(μια παρουσίαση)

10 χρόνια συμπληρώνει φέτος ως διεθνές του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
10 χρόνια γεμάτα ταινίες από νέους σκηνοθέτες και παλιούς δημιουργούς.
Ενα σινεμά αντισυμβατικό και τολμηρό, υπήρξε ο κοινός μέσος όρος όλων αυτών των χρόνων.
Ο διευθυντής του φεστιβάλ Μιχάλης Δημόπουλος σημείωνει σε κείμενο του για όλα αυτά τα 10 χρόνια: "Σε αυτά τα δέκα χρόνια ο κινηματογράφος έχει αλλάξει. Αλλά η παρουσία του είναι περισσότερο έντονη από ποτέ. Η ψηφιακή επανάσταση έχει επηρεάσει όλα τα επίπεδα της κινηματογραφικής, δημιουργικής και παραγωγικής διαδικασίας, έχει αλλάξει τον τρόπο που γυρίζεται και κατασκευάζεται το κινηματογραφικό προϊόν και κυρίως έχει ανατρέψει τις συνθήκες πρόσληψης των κινηματογραφικών εικόνων. Οι μεγάλες εμπορικές επιτυχίες βασίζονται στην τεχνολογική επάρκεια, στις νέες τεχνολογικές εφαρμογές στην εικόνα και τον ήχο της ταινίας. Όμως ο κινηματογράφος, ως τέχνη εικόνων, πάντα θα βασίζεται στην ποιότητα της ματιάς του δημιουργού και στον τρόπο να προσεγγίζει την κοινωνία και τον πολιτισμό των ανθρώπων..
Το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης προσπαθεί να ιχνηλατήσει αυτόν ακριβώς τον κινηματογράφο, της προσωπικής ματιάς του δημιουργού και της κοινωνικής ευαισθησίας. "
Φέτος η αυλαία του 42ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ανοίγει στις 9 Νοεμβρίου στο "Ολύμπιον" με την προβολή της ταινίας "La Savoir" του Ζακ Ριβέτ.
Στη διάρκεια του θα προβληθούν 154 ταινίες μεγάλου μήκους και 47 μικρού, ένας αριθμός εντυπωσιακός, ο οποίος δηλώνει και την ουσιαστική και όχι μόνο τυπική πολυμορφία του. Απο την ’πω ανατολή μέρχι την Αργεντινή, απο τα Τίρανα μέχρι την Αθήνα και απο τον Βόρειο Πόλο μέχρι το Ιραν: αυτή είναι η γεωγραφική περιοχή που καλύπτει, δηλαδή όλη η υφύλιος .
Μια σειρά απο προσωπικότητες του διεθνού σινεμά θα το παρακολουθήσουν. Ετσι στο πλαίσιο της φετινής διοργάνωσης θα τιμηθεί με τον Χρυσό Αλέξανδρο για την προσφορά της στην έβδομη τέχνη, μία από τις σημαντικότερες ηθοποιούς της εποχής μας, η Φέι Ντάναγουεϊ, η οποία στις 10 Νοεμβρίου θα παραστεί στην προβολή της ταινίας "Το πορτρέτο ενός μανεκέν" του Jerry Schatzberg.

ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ
Φέτος συμπληρώνει τα δέκα του χρόνια, θα προβληθούν 14 ταινίες δημιουργών απ΄ όλο τον κόσμο και δύο ελληνικές που στρέφονται γύρω από τα θέματα του ρατσισμού, του κοινωνικού αποκλεισμού και των διαπροσωπικών σχέσεων προσεγγίζοντάς τα άλλοτε με δραματική ένταση και άλλοτε με χιούμορ.
Οι ταινίες που θα προβληθούν στο διεθνές διαγωνιστικό είναι οι: "Stuff and dough" (σκηνοθεσία Cristi Pulu-Ρουμανία), "Absolute Hundred" (Srdan Golubonovic-Γιουγκοσλαβία), "Late Marriage" (Dover Koshashvilli-Ισραήλ/Γαλλία), "Bread and milk" (Jan Cvitovic-Σλοβενία), "Mirror image" (Hsiao Ya-Chuan-Ταιβάν), "The photograph" (Kazim Oz-Τουρκία), "Sailing home" (Vincenzo Marra-Ιταλία), "An adolescent" (Eiji Okuda-Ιαπωνία), "As a man" (Alain Gomis-Γαλλία), "Gas attack" (Kenny Gelenaan-Βρετανία), "The mad songs of Fernanda Hussein" (John Gianvito-ΗΠΑ), "Bar" (Aλίκη Δανέζη-Knutsen-Κύπρος/Ελλάδα/ Ουρουγουάη) , "Οι ακροβάτες του κήπου (Χρίστος Δήμας-Ελλάδα) , "Κάτω από τα άστρα" (Χρίστος Γεωργίου -Κύπρος), "Tirana year zero" (Fatmir Koci-Αλβανία) και "Imago" (Marie Vermillard-Γαλλία)
Οι ταινίες του διεθνούς διαγωνιστικού τμήματος θα διεκδικήσουν τον Χρυσό και Αργυρό Αλέξανδρο που συνοδεύονται από χρηματικά έπαθλα 12,5 και 7,5 εκατομμυρίων δραχμών που θα απονεμηθούν στην τελετή λήξης του Φεστιβάλ στη διάρκεια της οποίας θα προβληθεί η ταινία "Οι κύριοι με τα ριγέ" του Πίτερ Κατανέο. Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του διεθνούς διαγωνισμού θα είναι ο Βρετανός σκηνοθέτης Τζον Μπούρμαν και μέλη της ο Πολωνός σκηνοθέτης Πάβελ Παβλικόφσκι, ο Τούρκος σκηνοθέτης Νουρί Μπιλγκέ Τζεϊλάν, ο Ελληνας σκηνογράφος Γιάννης Κόκκος, ο Αργεντινός κριτικός και θεωρητικός κινηματογράφου Εντουάρντο Αντίν και η Ελληνίδα συγγραφέας-μεταφράστρια Σώτη Τριανταφύλλου.

