της Alice Rawsthorn/ The International Herald Tribune

Καθώς έψαχνε σε ένα καλάθι με προσφορές σε βιβλιοπωλείο στο Μανχάταν, ένας νεαρός γραφίστας ονόματι Saul Bass εντυπωσιάστηκε από τις εικόνες από ένα βιβλίο για τον Γάλλο μαθηματικό του 19ου αιώνα Jules - Antoine Lissajous. Αγόρασε το βιβλίο και πειραματίστηκε με τρόπους που θα μπορούσε να αναπαράγει τα σπιράλ στις εικόνες που είχε δει. «Εφτιαξα μια παρτίδα. Κάθησα πάνω της για χρόνια», είχε πει ο Bass. «Και ύστερα ο Χίτσκοκ μου ζήτησε να δουλέψω στο φιλμ «Vertigo». Kλικ». Ο Αλφρεντ Χίτσκοκ του ζήτησε να σχεδιάσει τους τίτλους αρχής και τέλους για το ψυχολογικό θρίλερ του 1958, «Vertigo». Ο Bass επέλεξε τις σπιράλ φόρμες από το βιβλίο για τον Lissajous σαν τα βασικά μοτίβα του, γνωρίζοντας ότι θα αντανακλούσαν την ένταση της υπόθεσης.
Είναι πολύ σπάνιο για ένα σχεδιαστή να αναφέρεται στον χώρο του σαν Bass, στα γραφιστικά του φιλμ. Οι τίτλοι που έφτιαξε για σκηνοθέτες όπως ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ, ο Οτο Πρέμινγκερ, ο Μάρτιν Σκορσέζε, ο Μπίλι Γουάιλντερ και ο Χίτσκοκ, μεταμόρφωσαν τις κάποτε βιαστικά, φτιαγμένες λίστες του επιτελείου των ηθοποιών και των τεχνικών σε συναρπαστικό περιτύλιγμα των ταινιών. Αλλά η πιο εντυπωσιακή δουλειά του Bass σε φιλμ ήταν εκείνη που αποτυπώθηκε σαν το έργο του πιο ξεχωριστού graphic designer στο τέλος του 20ού αιώνα. Το πρώτο μεγάλο βιβλίο για τη δουλειά του, «Saul Bass: Α life in film and design», από την κόρη του Τζένιφερ Μπας και τον ιστορικό του ντιζάιν Πατ Κίρκαμ, φωτίζει και αναλύει μια εκλεκτική καριέρα που συμπεριελάμβανε το ντιζάιν για εταιρικές ταυτότητες, βενζινάδικα, εξώφυλλα δίσκων και βιβλίων, παιχνίδια και ένα γραμματόσημο.
Γεννημένος στο Ανατολικό Μπρονξ το 1920, ο Bass εργάστηκε σε εμπορικά στούντιο όταν άφησε το σχολείο και έγινε αυτό που αποκαλούσε ο ίδιος «ένας λόγιος του υπόγειου σιδηρόδρομου». Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’40, ο Bass δούλευε στο Λος Αντζελες, κυρίως για καμπάνιες προώθησης για ταινίες και το 1952, άνοιξε το δικό του στούντιο ντιζάιν..
Εχοντας συνεργαστεί στενά με την Ελέιν Μακατούρα, που βρέθηκε στο στούντιό του το 1954 και έγινε η δεύτερη σύζυγός του, ο Bass σχεδίασε τίτλους για αρκετές ταινίες μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’60. Το ρεπερτόριό του εκινείτο από τις τρομακτικές μπάρες που έπαιζαν στην οθόνη στην ταινία «Ψυχώ» μέχρι το υπερθέαμα που έστησε με τα ρωμαϊκά αγάλματα στον «Σπάρτακο». «Εκαναν αυτομάτως την ταινία να μοιάζει ξεχωριστή», έγραψε ο κ. Σκορσέζε για τους τίτλους του Bass. Σκηνοθέτησε μια σειρά από ταινίες μικρούς μήκους, μία από τις οποίες απέσπασε βραβείο Οσκαρ και το «Phase IV» το 1974. Εργάστηκε επίσης σε 80 εταιρικές ταυτότητες, για την AT&T Inc, την Quaker Oats, την United Airlines και άλλες.

H KAΘHMEPINH  07-01-12