Το 1951 κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος του περιοδικού Cahiers du Cinema που έμελλε να γίνει προστατευτικό κέλυφος και σημείο αναφοράς για τις νεότερες γενιές των κινηματογραφιστών. Τα Cahiers γεννήθηκαν από την αγάπη για τον κινηματογράφο (η λέξη cinephilie πρέπει να θεωρείται δημιούργημα των Cahiers) κι από τις μάλλον γόνιμες διαμάχες που διαδραματίζονταν στη γαλλική κοινωνία μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Είχαν προηγηθεί δυο μεγάλα κινηματογραφικά περιοδικά - L' ecran francais και La revue du cinema - αλλά τα Cahiers εμφανίστηκαν πιο μαχητικά, και οι συντάκτες τους - ο Jacques Doniol-Valcroze, o Andre Bazin, o Lo Duca - δεν άργησαν να επιβάλουν τον κινηματογράφο ως μέρος της "υψηλής κουλτούρας", πράγμα όχι και τόσο δεδομένο εκείνη την εποχή. Εξάλλου, τα Cahiers καθρέφτιζαν και διαμόρφωναν την "εποχή" καθώς, ενώ άρχιζε να κυριαρχεί ο αμερικανικός κινηματογράφος, εμφανίζονταν καινούριες ευρωπαϊκές τάσεις: ο ιταλικός νεορεαλισμός, ο βρετανικός "ρεαλισμός του νεροχύτη" που κατέληξε στο φρι σίνεμα, και η γαλλική Νουβέλ Βαγκ που ξεπήδησε από την ομάδα των Cahiers.
Το περιοδικό έγινε σύντομα πυρήνας κινηματογραφόφιλων αλλά και επίδοξων σκηνοθετών, όπως ο Jacques Rivette, o Francois Truffaut, o Eric Rohmer, προβάλλοντας ρηξικέλευθες απόψεις για την αισθητική και την ιδεολογία. Στα τέλη της δεκαετίας του '50, η Νουβέλ Βαγκ είχε πάρει σχήμα και μορφή και είχε ταυτιστεί με τα Cahiers, αλλά οι κοινωνικές αναταραχές και τα καινούρια φιλοσοφικά ρεύματα δημιούργησαν συγκρούσεις, αποχωρήσεις, πολεμικές. Τα Cahiers έγιναν ένα κινηματογραφικό περιοδικό που "υιοθετούσε" όχι μόνον σκηνοθέτες -τον Antonioni, τον Bunuel- αλλά και τρόπους σκέψης. Kαι όλα αυτά μέσα σ' ένα περιβάλλον ζυμώσεων και αντιπαραθέσεων, τόσο στο χώρο της κινηματογραφικής θεωρίας όσο και της ιδεολογίας γενικότερα.
Τα Cahiers πέρασαν πολλά: δέχτηκαν τον αντίκτυπο της πολιτικής (όπως ήταν η απαγόρευση της Καλόγριας του J. Rivette), την αλληλεπίδραση με άλλα περιοδικά (όπως ήταν το Positif και το Tel quel), καθώς και το βάρος της μεταμόρφωσης της γαλλικής κοινωνίας, λίγο πριν και λίγο μετά τα γεγονότα του 1968. Υπήρξαν στιγμές αμηχανίας και κενού, όπως και στιγμές μεγάλης απήχησης, δύναμης κι αυτοπεποίθησης. Oμως, ο καιρός πέρασε και τα Cahiers τροποποιήθηκαν τόσο στη μορφή όσο και στο περιεχόμενο, αν και έμειναν πιστά σε μια συγκεκριμένη άποψη για τον κινηματογράφο, μια άποψη "ανοιχτή", υπό την ευρεία έννοια επαναστατική. Το 1974 ο Serge Daney και ο Serge Toubiana ανέλαβαν τον "εκσυγχρονισμό" του περιοδικού, φέρνοντας σε πέρας μια ευαίσθητη επιχείρηση: τα Cahiers έπρεπε να μείνουν ένα περιοδικό αλλιώτικο απ' τ' άλλα -στο μεταξύ είχαν γίνει έγχρωμα εικονογραφημένα- που να επηρεάζεται και να επηρεάζει άμεσα τους κινηματογραφιστές. Στη δεκαετία του '80, η γενιά του Olivier Assayas και του Charles Tesson, χωρίς να γυρίσει την πλάτη στους παραδοσιακά αγαπημένους, όπως ο Oliveira και οι Straub-Huillet, στράφηκε στην εξερεύνηση του ασιατικού κινηματογράφου. Όχι άδικα. Τα Cahiers έγιναν ένα περιοδικό του κόσμου. Πρόσφατα το περιοδικό ενισχύθηκε από τον όμιλο των εκδόσεων της έγκυρης εφημερίδας Le Monde και από τον Oκτώβριο του 2000 επιχείρησε, με την καθοδήγηση του νέου διευθυντή Frank Nouchi και των αρχισυντακτών Charles Tesson και, πιο πρόσφατα, Jean-Marc Lalanne, μια βαθιά ανανέωση, ιδιαίτερα σε επίπεδο μορφής. Tο εγχείρημα στέφτηκε με επιτυχία, αφού αυξήθηκαν οι συνδρομητές και αναγνώστες μέχρι και 50%.
Έτσι πέρασε μισός αιώνας. Η Γαλλία δεν είναι πια αυτό που ήταν όταν κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος των Cahiers. Ούτε άλλωστε κι ο κόσμος. Πολλοί από τους συνεργάτες του περιοδικού δεν υπάρχουν πια, όπως και πολλοί απ' τους σκηνοθέτες που αγαπήθηκαν από το κοινό των Cahiers. H ιστορία των Cahiers είναι η ιστορία της ζωής μας, και μαζί το σύμβολο της νεοτερικότητας που θριαμβεύει.

(δ.τ.)