του Νίκου Νικολαΐδη (*)
Όταν όλα θα καταστραφούν πάνω σ’ αυτή τη γη και θα καλυφθούνε από το ψύχος και τις πολιτικές καταιγίδες, τότε όλες οι τηλεοράσεις θα παίζουν τις ταινίες του Μπόγκαρτ και του Τζέημς Ντην και η μόνη μουσική που θα ακούγεται απ’ άκρη σ’ αυτό τον πλανήτη θα’ ναι η μπάντα του Γκλεν Μίλλερ να παίζει το «In the Mood» και σίγουρα κανείς από σας δεν θα’ χει επιζήσει για να με διαψεύσει.
Φοβάμαι πως αυτή η συνέντευξη θα’ ναι κάπως πληκτική κι αυτό γιατί νιώθω πως δεν έχω να πω κάτι το αξιόλογο, αλλά και γιατί παράλληλα, δεν έχω τη διάθεση να ενημερώσω την «κοινή γνώμη» για τα σχέδια μου και την «Πρωινή περίπολο». Θα ‘λεγα με βεβαιότητα, μάλιστα, πως ούτε η «κοινή γνώμη» σκάει και πολύ για την «Πρωινή Περίπολο», εκτός από μερικά παιδιά που κρυφοκοιτάνε τις κυριακάτικες εκδόσεις και που από τώρα ξέρουνε περισσότερα κι από μένα γι’ αυτήν την ταινία. Η «Πρωινή περίπολος» είναι ένα ρομάντζο καταστροφής. Απ’ αυτές τις ταινίες δηλαδή, που αν συμβεί να είναι χειμώνας νωρίς το βράδυ και να βρέχει, η TV αν μην έχει κάτι της προκοπής, να υπάρχει και μια γενική γκρίνια μέσα στο σπίτι και συ για να ξεφύγει θα συρθείς τότε μέχρι το κοντινότερο σινεμά, «ότι κι αν παίζει»…..Ε, το σινεμά θα παίζει την «Πρωινή Περίπολο». Και συ μετά την προβολή δεν θα’ χεις καμιά διάθεση να επιστρέψεις σπίτι. Σοβαρότατα μάλιστα, θα σκέφτεσαι αν πρέπει να εξαφανισθείς για λίγες μέρες. 
Λίγη σιωπή…
Αυτά είναι τα περισσότερα που μπορώ να πω για την ταινία μου, γιατί νιώθω την ανάγκη να σωπάσω γύρω απ’ αυτήν, όχι για λόγους δημιουργίας κάποιου μυστηριώδους κλίματος γύρω απ’ αυτήν, αλλά γιατί επιτέλους επιβάλλεται και λίγη σιωπή σ’ αυτήν τη φλυαρία των δημιουργών που οδήγησε σε μια κενή περιεχομένου υπερπληροφόρηση και στην καθημερινή σχεδόν εκτόξευση φάλτσων μηνυμάτων που μας κάνει όλους ν’ αναρωτιόμαστε αν τελικά « ο μπούσουλας γυρίζει ή το καράβι»; Αλήθεια, ποιόν ενδιαφέρει σήμερα- στα σοβαρά δηλαδή- αν υπάρχει πλοκή στην «Πρωινή –ή όποια άλλη- Περίπολο», αν υπάρχει και τι, πίσω απ’ την ταινία- ποιοι είναι οι συντελεστές της. Πότε αρχίζει το γύρισμά της….Αν πρόκειται να πάει στο Φεστιβάλ, αν το ύφος της και τα άλλα στοιχεία της συμφωνούν με τις προηγούμενες ταινίες μου(εγκλεισμός- βία, μοναχικά και απομονωμένα άτομα- ερωτισμός κ.λ.π) και αν, τέλος, παραμένει ο ίδιος τίτλος και το στόρι μέχρι το τέλος του γυρίσματος. Κάποτε πίστευα και εγώ σ’ αυτό το ενδιαφέρον, σ’ αυτά τα δήθεν «ταινίες για τον λαό μας», κόντρα στις ακατανόητες και άτεχνες επιχειρήσεις που οργανώθηκαν τελικά στη γνωστή «σχολή του χασμουρητού» και έκανα υποχρεωτικά όλα αυτά τα ανοίγματα: πληροφόρηση, έμμεση κι άμεση διαφήμιση, πλην όμως το κοινό, χωρίς ν’ αγνοήσει τις ταινίες μου, έδειξε σαφέστατα τις προτιμήσεις του. Παρασυρμένο ή όχι από πιέσεις πολιτικό- διαφημιστικών μέσων και από διαθέσεις, πάμε να κλάψουμε-πάμε να γελάσουμε- να ξεδώσουμε κομμάτι. Με λίγα λόγια μ’ ενδιαφέρει να ενδιαφερθεί το κοινό, χωρίς να ενδιαφερθώ εγώ γι’ αυτό και αυτό που μπορώ να κάνω είναι να συντηρήσω τη σιωπή μου, μέχρι και την αίθουσα προβολής. Πρέπει επιτέλους κάποτε και το κοινό να μεγαλώσει και ν’ αναλάβει τα ρίσκα του. Εγώ και μερικοί άλλοι συνάδελφοι κάναμε ότι μπορούσαμε γι’ αυτό. Τέρμα οι ελεημοσύνες. 
