Αν κάποιος αναζητούσε μια εμμονή -θεματική ή άλλη- που να χαρακτηρίζει το έργο του Roman Polanski θα έπρεπε καταρχήν να σταθεί στην επιλογή ενός περίκλειστου και περιορισμένου σε έκταση χώρου, ως του τόπου όπου εξελίσσεται η δραματική πλοκή. Σε ταινίες με προφανή θεατρική καταγωγή όπως La Vénus à la fourrure(2013), Carnage (2011), Death and the Maiden (1994), Nóż w wodzie/ Knife in the Water (1962) αλλά και σε άλλες όπως τα Le Locataire (1976), Repulsion (1965) , Cul-de-sac (1966) είναι η στενότητα του χώρου που επιβάλλεται πάνω στους χαρακτήρες και πυροδοτεί την αφήγηση.
Οι συγκρούσεις ανάμεσα στους χαρακτήρες –θεατρικές στην καταγωγή τους- ακόμα και οι πιο υπαινικτικές ή αδιόρατες, λόγω της εγγύτητας του χώρου και του κινηματογραφικού φακού μεγεθύνονται.
Μέσα σ’ αυτούς τους τόπους οι κεντρικοί χαρακτήρες είναι φυλακισμένοι -Rosemary's Baby (1968)-, αδύναμοι να αποδράσουν, αναγκασμένοι να υφίστανται τη δυναστική –και γι’ αυτό βασανιστική- παρουσία του Άλλου.
Πολλές από τις ταινίες του Roman Polanski εμποτίζονται από μια αίσθηση του αποτρόπαιου και τρόμου -κάτι που οφείλεται ίσως στις εμπειρίες της παιδικής του ηλικίας. Είναι αυτή η αίσθηση που κάνει φανερή μια άλλη εμμονή του Roman Polanski : συχνά στο κέντρο της δραματικής πλοκής υπάρχουν χαρακτήρες που έχουν ένα ρόλο «κακού». Ο θεατής έρχεται αντιμέτωπος με πρόσωπα που έχουν προ πολλού διαβεί τα όρια του Καλού -Death and the Maiden, Rosemary's Baby- και εξαναγκάζεται να οικειωθεί πράξεις φρικιαστικές, πρόσωπα τρομακτικά: ο Άλλος είναι το Κακό.
Οι ήρωες άλλοτε εκτίθενται στη επιθετική βία του Κακού και άλλοτε παγιδεύονται από τη σαγήνη του Κακού: στο τέλος όμως υφίστανται τις -κυρίως ψυχολογικές- συνέπειες αυτής της σχέσης. Συχνά απέναντι στους κεντρικούς χαρακτήρες της ταινίας (και στον θεατή) υπάρχει ένας ιδιότυπος σχεδόν εξαναγκαστικός «εξανθρωπισμός» του Κακού, μια απεικόνιση της σκοτεινής όψης τους Ανθρώπου. Μακριά από οποιαδήποτε ηθικολογική προσέγγιση, ο Roman Polanski με το έργο του μοιάζει να φέρνει στην επιφάνεια τις πιο σκοτεινές, απόκρυφες και αποτρόπαιες όψεις της ανθρώπινης ψυχής.
Σ.
