Στη νέα του ταινία, ο Κλιντ Ιστγουντ βάζει στο στόχαστρο τον διαβόητο αρχηγό του FBI, Εντγκαρ Χούβερ
της Maureen Dowd/The New York Times
Ρωτάω τον Κλιντ Ιστγουντ/Clint Eastwood, τον σταρ που προσδιόρισε τη «μάτσο» ανδροπρέπεια στο σινεμά του 20ού αιώνα, πώς ήταν να σκηνοθετεί μια σκηνή όπου δύο άνδρες φιλιούνται. Ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τον Λεονάρντο ντι Κάπριο και τον Αρμι Χάμερ, οι οποίοι ερμηνεύουν τον Τζέι Εντγκαρ Χούβερ και τον Κλάιντ Τόλσον, σε εκδοχή που σπάει κανόνες και στερεότυπα.
Τεντώνοντας τα μακριά πόδια του στο μπαρ του ξενοδοχείου Four Seasons, ο ευθυτενής 81χρονος λέει ότι ανέβασε την ένταση στη δράση για να φτάσει σε έναν καβγά με γροθιές, που ξαφνικά γυρίζει σε ερωτική περίπτυξη. Σκηνοθέτης που υπερηφανεύεται για τη λιτότητα και την ολιγάρκειά του (μία ή δύο λήψεις συνήθως αρκούν), ο Ιστγουντ ομολογεί: «Εγινε τόσο γρήγορα που κανένας δεν πρόλαβε να νιώσει αμήχανα. Στη συνέχεια, ακούστηκαν μερικά αστεία».
Του αναφέρω αυτό που έγραψε για την ταινία του «J. Edgar» η κριτικός Μανόλα Ντάργκις στους «Νιου Γιορκ Τάιμς»: «Η τρυφερότητα της ερωτικής ιστορίας στο φιλμ πραγματικά εκπλήσσει». Ο Ιστγουντ γέρνει το κεφάλι του μουρμουρίζοντας «δεν φαίνεται πως είμαι τρυφερός τύπος;», για να σπεύσει να με καθησυχάσει: «Εκείνα τα Μάγκνουμ 44 ήταν σκέτο θέατρο».
Γκρίνιες συνεργατών
Μερικοί πράκτορες του FBI που συνεργάστηκαν με τον Χούβερ γκρινιάζουν ότι, σκιαγραφώντας τον φοβερό διευθυντή του FBI σαν ομοφυλόφιλο, ο Ιστγουντ «μετατρέπει τον βρώμικο Χάρι σε βρώμικη Χάριετ», όπως είπε ο Ουίλιαμ Μπράνον, πρόεδρος του Ιδρύματος J. Edgar Hoover.
Ο αστέρας που έπαιξε τον αστυνομικό, ο οποίος παραβαίνει τους κανόνες για χάρη αυτού που αντιλαμβάνεται ως καλό της κοινωνίας, γυρίζει μια ταινία για έναν πραγματικό αξιωματούχο επιβολής του νόμου ο οποίος κάνει το ίδιο. Ο βρώμικος Χάρι, ωστόσο, καταλήγει να γίνεται ελκυστικός. Ο βρώμικος Χούβερ καταλήγει να φαίνεται αποκρουστικός.
Ο Ιστγουντ συμφώνησε να σκηνοθετήσει το σενάριο που έγραψε ο Ντάστιν Λανς Μπλακ, ο 37χρονος συγγραφέας που τιμήθηκε με Οσκαρ για το σενάριό του στο φιλμ «Milk». «Είναι πολύ καλό παιδί», είπε ο Ιστγουντ. «Τον λέω παιδί, γιατί τον περνάω περίπου οκτώ αιώνες».
Ο Μπλακ, ο οποίος πέρασε δύσκολα χρόνια μεγαλώνοντας –όντας ομοφυλόφιλος– σε στρατιωτικές βάσεις και σε περίγυρο Μορμόνων, μου είπε ότι έγραψε για τον Χάρβεϊ Μιλκ (τον ομοφυλόφιλο πολιτικό που τον υποδύθηκε στην οθόνη ο Σον Πεν) για να εμπνεύσει «τις νεότερες γενιές να αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους». Η συνεργασία ανάμεσα στον διάσημο ακτιβιστή της γκέι υπερηφάνειας και στο ίνδαλμα της ανδροπρέπειας έχει πολύ ενδιαφέρον. Ο Ιστγουντ αποκαλεί τη στενή σχέση ανάμεσα στο Νο 1 και το Νο 2 του FBI «μια βαθιά φιλία μεταξύ ανδρών». Ακόμη κι αν υπήρχε ομοφυλόφιλος έρωτας, πιστεύει ότι δεν ολοκληρώθηκε. Ο Μπλακ, από τη μεριά του, βλέπει τη σχέση σαν μια τραγική ιστορία αγάπης. Ακόμη κι αν δεν το περιγράφει στην ταινία, πιστεύει ότι η σχέση ολοκληρώθηκε. Και υποστηρίζει ότι ήθελε κάθε σκηνή, ακόμα και εκείνες της «ιστορίας αγάπης», να είναι βασισμένη σε στοιχεία.