Το πρόβλημα.
Το πρόβλημα ενός κινηματογραφιστή σήμερα- κακώς- είναι το πώς θα ξεκολλήσει τον θεατή από τη ζεστή του πολυθρόνα μπροστά στην TV και θα τον οδηγήσει στην αίθουσα. Ένας τρόπος είναι να του χτυπήσεις το κουδούνι του διαμερίσματος του ή να βάλεις φωτιά στο κλιμακοστάσιο. Θα σηκωθεί βέβαια από την πολυθρόνα του, αλλά σινεμά δεν θα πάει…
Λέμε ότι ο κινηματογράφος είναι η 7η τέχνη. Κάποτε μπορεί να ήταν κι έτσι: Τι είδους τέχνη είναι αυτή, όμως που αναγκάζει τον δημιουργό της να περνάει μέσα από μια διαδικασία παραγωγικής κτηνωδίας: επιλογές σεναρίων- αμοιβολόγια-διαπραγματεύσεις- 175%νυχτερινή υπερωρία- ΙΚΑ- Δώρο και επίδομα Πάσχα και Χριστουγέννων-ΙΚΑ στα προηγούμενα –μίνιμουμ συνεργεία- χαράτσι της KODAK κι όλων των πρώτων υλών- κλοπές εισιτηρίων-εκβιασμούς- πρόστιμα αφισοκόλλησης- και ένα σωρό άλλα αδιανόητα. Και φθάνουμε στο τέλος να υπάρχει ένα σωρό κόσμος, ιστορικοί, κριτικοί του σινεμά και καλλιτεχνικοί συντάκτες και ρεπόρτερς, που με την εργασία τους επικυρώνουν αυτή την παράνοια της παραγωγής και της χαρίζουν το κύρος της τέχνης. Εδώ χρειάζεται μια πραγματική πρωινή περίπολος για να βάλει λίγη τάξη.
Στο Φεστιβάλ
Όταν με το κακό τελειώσει η ταινία- έτσι τελειώνουν πάντα οι ταινίες- θα’ θελα να την προβάλω στο Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης μαζί με τις ταινίες των συναδέλφων μου. Όχι για λόγους διαφήμισης ή βραβείων αλλά γιατί η Θεσσαλονίκη είναι ένας τόπος, μαγικός, όπου με τον πιο μισητό τρόπο, ανανεώνονται παλιές διαφορές, τελειώνουν πολύχρονες φιλίες, ανακαλύπτεις νέους κινηματογραφιστές, υπάρχει καλό Room service, παρακολουθείς την κρυφή τελετή του ευνουχισμού κάποιων δημιουργών, κάποια γραφικά ξεπουλήματα, κι όλα αυτά δωρεάν, ενώ το 90% των κατοίκων της Θεσσαλονίκης δεν γνωρίζει ότι κάποιο Φεστιβάλ συμβαίνει στην κεντρική τους πλατεία. Στους πρώτους ρόλους θα εμφανισθούν η Μισέλ Βάλευ μια ελβετίδα ηθοποιός κι ο Τάκης Σπυριδάκης, που έπαιζε και στη «Γλυκιά Συμμορία». Φωτογραφία θα κάνει ο Αλέξης Γρίβας. Τίποτα όμως δεν είναι σίγουρο. Είναι εξάλλου γνωστό, ότι στις ταινίες μου αλλάζω το καστ δυο τρεις φορές πριν ή κατά τη διάρκεια του γυρίσματος. Το σίγουρο είναι ότι πρέπει για λίγο να σωπάσουμε μήπως κι έτσι ακούσουμε τις φωνές των λιγοστών μας φίλων, που τόσο τους έχουμε και μας έχουν ανάγκη. Τους μόνους που δεν έχουμε ανάγκη, είναι οι θεατές του Κάιν. Κι αυτό γιατί όταν τα ραδιόφωνα όλου του κόσμου θα μπουμπουνίζουν το «In the Mood» του Γκλεν Μίλλερ αυτοί θα έχουνε προ πολλού εξαερωθεί.
*Ο κ. Νίκος Νικολαΐδης είναι σκηνοθέτης του κινηματογράφου. Πρόκειται να αρχίσει τα γυρίσματα της τέταρτης ταινίας του, «Πρωινή Περίπολος», που την έχει χρηματοδοτήσει το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Το παρόν άρθρο του δημοσιεύεται αντί συνεντεύξεως. Ο κ. Νίκος Νικολαΐδης είναι επίσης συγγραφέας των μυθιστορημάτων «Τυμβωρύχοι» (1965), και «Οργισμένος Βαλκάνιος» (1976).
(δημοσιεύθηκε στην εφ. Ελευθεροτυπία, φ. 14 Ιουλίου 1985)
