(Reflection)
του Valentyn Vasyanovych

Δύο άνδρες στο περιθώριο ενός ιδιόμορφου πάρτι γενεθλίων που διεξάγεται στο γήπεδο ενός Paintball. Γρήγορα αντιλαμβανόμαστε ότι παρ’ όλη τη φιλική οικειότητα πρόκειται για ανταγωνιστές: ένα πατέρα και τον πατριό της κόρης του. Ό,τι αντιλαμβανόμαστε από την σκηνή είναι η μοναξιά του άνδρα, η απομόνωσή του...
2014. Ο 1ος χρόνος του “άτυπου” ρωσο-ουκρανικού πολέμου που διεξάγεται στην περιοχή της ανατολικής Ουκρανίας, στον Donbas. Ο Serhiy είναι χειρούργος, χωρισμένος. Η γυναίκα του έχει ξαναπαντρευτεί και μαζί με το νέο της σύζυγο, τον Andriy μεγαλώνει την κόρη του. Σε μια απροσδόκητη εξέλιξη των γεγονότων, ο Serhiy συλλαμβάνεται από τους ρωσόφωνους αντάρτες. Βασανίζεται και εκμεταλλευμένοι την ιατρική του ιδιότητα τον απασχολούν ως βοηθό κατά τη διάρκεια των ανακρίσεων. Μια μέρα στο κέντρο που κρατείται βλέπει τον Andriy να ανακρίνεται από τους αντάρτες...
Ο σκηνοθέτης εφαρμόζει στην ιστορία ένα αυστηρό σκηνοθετικό σχέδιο: στατικά πλάνα μεγάλης χρονικής διάρκειας καταγράφουν τη δράση στο μεγαλύτερο μέρος της αφήγησης. Επιπλέον, κάθε πλάνο χαρακτηρίζεται από μια αυστηρή οργάνωση, ενώ πολύ συχνά παρατηρούμε κάδρο μέσα σε κάδρο με τον κεντρικό χαρακτήρα να παρατηρεί ως θεατής ό,τι διαδραματίζεται στο εσωτερικό κάδρο. Στις ελάχιστες περιπτώσεις όπου στην αφήγηση έχουμε μια καμπή, έχουμε τράβελιγκ που ακολουθεί κατά πόδας τον ήρωα.
Ό,τι αφηγείται η ταινία είναι η εισδοχή ξανά του ήρωα στην οικογένεια, η επανασυγκρότησή της. Η αφήγηση χωρίζεται σε δυο μέρη, με το πρώτο να είναι βυθισμένο στο ζόφο, καθώς εστιάζει στα της αιχμαλωσίας: εδώ οι χρωματικοί είναι μουντοί, σκοτεινοί. Είναι μόλις στο δεύτερο μέρος, ό,τι έπεται της τραυματικής εμπειρίας, που μπορούμε να δούμε τα χαρακτηριστικά των προσώπων. Το αυστηρό σκηνοθετικό σχέδιο που ο Valentyn Vasyanovych εφαρμόζει έχει ως συνέπεια την αποστασιοποίηση του θεατή από τα τεκταινόμενα. Επιπλέον, τόσο αυτό το ίδιο όσο και η ίδια αισθητική της ταινίας προκαλεί ένα αίσθημα δυσφορίας και ασφυξίας: ο ζόφος που ο ήρωας βιώνει, η εγκατάλειψη και η μοναξιά, μεταφέρονται στον θεατή. Μοναδική στιγμές ανακούφισης στο τέλος όταν ο ήρωας επανασυγκροτεί την οικογένειά του...

Δημήτρης Μπάμπας

Οι δηλώσεις του σκηνοθέτη

Την αφετηρία αυτή της ιστορίας την εμπνεύστηκα από ένα περιστέρι. Έπεσε πάνω στο παράθυρό μας, πετώντας με μεγάλη ταχύτητα. Το αποτύπωμα που είχε απομείνει ήταν τόσο όμορφο όσο και τρομακτικό. Το λεπτομερές αποτύπωμα των φτερών, το αιματηρό ίχνος από την πρόσκρουση του κεφαλιού, φτερά που κόλλησαν στο γυαλί: η 10χρονη κόρη μου τα είδε όλα. Τις επόμενες ημέρες, όλοι επηρεαστήκαμε από αυτό το γεγονός. Οι ανησυχίες της, οι ερωτήσεις, οι προσδοκίες για μια θαυμαστή ανάσταση, η άρνηση του μη αναστρέψιμου αυτού του γεγονότος και οι προσπάθειες να κατανοήσω τον θάνατο από την πλευρά ενός παιδιού με ώθησαν να γράψω μια ιστορία για τη σχέση πατέρα-κόρης εν μέσω θλίψης για το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου.
Ο θάνατος ενός από τους χαρακτήρες συνδέεται με τον πόλεμο, ο οποίος συνεχίζεται στο ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας. Συνδέοντας την άνετη καθημερινή ζωή της πρωτεύουσας με τη θανατηφόρα πραγματικότητα του πολέμου, δημιουργούμε ένα υπόβαθρο υψηλής έντασης για μια ιστορία για τους φόβους των παιδιών και τις πρώτες τους συναντήσεις με τον πραγματικό θάνατο, ενώ παράλληλα τονίζουμε την ανικανότητα των ενηλίκων. Είναι μια ιστορία για τη συνειδητοποίηση ενός παιδιού ότι η ανθρώπινη ζωή είναι πεπερασμένη. Επίσης είναι μια ιστορία για τις ευθύνες των ενηλίκων απέναντι στα αγαπημένα τους πρόσωπα, στον εαυτό τους και σε ολόκληρο τον κόσμο μέσα στον οποίο εκπληρώνουν τις δυνατότητές τους. Το παιδί και ο ενήλικας θα βοηθήσουν ο ένας τον άλλον να καταλάβουν αυτόν τον σκληρό και όμορφο κόσμο, τόσο παρόμοιο με το αποτύπωμα του περιστεριού στο τζάμι του παραθύρου.

(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή)