από μια δασώδη χώρα / A People’s Radio – Ballads from a Wooded Country
(Φινλανδία, 2021, 26΄)
Βασισμένη στην εμβληματική εκπομπή «People’s Radio» του YLE (του εθνικού ραδιοτηλεοπτικού δικτύου της Φινλανδίας), αυτή η μικρού μήκους ταινία έχει διαμορφωθεί ως road movie, με εικόνες από ένα ταξίδι στους καλοκαιρινούς δρόμους. Η ταινία παρουσιάζει ένα σημερινό πανόραμα της χώρας μέσα από μια αφήγηση που προχωρά από το χιούμορ στην αστική αναρχία, καταλήγοντας στη λαχτάρα για την ανθρώπινη επαφή. Ένα καρνα βαλικό πορτρέτο της φινλανδικής ψυχής και κατοικίας.

Άαλτο – Αρχιτέκτονας των συναισθημάτων / Aalto
(Φινλανδία, 2020, 102΄)
Ένα ντοκιμαντέρ που μας ταξιδεύει στη ζωή και στο έργο του Άλβαρ Άαλτο, ενός από τους σπουδαιότερους σύγχρονους αρχιτέκτονες. Παρουσιάζει για πρώτη φορά τη συγκινητική ιστορία του έρωτα του Άλβαρ και της Άινο, της αρχιτέκτονα συζύγου του, μέσα από μια κινηματογραφική ξενάγηση στη δημιουργικότητα και στα εμβληματικά κτίρια που έχτισαν ανά την υφήλιο. Μια γοητευτική ταινία που συνδυάζει την ψυχαγωγία και τη γνώση, σύγ χρονο αλλά και σπάνιο υλικό που δεν έχει ξαναπροβληθεί, με βάση ενδελεχή έρευνα και αφηγήσεις από μάρτυρες και κορυφαίους ερευνητές από όλο τον κόσμο.

Επιχειρηματίες / Entrepreneur
(Φινλανδία, 2018, 77΄)
Οι επιχειρηματίες έχουν βγάλει κακό όνομα στις μέρες μας. Κάποιοι το αξίζουν. Όμως υπάρχουν και εξαιρέσεις. Η ταινία παρουσιάζει με βλέμμα συμπάθειας δύο διαφορετικές οικογενειακές επιχειρήσεις στη Φινλανδία και δείχνει νέους τρόπους του επιχειρείν (με ή χωρίς κρέας!), αλλά επίσης αντιπαραβάλλει δύο διαφορετικούς τρόπους επιβίωσης στο ευρύτερο συγκείμενο της μεταμοντέρνας, νεοφιλελεύθερης, καπιταλιστικής κοινωνίας.

Κομψότητα / Elegance
(Φινλανδία, 2016, 26΄)
Μια μικρού μήκους ταινία που αποτυπώνει το στιλ και την κομψότητα μιας ομάδας Φινλανδών που ασχολούνται με το κυνήγι της γκρίζας πέρδικας και του φασιανού – όλοι τους κύριοι της υψηλής κοινωνίας που έχουν πάθος για το κυνήγι, αλλά το έχουν και τρόπο ζωής. Οι σύντροφοί τους, τα Αγγλικά Σέτερ και Πόιντερ που κατάγονται από ευγενείς σκυλίσιες ράτσες, παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο σε αυτό το κινηματογραφικό πορτρέτο. Όταν τελειώνει το κυνήγι, ξεκινά η προετοιμασία του θηράματος για το γεύμα και όλοι κάθονται γύρω από το ίδιο τραπέζι.

Εραστές των κήπων / Garden Lovers
(Φινλανδία, 2014, 73΄)
Η ταινία κρυφοκοιτάζει πίσω από την ωραία βιτρίνα της μεσοαστικής ζωής καθώς οι πρωταγωνιστές αφηγούνται τις ιστορίες τους για τις σχέσεις, τον έρωτα και την απογοήτευση. Το σκηνικό είναι οι κήποι τους, που προσφέρουν μια μάλλον ανορθόδοξη οπτική της ελπίδας και της ανησυχίας που χαρακτηρίζουν την κοινωνία μας. Εξάλλου, στον κήπο η ζωή ανθεί με πολλούς τρόπους: χαρίζει δύναμη και ενότητα, αλλά γίνεται και τόπος αποχωρισμού. Μια δήλωση αγάπης για την ομορφιά και τη θεραπευτική δύναμη της φύσης, με υπέροχες και μαγευτικές εικόνες που ξεδιπλώνονται σε σχέσεις, συγκρούσεις, χαρές.

Άουφ βίντερζεν, Φινλανδία / Auf Wiedersehen Finnland
(Φινλανδία, 2010, 78΄)
Μια συναρπαστική ταινία που αποκαλύπτει μια άγνωστη πτυχή της φινλανδικής ιστορίας: όταν οι Γερμανοί στρατιώτες αποχώρησαν από τη Λαπωνία το 1944, περίπου χίλιες Φινλανδές έφυγαν από τη χώρα μαζί τους (για διάφορους λόγους), αν και οι περισσότερες γύρισαν ως το 1948. Στο στρατόπεδο καραντίνας στο Χάνκο, η πατρίδα τις υποδέχθηκε με ανακρίσεις και περιφρόνηση. Η περίτεχνη αφήγηση δημιουργεί ένα συμπαγές κινηματογραφικό σύμπαν, συνυφαίνοντας τις ανθρώπινες, συγκινητικές ιστορίες αυτών των γυναικών, οι οποίες αποκαλύπτουν τα ονόματα και τα πρόσωπά τους για πρώτη φορά.

(δ.τ.)