Η είδηση δημοσιεύτηκε σ' ένα κινηματογραφικό περιοδικό: οι κασκαντέρ του Χόλιγουντ, οι stuntmen, αυτοί δηλαδή που αντικαθιστούν τους ηθοποιούς στις επικίνδυνες σκηνές, "τελούν εν κινδύνω", ανησυχούν ότι η απασχόληση τους κινδυνεύει από τις νέες τεχνολογίες: προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών θα μπορούν να παράγουν ψηφιακά επικίνδυνες κινήσεις.
Σε μια ανάλογη αλλά πολύ πιο σοβαρή εξέλιξη οι κομπάρσοι, ή οι extras, αυτοί που γεμίζουν τα πλάνα των κινηματογραφικών ταινιών με ανθρώπινη παρουσία, βλέπουν όλο και περισσότερο το αντικείμενο της εργασίας τους να συρρικνώνεται. Και εδώ όπως στην προηγούμενη περίπτωση οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και τα ανάλογα προγράμματα μπορούν να αναπαράγουν την ανθρώπινη παρουσία μ' ένα τρόπο πειστικό και παράλληλη εντυπωσιακό στα μάτια του ανύποπτου θεατή.
Ταινίες όπως το Lord of the Rings, Troy ή The Day After Tomorrow έχουν τοποθετήσει τον υπολογιστή σ' ένα κεντρικό σημείο στη διαδικασία παραγωγή τους. Δεν αναφερόμαστε μόνο στην δημιουργία εικονικών σκηνικών ή στην χρήση των ειδικών εφέ: αυτά πλέον είναι συνήθη και αναμενόμενα. Η τελευταία εξέλιξη στο Χόλιγουντ είναι η αντικατάσταση της ανθρώπινης παρουσίας από τα εικονικά ομοιώματά της.
Ο λόγος αυτής της εξέλιξης δεν είναι όπως πιθανώς υποψιάζεται ο αναγνώστης ο εντυπωσιασμός του θεατή με τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις. Η στροφή προς την ψηφιακή τεχνολογία είναι οφείλεται σε λόγους μάλλον οικονομικούς: το πλήθος των εικονικών κομπάρσων δεν πληρώνεται ούτε ένα δολάριο -απλώς κάποια όχι ευκαταφρόνητη αμοιβή θα δοθεί στην εταιρεία που δημιουργεί τα ψηφιακά εφέ.Η εταιρεία παραγωγής προτιμά να αυξήσει την αμοιβή ενός ανθρώπου, του σταρ, να δώσει τα χρήματα σ' αυτόν που αναγνωρίζουν οι θεατές και να καταργήσει όλους αυτούς τους ανώνυμους που αποτελούσαν μέρος του ντεκόρ και εμφυσούσαν ανθρώπινη ουσία σε μια ταινία.
Στο αισθητικό μοντέλο του Χολιγουντιανού κινηματογράφου πρωτεύει το θέμα, η έξαψη, ο εντυπωσιασμός του θεατή. Και όλα αυτά θα πρέπει να προκληθούν μέσα από την μεγέθυνση. Είναι ένα σινεμά που κατατείνει στην κατάπληξη του θεατή, στην εξ' εφόδου κατάληψή του, στον απόλυτο αιφνιδιασμό του μέσα από ένα θέαμα ογκώδες και εν πολλοίς μη κινηματογραφικό (αφού η πρώτη ύλη δεν είναι τα μέσα του κινηματογράφου). Καθώς όμως όλα έχουν το όριο τους, έτσι και εδώ η οροφή στον τομέα αυτό την έχει αγγίξει το Χόλιγουντ εδώ και δεκαετίες: την εποχή του βωβού κινηματογράφου και του σκηνοθέτη Cecil B. De Mille. Τα έπη που δημιούργησε στηριζόταν στην κατασκευή ογκωδών σκηνικών και στο πλήθος των κομπάρσων.
Σχεδόν 100 χρόνια μετά και με τις αμοιβές των σταρ στα ύψη και το διαφημιστικό budget συνεχώς αυξανόμενο, ένα τέτοιο μοντέλο κινηματογράφου μοιάζει αδιέξοδο και χωρίς κέρδη. Εδώ η ψηφιακή τεχνολογία είναι στην κυριολεξία μια σανίδα σωτηρίας: το μοντέλο αυτό μπορεί να επιβιώσει στο μέλλον και να παράγει ταινίες με την παλιά καλή συνταγή, χωρίς πολλά λεφτά. Όμως αυτή η εξέλιξη δεν είναι χωρίς επιπτώσεις. Στην τελική κατάληξη αυτών των τεχνολογικών εξελίξεων υπάρχει μόνο ένα γεγονός: η αντικατάσταση του ηθοποιού -σταρ από ένα ψηφιακό μοντέλο, ένα εικονικό ηθοποιό.
Αν και στο παρελθόν κάτι τέτοιο ήταν στην σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, οι πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις το κάνουν όλο και πιο πιθανόν και εφικτό. Ήδη πρόσφατα μια ταινία, η Simone του Andrew Niccol, επικεντρωνόταν σ' ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Καθώς οι σταρ γίνονται όλο και πιο απόμακροι (είναι υπαρκτά πρόσωπα ο Brad Pitt ή Nicole Kidman;), με τις αμοιβές τους να απογειώνονται και τις ιδιοτροπίες τους να αυξάνονται, οι εικονικοί ηθοποιοί (μετά τους εικονικούς κομπάρσους και τους εικονικούς κασκαντέρ) αποτελούν μια ορατή εξέλιξη και φυσικά μια φθηνή λύση. Για το είδος αυτού του κινηματογράφου η ανθρώπινη παρουσία έχει μόνο μια σημασία: πρέπει να σαγηνεύει τους θεατές.
Και έτσι στο μέλλον, εκεί που θα πρέπει να κατατείνει η σκηνοθεσία μιας ταινίας είναι να κάνει πιστευτούς ως ανθρώπινες υπάρξεις τους εικονικούς ηθοποιούς. Εξάλλου το σινεμά υπήρξε πάντα η τέχνη της εξαπάτησης.
Όπως λεει και η διαφήμιση: όλα είναι μύθος (κινηματογραφικός).
Και marketing θα προσθέταμε.

Δημήτρης Μπάμπας