του Bernardo Bertolucci
(τα σχόλια του σκηνοθέτη)

Τα πάντα ξεκινούν μια συγκεκριμένη μέρα στο Παρίσι και είναι τότε που οι "ήρωες" μας συναντιούνται. Οι γονείς των Γάλλων έχουν φύγει για διακοπές για ένα μήνα. Έτσι μαζί κλειδώνονται στο σπίτι. Και σ' αυτές τις λίγες μέρες έχουν μια πολλή έντονη σχέση, μια αληθινή μύηση. Μένουν έγκλειστοι στο σπίτι και όταν βγαίνουν έξω είναι μεγάλοι. Έχουν γίνει ενήλικες.
Έκανα λίγες ταινίες στην ζωή μου, γιατί στην πραγματικότητα κάθε ταινία μου είναι ένα μέρος της ζωής μου.
Ήρθα στο Παρίσι μετά τις εξετάσεις, όταν ήμουν 18 χρόνων. Οι γονείς μου μ' έδωσαν κάποια χρήματα και ήρθα με τον ξάδελφο μου, που ήταν συνομήλικος μου. Ανακάλυψα ένα μέρος για το οποίο είχα διαβάσει πολλά, την La Cinematheque Francaise (Γαλλική Ταινιοθήκη): ένας ξένος πάει στο Παρίσι και υπνωτίζεται από την Cinematheque, δηλαδή από το σινεμά. Η Ταινιοθήκη θεωρούνταν, τόσο από μένα όσο και από άλλους, ως ο καθεδρικός ναός.
Υπήρχε κάτι μαγικό την δεκαετία του 60, ήμασταν σαν να -ας χρησιμοποιήσω την λέξη- "ονειρευόμασταν". Αναμειγνύαμε σινεμά, πολιτική, jazz, rock' n' roll, σεξ, φιλοσοφία, ναρκωτικά και τα καταβροχθίζαμε όλα: ήμασταν σε μια κατάσταση διαρκούς "overdose".
Ορισμένοι θεωρούν το 1968 ως έναν πόλεμο στον οποίο ηττηθήκαμε, κάτι που είναι απόλυτα λάθος. Πιστεύω ότι πολλές, παρά πολλές σημαντικές αλλαγές συνέβησαν, ωστόσο υπάρχει ένα είδος κακής μνήμης: ίσως γι' αυτό οι γονείς δεν μίλησαν στα παιδιά τους για την ιστορία του 1968. Για τους νέους υπάρχει ένα είδος μαύρης τρύπας, και αυτό νομίζω ότι οφείλεται ότι οι γονείς τους δεν είναι πρόθυμοι να μιλήσουν γι' αυτό.
Οι νέοι δεν ξέρουν τίποτε για το 1968. Είναι σαν να έχει λογοκριθεί αγρίως το πνεύμα του 68, και αυτό νομίζω ότι είναι απολύτως τρελό. Επειδή ακόμα και αν ήταν μια αποτυχία του επαναστατικού ιδεώδους, το 68 ήταν απίστευτα σημαντικό για τις αλλαγές που έφερε στις συμπεριφορές των ανθρώπων. Τα πάντα άλλαξαν. Στην Ιταλία επέβαλλαν πρόστιμο αν φιλιόσουν στον δρόμο! Και σήμερα τα παιδιά, που θεωρούν την λεγόμενη ελευθερία δεδομένη, δεν γνωρίζουν ότι ένα μεγάλο μέρος της επετεύχθη στο 68. Έτσι έχει ενδιαφέρον να δει κάποιος πως οι ηθοποιοί μου προσλαμβάνουν εκείνη την εποχή. Ακόμα και αν αυτό δεν λέγεται, υπάρχει ανάμεσα στις γραμμές. Είναι ένα συναίσθημα που θα βρει στην οθόνη.
Η ταινία The Dreamers είναι μια υπενθύμιση, όπως ένα κομμάτι μουσικής ή μια ακτίνα του ηλίου που εμφανίζεται ξαφνικά. Είναι η υπενθύμιση μιας περιόδου του παρελθόντος, όταν μια ολόκληρη γενιά ξύπνησε ένα πρωί έχοντας απίστευτες προσδοκίες για το μέλλον. Ίσως επειδή σήμερα βλέπω τους νέους να είναι μελαγχολικοί για το μέλλον, θέλω να τους θυμίσω μια εποχή που το μέλλον δεν ήταν παρά μόνο θετικό.
Δεν κάνω μια ιστορική ταινία. Ήθελα να υπάρχει το πνεύμα του 68, δεν ήθελα όμως μια αναπαράσταση. Νομίζω ότι αυτό μ' έκανε λίγο διστακτικό για την ταινία. Είμαι ταγμένος στο παρόν. Στην πραγματικότητα, ο μόνος τρόπος σύμφωνα με μένα για να κάνεις μια ταινία για το παρελθόν είναι να την κάνεις σαν να ζούμε όλοι εκείνη την στιγμή το παρελθόν. Γιατί όταν γυρίζεις μια ταινία, η πραγματικότητα, οι άνθρωποι, το τοπίο, τα πρόσωπα και τα σώματα μπροστά στην κάμερα σου, ακόμα και αν είναι ντυμένοι με κοστούμια εποχής, είναι σύγχρονα με σένα, βρίσκονται στην ίδια εποχή με σένα που τα κινηματογραφείς. Ο μόνος χρόνος που η κάμερα μπορεί να μιλήσει είναι ο ενεστώτας, το παρόν.
Ο κόσμος θα με ρωτήσει αν είναι μια ταινία για το 1968 και θα τους πω αυτό: ναι διαδραματίζεται το 1968 και υπάρχει αρκετό από το πνεύμα της εποχής, όμως δεν αναφέρεται στα οδοφράγματα και στις συγκρούσεις στους δρόμους. Αφορά περισσότερο την όλη εμπειρία. Ήμουν εκεί και ήταν αξέχαστη. Υπήρχε μια συσσώρευση ελπίδας στους νέους κάτι που δεν είχες δει μέχρι τότε και δεν τα ξανά είδες από τότε. Η απόπειρα, η προσπάθεια να βουτήξεις στο μέλλον και στην ελευθερία ήταν φανταστική. Ήταν η τελευταία φορά που κάτι τόσο ιδεαλιστικό, τόσο ουτοπικό, συνέβη.

(δηλώσεις του Bernardo Bertolucci στο press book της ταινίας Τhe Dreamers)