των Jörg Adolph & Edgar Reitz
(κριτική: Καλλιόπη Πουτούρογλου)

«Όσο δεν διδάσκεται ο κινηματογράφος στα σχολεία, δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή η σημαντικότερη επανάσταση στην εξέλιξη του ανθρώπου». Béla Balász
 Έχοντας ως κατευθυντήρια γραμμή την παραπάνω φράση  ενός μεγάλου θεωρητικού του κινηματογράφου, ο νεαρός σκηνοθέτης Edgar Reitz ξεκινάει το 1968 ένα πρωτοποριακό για την εποχή του εκπαιδευτικό πείραμα. Ένα γυμνάσιο θηλέων του Μονάχου, το Luisengymnasium, μετατρέπεται σε κινηματογραφικό στούντιο και το μάθημα κινηματογράφου ξεκινά: Η πρώτη καταγεγραμμένη προσπάθεια να διδαχθεί η αισθητική του κινηματογράφου ως αυτόνομα θέμα, με την ελπίδα να ενταχθεί στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Το πείραμα, το οποίο διήρκεσε τρεις μήνες και στο οποίο συμμετείχαν 26 δεκατετράχρονα κορίτσια, βιντεοσκοπήθηκε με τον τίτλο FILMSTUNDE από το τηλεοπτικό πρόγραμμα της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας και μεταδόθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 1969. Τα θέματα που επέλεξαν και ανέπτυξαν κινηματογραφικά οι μαθήτριες ήταν αρκετά πρωτότυπα και αντανακλούσαν τις διαφορετικές προσωπικές τους εμπειρίες.  Τα κορίτσια βγήκαν εκτός αίθουσας και δουλεύοντας σε μικρές συνεργατικές ομάδες με κάμερες Super8 κατάφεραν να δημιουργήσουν απλά  ντοκιμαντέρ παρατήρησης, ποιητικής αφήγησης, μικρές ταινίες μυθοπλασίας, ακόμα και πειραματικές. Παρά τις θετικές αντιδράσεις έγκριτων εφημερίδων και περιοδικών της εποχής,  που εγκωμίασαν το πείραμα με τίτλους όπως: «Οι μαθήτριες πίσω από την κάμερα», «Η κινηματογραφική αισθητική ως υποχρεωτικό μάθημα», «Τα παιδιά κάνουν ταινίες», η απόπειρα του 68 δεν είχε συνέχεια και με τον καιρό ξεχάστηκε.
Πενήντα πέντε χρόνια μετά , η παλιά τάξη κινηματογράφου του Edgar Reitz επανευρίσκεται με τον δάσκαλό της (διακεκριμένο πλέον σκηνοθέτη του γερμανόφωνου κόσμου, κυρίως λόγω της επικής τριλογίας του Heimat, 1984-2004 ) σε ένα reunion όπου τα κορίτσια έχουν να πουν πολλά: να μιλήσουν για τον εαυτό τους, να παρουσιάσουν και να σχολιάσουν σκηνές από τις ταινίες τους (ψηφιοποιημένες πια) , να αναρωτηθούν για τη μοναδική εμπειρία του να είσαι μέρος ενός project που σε διαμορφώνει και σε επηρεάζει βαθιά. Το Filmstunde_23 των  Jörg Adolph και  Edgar Reitz  δημιουργήθηκε με αφορμή την τελευταία αυτή συνάντηση και από μονταρισμένο υλικό :  του ντοκιμαντέρ που είχε γίνει για το εκπαιδευτικό project του 1968, των ταινιών Super 8 που γυρίστηκαν από τις μαθήτριες -κάποιες εκπλήττουν ακόμα και σήμερα- και των γυρισμάτων της επανένωσης του 2023. Μέσα από την τριπλή αυτή συνάντηση αναδύεται τελικά κάτι βαθύτερο από μια νοσταλγική ωδή στη σινεφιλία ή στην επιτακτική ανάγκη μιας κινηματογραφικής παιδείας. Το  Filmstunde_23 είναι ένας πολλαπλός καθρέφτης της  ασπρόμαυρης εποχής και κοινωνίας που το γέννησε αλλά και της έγχρωμης που το ανέστησε για να το επανεξετάσει με τις δικές της προσλαμβάνουσες. Ένα πείραμα όχι μόνο εκπαιδευτικό αλλά και κοινωνικό.

Φεστιβάλ Βερολίνου 2024