Ο Nikolaus Geyrhalter μετουσιώνει την πραγματικότητα σε κινηματογραφικά έργα τέχνης: μέσα από περίτεχνα, λεπτομερή πλάνα και γεωμετρικές συνθέσεις, ο δημιουργός καταγράφει τη διαρκή πάλη ανθρώπου - φύσης και τις ολέθριες συνέπειες του δυτικού τρόπου ζωής.

Οι ταινίες

Matter out of place (2022)
Απορρίμματα στις ακτές, στα βουνά, στον βυθό των ωκεανών, βαθιά μέσα στο υπέδαφος της Γης. Ο όρος «ύλη εκτός τόπου» παραπέμπει στα αντικείμενα που βρίσκονται σε μέρη όπου δεν ανήκουν. Και στα μέρη όπου ταξιδεύει το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ, υπάρχουν σίγουρα πολλά τέτοια αντικείμενα. Μέσα από ένα λεπτοδουλεμένο ψηφιδωτό από μοναδικές εικόνες, ο σκηνοθέτης φέρνει στο φως τις τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων που έχουν κατακλύσει τον πλανήτη: από τις βουνοκορφές της Ελβετίας μέχρι τις ακτές της Ελλάδας και της Αλβανίας, κι από το εσωτερικό ενός αποτεφρωτήρα απορριμμάτων στην Αυστρία μέχρι το Νεπάλ, τις Μαλδίβες και την έρημο της Νεβάδα. Ένα ντοκιμαντέρ για τα απορρίμματα που δημιουργεί ο άνθρωπος, τα οποία μας περιβάλλουν σε κάθε σημείο και στιγμή της ζωής μας. Ένα κινηματογραφικό ταξίδι που αποτυπώνει τον συνεχή αγώνα της ανθρωπότητας να θέσει υπό έλεγχο τις τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων που παράγει η ίδια σε καθημερινή βάση. Αποκομιδή, τεμαχισμός, καύση και ταφή απορριμμάτων, ένας αληθινός φαύλος κύκλος που υποτίθεται πως δίνει λύση σε ένα οικουμενικό πρόβλημα που όλο και γιγαντώνεται.

Homo Sapiens (2016)
Mια ταινία για την αναπόδραστη μοίρα και την εύθραυστη φύση της ανθρώπινης ύπαρξης, για το τέλος της βιομηχανικής εποχής, αλλά και για το σημαίνει τελικά να είσαι άνθρωπος. Τι θα απομείνει από τις ζωές μας όταν αποχωρήσουμε από αυτό τον κόσμο; Αδειανοί χώροι, ερείπια, πόλεις που τις έχει καταπιεί η βλάστηση, ρωγμές στους δρόμους. Η φύση θα επαναδιεκδικήσει τις περιοχές που αρπάξαμε από εκείνη για να ζήσουμε, εγκαταλειμμένες και παρηκμασμένες πια, όταν η ανθρωπότητα θα αποτελεί πλέον μακρινή ανάμνηση.

Earth (2015)
Αν δεχτούμε ότι η Γη αποτελεί έναν ζωντανό οργανισμό, τότε το έδαφος είναι το πιο ευαίσθητο όργανό της. Εδώ και αιώνες, το ανθρώπινο είδος, ο μεγαλύτερος αστάθμητος παράγοντας και η πιο καταστρεπτική δύναμη του οικοσυστήματος, πληγώνει ακατάπαυστα το «δέρμα» της Γης. Κάθε χρόνο, με κάθε μέσο, φτυάρια, εκσκαφείς ή δυναμίτη, δισεκατομμύρια τόνοι από το γήινο έδαφος μετακινούνται και αποκόπτονται από το φυσικό τους περιβάλλον. Ένα διεισδυτικό ντοκιμαντέρ που επισκέπτεται ορυχεία, λατομεία και εργοτάξια, αποτυπώνοντας τις ουλές που προκαλεί ο άνθρωπος στην επιφάνεια του πλανήτη. Ένα σήμα κινδύνου που εκπέμπει σε επτά κεφάλαια, προειδοποιώντας για τις ολέθριες συνέπειες που μας περιμένουν.

7915 KM (2008)
Ένα υπερθέαμα του μηχανοκίνητου αθλητισμού που σηκώνει έναν κουρνιαχτό σκόνης στο πέρασμά του. Ακολουθώντας τη διαδρομή του Ράλι Ντακάρ, το 2007, το ντοκιμαντέρ ανακαλύπτει την ποικιλομορφία που χαρακτηρίζει την Αφρική του σήμερα, σε ένα οδοιπορικό που διασχίζει το Μαρόκο, τη Δυτική Σαχάρα, τη Μαυριτανία, το Μάλι και τη Σενεγάλη. Φέρνοντας στο φως τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που γεννούν εντάσεις στην περιοχή, η ταινία εξερευνά τις προκαταλήψεις που συναντά κανείς τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αφρική. Παράλληλα, λειτουργεί ως γέφυρα επικοινωνίας, μέσα από ιστορίες της καθημερινής ζωής και εργασιακής πραγματικότητας, αλλά και μέσα από τις κοινές ελπίδες και έγνοιες που μοιραζόμαστε όλοι ανεξαιρέτως. Χωρίς να παραγνωρίζει τη ζοφερή πραγματικότητα, η ταινία υφαίνει έναν φόρο τιμής στην ανθρώπινη ύπαρξη και αμφισβητεί τις βαθιά ριζωμένες βεβαιότητες, θίγοντας παράλληλα τις ευρωπαϊκές ευθύνες σε πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Αφρική.

