του Patrice Leconte
“Η πιο μεγάλη ώρα είναι τώρα,
Η ώρα που και η σκέψη μου πεθαίνει,
και που δεν θέλω να ‘χει τελειωμό”
Λαϊκό τραγούδι του Άκη Πάνου
Η ταινία περιγράφει μια ερωτική συνάντηση: του Αντουάν και της Ματίλντ. Μια συνάντηση που μπορεί να διαδραματίζεται στον περιορισμένο χώρο ενός κουρείου, εκτείνεται, όμως, με τον πλούτο των συναισθημάτων που τη συνοδεύει, σε όλον τον αχανή χώρο που ορίζει ο απόλυτος έρωτας.
Στην αρχή η συνάντηση των δύο κεντρικών προσώπων σχεδιάζεται με χρώματα ζωηρά, χιούμορ και ένταση, στο τέλος όμως η εικόνα που σχηματίζεται διαθέτει κάτι από την αίσθηση μιας πικρής ματαιότητας. Ματαιότητα που δηλώνεται ως συνοδευτική του απόλυτου έρωτα, καθώς προκύπτει τόσο από το ασύμπτωτο των επιθυμιών, όσο και από την υποτιθέμενη αυτάρκεια της ερωτικής συνεύρεσης. Όταν οι εραστές σχηματίσουν τον προσωπικό τους σύμπαν, όταν ορίσουν τον κλειστό τους χώρο, όταν δηλαδή βιώσουν τον απόλυτο έρωτα, τότε θα έρθει και η αναπόφευκτη έκρηξη. Είναι το αδιέξοδο στο οποίο κορυφώνεται ο απόλυτος έρωτας και το οποίο θα γίνεται αντιληπτό μόνο από τη γυναίκα…
Οργανώνοντας την αφήγηση μέσα από το υποκειμενικό βλέμμα του άνδρα, αλλά έχοντας πάντα σαν αντικείμενό της την εικόνα της γυναίκας, η σκηνοθεσία αντιμετωπίζει τη συνεύρεση τους με τους τρόπους, τις εικόνες και τα συναισθήματα μιας απλής ερωτικής ιστορίας. Αξιοποιεί όμως τα προηγούμενα ως σημείο εκκίνησης, για να κλιμακώσει σταδιακά συναισθήματα και εικόνες, επιχειρώντας με αυτόν τρόπο να χαρτογραφήσει το κλειστό σύμπαν ενός απόλυτου έρωτα αλλά και να εξερευνήσει τα στοιχεία που συγκροτούν την ερωτική επιθυμία. Η σκηνοθεσία παρουσιάζει την ερωτική σχέση πάντα μέσα από το ανδρικό βλέμμα και εστιάζει στο χώρο της ανδρικής ερωτικής φαντασίωσης. Περιγράφει τη διαδικασία μεταλλαγής των συναισθημάτων μιας ερωτικής φαντασίωσης σε συναισθήματα ερωτικής επιθυμίας, παρατηρεί, με την κρυφή απόλαυση ενός ηδονοβλεψία, την ενσάρκωσή της στο πρόσωπο και το σώμα μιας γυναίκας. Εστιάζοντας στο εσωτερικό της ανδρικής επιθυμίας, η ταινία εκθέτει την καταγωγή της -τον αχανή χώρο της παιδικής ηλικίας- και τον προορισμό της -το γυναικείο σώμα- αλλά ταυτόχρονα επισημαίνει και τις ανησυχίες της, τα αδιέξοδα που συναντά στην πραγματική ζωή, το τραγικό στοιχείο που ενυπάρχει σ’ αυτήν…
Η απλότητα των εικόνων και η ευγένεια της σκηνοθετικής χειρονομίας συνεπικουρείται από την αστραφτερή παρουσία της Αννα Γκαλιένα, στον πιο γυναικείο ρόλο που είδαμε ποτέ στο σινεμά. Η θηλυκότητα της παρουσίας της αποτελεί ολοκληρωτική ενσάρκωση και απόλυτη εικόνα της πιο καθαρής και προσωπικής ανδρικής επιθυμίας για τη γυναίκα.
Εικόνες και αισθήματα λοιπόν που περιγράφουν με τον πλέον ακριβή τρόπο την ανδρική φαντασίωση για τη γυναίκα, μια απόλυτη και λαμπερή γυναικεία παρουσία, εξαιρετική αραβική μουσική, στην καλύτερη ίσως γαλλική ταινία των τελευταίων χρόνων.
Δημήτρης Μπάμπας (21/6/1994)
Le mari de la coiffeuse / Ο εραστής της κομμώτριας (1990)
Σκηνοθεσία: Patrice Leconte/ Πατρίς Λεκόντ
Παίζουν: Anna Galiena, Jean Rochefort