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ
Θα προβληθούν 33 ταινίες που θα διεκδικήσουν τα κρατικά βραβεία ποιότητας. Οι ταινίες αυτές καλύπτουν τα περισσότερα είδη ενώ ορισμένες από αυτές έχουν ήδη επιλεγεί από σημαντικά διεθνή Φεστιβάλ.
Οι ελληνικές ταινίες μυθοπλασίας οι : "Αιώνιος Φοιτητής" του Βαγγέλη Σεϊτανίδη, "Κλέφτης ή πραγματικότητα" της Αντουανέτας Αγγελίδη, "Ο παράδεισος είναι προσωπική υπόθεση" της Δήμητρας Αράπογλου, "Είδωλο και ρόλος" του Φρέντυ Βιανέλλη, "Το τάμα" του Ανδρέα Παντζή, "Ο 7ος ήλιος του έρωτα", του Βαγγέλη Σερντάρη, "Το παιχνίδι της σκιάς" του Σταύρου Βιδάλη, "E-mail" του Σταύρου Χολέβα, "Σώσε με" του Σταύρου Τζίτζη, "Το μόνον της ζωής ταξείδιον" του Λάκη Παπαστάθη, "Μπραζιλέρο" του Σωτήρη Γκορίτσα, "Το κλάμα βγήκε από τον παράδεισο" των Θανάση Παπαθανασίου και Μιχάλη Ρέππα, "Η κοιλιά της μέλισσας" του Βασίλη Ελευθερίου, "Γη και άνθρωποι" του Γιώργου Κεραμιδιώτη, "Αλέξανδρος και Αϊσέ" του Δημήτρη Κολλάτου, "Ριζότο" της Ολγας Μαλέα, "Στάκαμαν" του Αντώνη Καφετζόπουλου, "Δεκαπενταύγουστος" του Κωνσταντίνου Γιάνναρη, "Ο καλύτερος μου φίλος" των Λάκη Λαζόπουλο και Γ. Λάνθιμου, "Και αύριο μέρα είναι" της Δώρας Μασκλαβάνου, "Μία μέρα τη νύχτα" του Γιώργου Πανουσόπουλου, "Πες στη μορφίνη ακόμη την ψάχνω" του Γιάννη Φάγκρα , "Ροζ ολοταχώς" του Δημήτρη Γιατζουτζάκη.
Επίσης  και οι συμπαραγωγές "Το καλοκαίρι της Αννας" της Ζανίν Μεεράπφελ (Ελλάδα-Γερμανία), "Φθινοπωρινή επιστροφή" του Γιώργου Αγαθονικιάδη (Ελλάδα-Τσεχία) και "Και το τρένο πάει στον ουρανό" του Γιάννη Ιωάννου (Κύπρος-Ελλάδα-Βουλγαρία-Γεωργία).
Θα συμμετάσχουν τα ντοκιμαντέρ "Οι απ' εκεί" της Μαρίας Μαυρίκου, "Αθ. Χριστόπουλος, ένας λησμονημένος ποιητής" του Σταμάτη Τσαρουχά, "Οι ψυχές των καϊκιών" του Νίκου Καρακώστα, "Ημερολόγιο καταστρώματος, Γιώργος Σεφέρης", "Αβίωτες μνήμες" της Αθηνάς Ξενίδου, "Ο χορός των αλόγων" του Χρήστου Βούπουρα και "Screamin' Jay Hawkins" του Νίκου Τριανταφυλλίδη.
Τα κρατικά βραβεία ποιότητας θα απονεμηθούν στις 19 Νοεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης Το Φεστιβάλ περιλαμβάνει ακόμη επτά προγράμματα που θα φέρουν στη Θεσσαλονίκη το σύνολο του έργου του αξέχαστου Σταύρου Τορνέ, τον οποίο τιμά φέτος το Φεστιβάλ, όπως και τον Ντίνο Δημόπουλο στον οποίο μάλιστα θα απονεμηθεί ο Χρυσός Αλέξανδρος. Επίσης περιλαμβάνει αφιέρωμα στον Τζον Μπούρμαν που είναι και ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του διεθνούς διαγωνιστικού καθώς και τιμητική βραδιά για τη Δέσπω Διαμαντίδου

ΝΕΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ
Το πιο περιπετειώδες και απρόοπτο τμήμα του Φεστιβάλ έχει περίπου 40 ταινίες με ξεχωριστές αναφορές στον ανεξάρτητο κινηματογράφο των ΗΠΑ, στο νέο γερμανικό αλλά και στο γαλλικό κινηματογράφο, μία παιδική προβολή, το αφιέρωμα "Σκιές στην νύχτα" ενώ φέτος επανέρχεται και το πρόγραμμα 3Χ3.
Στην Διεθνή Eπιλογή, τον βασικό κορμό των Nέων Oριζόντων υπάρχουν δύο, πολυβραβευμένες και πολυ-αναμενόμενες ταινίες της πρόσφατης παραγωγής. Ο Mίκαελ Xάνεκε, ο Aυστριακός σκηνοθέτης που το έργο του παρουσιάστηκε κι άλλοτε στους Nέους Oρίζοντες, φέρνει τη συγκλονιστική Δασκάλα του πιάνου. Και από το Iράν έρχεται το Kανταχάρ του Mοσέν Mαχμαλμπάφ, μιά ταινία δραματικά επίκαιρη, με θέμα το Aφγανιστάν.
Μαζί με αυτές έχουν επιλεγεί και δύο ακόμα ταινίες που προκάλεσαν αίσθηση στο φετινό Φεστιβάλ του Tορόντο κι όπου αλλού προβλήθηκαν. Είναι το πολυβραβευμένο Γειά σου Tερέσκα (Hi, Tereska) του Πολωνού Pόμπερτ Γκλίνσκι, το οποίο διακίθηκε με το βραβείο της Fipresci στο φετινό φεστιβάλ του Kαρλοβι Bάρι και το Πρώτο Bραβείο Πολωνικής ταινίας, και το Oι Aκυβέρνητοι (Adrift) του Oλλανδού Mάικλ βαν Γιάρσβελκντ.
Στο πρόσφατο Φεστιβάλ της Bενετίας δίχασε γιά την ωμότητά του το Σκυλίσιες Hμέρες (Dog Days) του Aυστριακού Oύρλιχ Σάιντελ, ένα από τους αγαπημένους σκηνοθέτες του Bέρνερ Xέρτζογκ. Η ταινία πήρε το Mεγάλο Eιδικό Bραβείο της Kριτικής Eπιτροπής και θα την δούμε και στην Θεσσαλονίκη. Ενας από τους σκηνοθέτες που προτιμούν οι Kάνες και που είχαν πρωτοπαρουσιάσει στην Eλλάδα οι NEOI OPIZONTEΣ μέσα από ένα ειδικό αφιέρωμα, είναι ο Tσάι Mιν Λιανγκ. Φέτος, έχουμε την τελευταία του δημιουργία Tι Ώρα Eίναι Eκεί (What time is it There?) που τιμήθηκε με το Tεχνικό Bραβείο στο φετινό φεστιβάλ Kανών.
Από την φετινή παγκόσμια παραγωγή επιλέχθηκε επίσης μιά ταινία που ήταν από τις ευχάριστες εκπλήξεις των φετινών Kαννών. Το O Δρομέας (Fast Runner) υπογράφεται από τον Eσκιμώο σκηνοθέτη Zαχαρία Kουνούκ και κέρδισε την Xρυσή Kάμερα, το βραβείο που δίνεται στις Kάννες σε ταινία πρωτοεμφανιζόμενου. Τέλος στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται και τρεις επιλογές από την Pωσία (Aδελφές / Sisters ), το Mεξικό (Kαι H Mαμά σου Mαζί / Y Tu Mama Tambien) και την Σουηδία (H Nέα Πaτρίδα /The New Land).

ΤΑ ΑΛΛΑ ΤΜΗΜΑΤΑ
Τα Βαλκάνια και η αγωνία των δημιουργών να βγουν από τα δύσκολα και αγωνιώδη χρόνια που πέρασαν, θα είναι και φέτος στο κέντρο της προσοχής με 11 ταινίες που θα προβληθούν στο πρόγραμμα "Ματιές στα Βαλκάνια".
Ενώ 16 ταινίες από την Αργεντινή θα δώσουν το στίγμα της σύγχρονης κινηματογραφικής παραγωγής στη μακρινή χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Ακόμη το Φεστιβάλ περιλαμβάνει τις "Μεταμεσονύκτιες οπτασίες: κινηματογραφικός οργασμός" με 24 ταινίες μικρού μήκους, καθώς επίσης και ειδικές προβολές 7 ταινιών μεγάλων μήκους και 8 μικρού

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων θα προβληθεί το αριστούργημα του Φριτς Λανγκ "Μητρόπολις" στην πλήρη και αποκαταστημένη κόπια που θα προβληθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, στις 16 Νοεμβρίου , με ταυτόχρονη εκτέλεση της μουσικής του Bernd Schultheis. Τις βωβές σκηνές θα συνοδεύσουν οι ηχητικές εικόνες της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βουλγαρικής Ραδιοφωνίας.
Εξάλλου ο Πολωνός σκηνοθέτης Jerzy Skolimowski, που ήταν πέρσι πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του διεθνούς διαγωνισμού , επανέρχεται φέτος αλλά αυτή τη φορά τη φορά με μία έκθεση ζωγραφικής που θα φιλοξενηθεί στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Στο περιθώριο του Φεστιβάλ οργανώνεται ένα διήμερο (15-16/11) αφιερωμένο στον ψηφιακό κινηματογράφο, σε συνεργασία με μεγάλες εταιρίες από ολόκληρο τον κόσμο που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και διανομή της ψηφιακής εικόνας. Θα προβληθούν επίσης ταινίες που έγιναν με τη νέα τεχνολογία και θα πραγματοποιηθούν συζητήσεις με ειδικούς.

(πηγή δ.τ.)