Our daily bread (2005)
Καλώς ήρθατε στον κόσμο της βιομηχανικής παραγωγής τροφίμων και της κτηνοτροφίας υψηλής τεχνολογίας. Μέσα από τον ρυθμό που δίνουν οι ιμάντες μεταφοράς και οι πελώριες μηχανές, η ταινία παρατηρεί, δίχως να σχολιάζει, τα μέρη όπου παράγονται τα τρόφιμα στην Ευρώπη: ογκώδεις χώροι, σουρεαλιστικά τοπία και παράξενοι ήχοι, ένα ψυχρό βιομηχανικό περιβάλλον που αφήνει ελάχιστα περιθώρια ελιγμών. Άνθρωποι, ζωντανά, καλλιέργειες και μηχανές διαδραματίζουν έναν βοηθητικό ρόλο στα logistics του συστήματος που εξασφαλίζει στην κοινωνία το βιοτικό της επίπεδο. Το ταμπλό βιβάν ενός λουκούλειου γεύματος που δεν είναι πάντα εύκολο στη χώνεψη, στο οποίο είμαστε όλοι συνδαιτυμόνες. Μια πολύτιμη, απολαυστική και διεισδυτική κινηματογραφική εμπειρία που ωθεί το κοινό να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.

Elsewhere (2001)
To έτος 2000, κάπου αλλού. Δώδεκα μήνες, δώδεκα επεισόδια. Εβδομάδες, ημέρες, στιγμές που αποτυπώνουν διαφορετικούς τρόπους ζωής. Παράδοση και αλλαγή. Άνθρωποι από διαφορετικά πολιτισμικά και γεωγραφικά σημεία αναφοράς. Μια ταινία για τη ζωή τους, ένα ταξίδι μέσα από φωνές και ήχους που έρχονται από κάπου αλλού, χωρίς κανένα πρόσθετο σχολιασμό. Τοπία, όψεις του κόσμου, όψεις της ζωής: έρημος, χιόνια, κοιλάδες, ζούγκλες, παγετοί, τροπικά δάση, πετρώδη τοπία, βάλτοι, βουνά, η θάλασσα, μια ατόλη στον Ειρηνικό Ωκεανό. Ένας φόρος τιμής στην ανθρωπότητα, στις αρχές του 21ου αιώνα.

Pripyat (1999)
Μετά την καταστροφή του 1986, μία απαγορευμένη ζώνη ασφαλείας 300 χιλιομέτρων δημιουργήθηκε γύρω από τον πυρηνικό σταθμό του Τσερνόμπιλ, ενώ την ίδια στιγμή 116.000 άτομα απομακρύνθηκαν από την περιοχή. Το Pripyat σκιαγραφεί το πορτρέτο των ανθρώπων που εξακολουθούν να ζουν και να εργάζονται εκεί, καθώς και εκείνων που έχουν επιστρέψει. Πώς είναι η ζωή για αυτούς τους ανθρώπους, δίπλα στον αόρατο και ακατανόητο κίνδυνο της ραδιενέργειας; Πώς αντιμετωπίζουν τις συνέπειες ενός ατυχήματος που είχε θεωρηθεί στατιστικά απίθανο; Τέσσερις πρωταγωνιστές μοιράζονται τις ιστορίες τους, αφήνοντάς μας να ρίξουμε μια ματιά στην καθημερινότητα που βιώνουν.

The year after Dayton (1997)
Ένα ημερολόγιο του πρώτου χρόνου μετά την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας στη Βοσνία. Τρεις ανθρώπινες ιστορίες ξεδιπλώνονται με φόντο έναν πόλεμο που εξακολουθεί να γίνεται αισθητός ακόμη και μετά το τέλος του. Τρεις ιστορίες για την πιθανότητα μιας ειρηνικής συνύπαρξης, η οποία πολλές φορές καταλήγει αδύνατη. Ο Ράικο, ένας σέρβος μηχανικός, και η οικογένειά του αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το σπίτι τους για δεύτερη φορά. Ο Νέρμιν, ένας ηθοποιός που έχασε και τα δυο του πόδια στον πόλεμο, μπορεί και να έχει την ευκαιρία να μάθει έναν καινούργιο ρόλο στη ζωή. Ο Χαλίντ, ένας βοσκός από την περιοχή που βρίσκεται στον έλεγχο των Μουσουλμάνων, ρισκάρει τη ζωή του για να επισκεφτεί ορισμένους στη δυτική (κροατική) πλευρά του Μόσταρ.

Washed Ashore (1994)
H ζωή στον Δούναβη καθορίζεται κατά βάση από δύο παράγοντες: τον ίδιο τον ποταμό και τη συχνά παράξενη ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων που κατοικούν στις όχθες του, οι οποίοι σχηματίζουν ένα πολυσύνθετο μωσαϊκό: ψαράδες και φύλακες νεκροταφείων, βουδιστές μοναχοί, παραθεριστές στο Νησί του Δούναβη, βετεράνοι ναυτικοί και στρατιώτες, όλοι τους αναγκασμένοι να κολυμπήσουν κόντρα στο πανίσχυρο ρεύμα που τους έχει παρασύρει. Η ταινία αφηγείται τις ιστορίες τους και αποκαλύπτει τις επιθυμίες τους, αποτυπώνοντας ένα απόκοσμα γαλήνιο σκηνικό.

(δ.τ.)