Η ταινία περιλαμβάνει αρκετές σκηνές όπου ο Χούβερ παρουσιάζεται σαν «στρέιτ», φλερτάροντας γυναίκες, όπως την Ελεν Γκάντι, που θα γινόταν η ισόβια γραμματέας του. Υπάρχει επίσης μια σκηνή όπου ξεσπάει καβγάς με τον Τόλσον όταν ο Χούβερ τού μιλάει για τα ραντεβού του με την Ντόροθι Λαμούρ και για το ότι «ήρθε καιρός για μια κυρία Χούβερ», ρόλο που ο Τόλσεν νιώθει ότι καλύπτει επαρκώς, γευματίζοντας μαζί με το αφεντικό του, ενημερώνοντάς τον για τα κουτσομπολιά και συνοδεύοντάς τον στα ψώνια.
Παρότι ο Μπλακ δεν βρήκε αποδείξεις για τον ισχυρισμό μιας συζύγου μαφιόζου ότι ο Χούβερ ντυνόταν κατά καιρούς με γυναικεία ρούχα, έβαλε μια σχετική σκηνή στην ταινία: ο Λεονάρντο ντι Κάπριο φοράει ένα δαντελένιο φόρεμα που ανήκε στην πεθαμένη μητέρα του, μια ραδιούργα επίδοξη κοσμική που υπέθαλψε τη φιλοδοξία του και του έλεγε: «Προτιμώ να έχω ένα γιο νεκρό παρά ένα γιο φλώρο».
Ο Μπλακ πιστεύει ότι ο κομμουνιστοφάγος, άπληστος, αρρωστημένα φιλόδοξος Χούβερ ήταν ένας προάγγελος της σύγχρονης κοινωνίας – που περιστρέφεται αρρωστημένα γύρω από τη φήμη. «Αν υπήρξε κάποιος που έζησε τη ζωή του νιώθοντας ότι η δημοτικότητα είναι ο υπ’ αριθμόν ένα στόχος, αυτός ήταν ο Εντγκαρ Χούβερ».
Ο μισητός Χούβερ
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το τερατώδες μαμόθρεφτο που κυβέρνησε το FBI για 48 χρόνια μισούσε τον εαυτό του: Εκφόβιζε εκείνους που έκαναν νύξεις για την ομοφυλοφιλία του· απαγόρευε την πρόσβαση ομοφυλοφίλων στο FBI· χρησιμοποίησε πληροφορίες για «φιλενάδες» της Ελεάνορ Ρούζβελτ προκειμένου να χειραγωγήσει τον Φραγκλίνο Ρούζβελτ· και διέδωσε φήμες ότι ο Αντλάι Στίβενσον ήταν ομοφυλόφιλος.
O Τζέι Εντγκαρ Χούβερ μεγάλωσε κοντά στο Καπιτώλιο και έμεινε με τη μητέρα του έως τον θάνατό της, όταν εκείνος ήταν 40 ετών. Είχε ένα τηλέφωνο επείγουσας ανάγκης του FBI εγκατεστημένο στο παιδικό του δωμάτιο· εκεί πήρε το τηλεφώνημα για την απαγωγή του παιδιού του Τσαρλς Λίντμπεργκ.
Ο Κλιντ Ιστγουντ πιστεύει ότι ο Χούβερ έκανε και μερικά καλά πράγματα. Oταν όμως ερωτήθηκε αν ήταν τρελός, απάντησε: «Σίγουρα βάδιζε με τον ήχο άλλου τυμπάνου».
Αφησε με τη διαθήκη του τα πάντα στον Κλάιντ Τόλσεν. Τώρα, οι δυο τους είναι θαμμένοι σε μικρή απόσταση ο ένας απ’ τον άλλο, στο κοιμητήριο του Κογκρέσου.
H KAΘHMEPINH 18-12-11