του Κυριάκου Κατζουράκη
katzour2.jpg
Η ταινία είναι μια συγκλονιστική απεικόνιση  της κρυφής όψης της ελληνικής κοινωνίας, μια καταγραφή των βουβών προσώπων της, δηλαδή των παράνομων μεταναστών. Είναι μια μαρτυρία για την εποχή και τα «αόρατα» θύματά της, μια βουβή κραυγή απελπισίας από όσους ζουν μια κρυφή αλλά δύσκολη ζωή.
Ο σκηνοθέτης επιλέγει μια φόρμα στην οποία το ντοκιμαντέρ συνδυάζεται με στοιχεία μυθοπλασίας. Στο κέντρο των εικόνων της βρίσκεται μια γυναίκα από την πρώην Σοβιετική Ένωση, η Ιρίνα, που αναζητά στην Ελλάδα μια καλύτερη ζωή και πέφτει θύμα του σεξουαλικού δουλεμπορίου. Περιφέρεται στην Αθήνα με αφορμή την εξαφάνιση μιας φίλης της. Η ιστορία της ξεδιπλώνεται μέσα από μια σειρά προσωπικών εξομολογήσεων και φλας μπακ, και συνδέεται με τις πραγματικές ιστορίες των μεταναστών στην Αθήνα και τις δικές τους εξομολογήσεις. Σε αυτές τις στιγμές της πραγματικότητας η Ιρίνα με κάποιο τρόπο είναι παρούσα σαν "πάσχων άγγελος" και σχολιάζει έμμεσα τον απόηχό τους, συνδέοντας τον παρόντα με τον παρελθόντα χρόνο, το πραγματικό με το φανταστικό. Η παρουσία της ζωγραφικής στην ταινία τονίζει τα όνειρα και τους εφιάλτες που προκαλεί αυτό το κομμάτι της σημερινής πραγματικότητας. Δηλαδή, το ξερίζωμα εκατομμυρίων ανθρώπων από τις εστίες τους, μια ιστορία που επαναλαμβάνεται.
katzour1.jpgΟ Περικλής Κοροβέσης γράφει μεταξύ άλλων σ' ένα κείμενό του για την ταινία του Κυριάκου Κατζουράκη, Ο δρόμος προς τη Δύση:  "Η ταινία του ζωγράφου Κατζουράκη είναι ο ώριμος καρπός μιας προσπάθειας του δημιουργού να συνδυάσει όλες τις τέχνες σ' ένα ενιαίο λειτουργικό σύνολο. Εδώ έχουμε έναν ποιητικό-εικαστικό κινηματογράφο που στηρίζεται στο θέατρο, τη ζωγραφική, το ντοκιμαντέρ και τη μουσική, που αποκτούν μια ενιαία γλώσσα, δημιουργώντας μια νέα κινηματογραφική γραφή, αναγνωρίσιμη και διακριτή. Νομίζω ότι έχουμε τη γέννηση ενός νέου σκηνοθέτη, που με την πρώτη του ταινία τολμά και θίγει θέματα-ταμπού όπως είναι αυτό της μετανάστευσης, που διαμορφώνει μιαν άλλη Ελλάδα, εντελώς διαφορετική από αυτήν που ξέραμε και που σ' αυτή θα ζήσουμε." (Ελευθεροτυπία- Βιβλιοθήκη 21/11/2003)
Η ταινία κέρδισε το βραβείο FIPRESCI στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2003 «για τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται ένα σύγχρονο πρόβλημα: τον ξεριζωμό των ανθρώπων, με μια καινοτόμο σύνθεση της μυθοπλασίας και της ποιητικής γραφής με την οποία αντιμετωπίζει τον βασικό χαρακτήρα».
Ο Κυριάκος Κατζουράκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) με τον Γ.Μόραλη και στην Αγγλία στη St. Martins School of Art. Σπούδασε επίσης σκηνογραφία στην ΑΣΚΤ με τον Β.Βασιλειάδη. To 1968 πήρε το βραβείο "Παρθένη". Έζησε στην Αγγλία τα χρόνια 1972 - 1985, όπου με την βοήθεια του E. Paolozzi και του Arts Council, οργάνωσε το 1976 έκθεση της δουλειάς του στη Serpentine Gallery. Ήταν ιδρυτικό μέλος της ομάδας "5 νέοι Έλληνες Ρεαλιστές".   Σκηνογράφησε στον κινηματογράφο το Προξενιό της Άννας του Π.Βούλγαρη και έκανε τα κοστούμια στις Μέρες του '36 του Θ.Αγγελόπουλου. Διευθύνει το εικαστικό εργαστήριο του Υπουργείου Πολιτισμού στον Δήμο του Αιγάλεω. Συνεργάζεται με το Θέατρο Τέχνης από το 1988 σε πολλά έργα με σκηνοθέτη τον Γ.Λαζάνη. Ήταν συνεργάτης στην πρώτη παραγωγή της ομάδας χορού Οκτάνα το1993 και στην πρώτη σκηνοθεσία του Β.Αρδίτη.  Εργάζεται μόνιμα στην Ελλάδα από το 1986. Αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στην XI Biennale de Paris το 1980 και στην Biennale Sao Paulo το 1979. Έχει κάνει πολλές ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Από το 1991 με την ΟΜΑΔΑ ΤΕΧΝΗΣ δουλεύει συστηματικά πάνω στις σχέσεις της ζωγραφικής με το θέατρο, τη μουσική, την φωτογραφία και τον κινηματογράφο. Ο δρόμος προς τη Δύση είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του.

(πηγή δ.τ.)