panoys.jpg

ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΤΗ ΝΥΧΤΑ
Το "Μια μέρα τη νύχτα " μοιάζει σα να γυρίστηκε μόνο του, σαν ο φακός να συνάντησε τα πρόσωπα και τα περιστατικά τυχαία, χωρίς την παρέμβαση σκηνοθέτη. Ήθελα ο θεατής να έχει την αίσθηση ότι θα μπορούσε να έχει γυρίσει αυτή τη ταινία ο ίδιος, όπως γυρίζει σε βίντεο τα βαφτίσια της κόρης του ή το πέταγμα του χαρταετού την Καθαρή Δευτέρα. Για να γίνει αυτό δεν υπήρχε συγκεκριμένη θέση της κάμερας, το point of view δηλαδή ήταν από παντού, με πολλές κάμερες και έτσι οι ηθοποιοί έπαιζαν μεταξύ τους, ο ένας για τον άλλον, χωρίς να ξέρουν από τους παίρνει ο φακός. Όλα αυτά για να είναι η φόρμα της ταινίας πολύ απλή, πολύ οικεία στο θεατή. Επιπλέον, κάνω μια προσπάθεια να αποποινικοποιήσω τη βιντεοκάμερα την καημένη. Είναι γνωστό ότι με τη βιντεοκάμερα διεπράχθησαν ειδεχθή εγκλήματα κατά του κινηματογράφου, ειδικότερα την δεκαετία του '80. Η τέχνη του κινηματογράφου δεν εξαρτάται από τα εργαλεία της. Μ' αυτή τη ταινία θέλω να αποδείξω ότι δεν φταινε τα εργαλεία αλλά ο … Μανιολιός. Το βασικό είναι να κάνουμε κινηματογράφο, είτε με κάμερα είτε με βιντεοκάμερα.
panoys5.jpg
Μ' ΑΓΑΠΑΣ
Είναι η πιο καλή ταινία μου, γιατί διασκέδασα πολύ όταν την έκανα. ’λλωστε έγινε για να περάσω εγώ καλά: Να κάνω κάτι που δεν θα λογαριάσω καθόλου τον θεατή, κάτι που να αρέσει σε μένα και είχα σεναριογράφο τον Σωτήρη τον Κακίση. Κι αυτός είναι ποιητής. Κι επειδή οι ποιητές, αντίθετα με ότι πιστεύει ο κόσμος συνήθως, ενδιαφέρονται για την ουσία και όχι για την σάλτσα, δεν με άφησε ποτέ να παρασυρθώ από σκέψεις όπως '"μήπως η δομή του έργου….", "μήπως δεν δένει …." κ.λπ. Μου 'λέγε "Μη φοβάσαι, θα συμπληρωθεί μόνο του παζλ, μόνα τους θα δέσουν όλα". Και παρ' όλο που ήταν ανίδεος από σινεμά ο Σωτήρης, κι εγώ υποτίθεται ειδικός, βγήκε σωστός. Κι αυτό γιατί είναι πιο κοντά μου αυτή η ταινία απ' όλες τις άλλες, και είναι η μόνη που μπορώ τώρα να δω στο σινεμά...
Οι ταινίες μου όλες ασχολούνται με την επιφάνεια των πραγμάτων και μόνο μ' αυτή. Το θέμα είναι πόσο διαφανής είναι αυτή η επιφάνεια. Μπορείς να βλέπεις από μέσα ή είναι αδιαφανής; Στο Μ' αγαπάς; ας πούμε μένει κάποιος στο ότι το έργο δείχνει γυμνό βλέπει πίσω απ' αυτό και αναρωτιέται γιατί γίνεται αυτό; Εκεί υπήρξε και η παρεξήγηση με την κριτική, απ' την οποία χτυπήθηκε αρκετά η ταινία και εδώ και έξω. Στην Βενετία όπου πήγε, την χτύπησαν εξίσου οι καθολικοί και οι κουλτουριάρηδες. Έκανα λοιπόν και μια ανακάλυψη. Οι καθολικοί και οι κουλτουριάρηδες…..είναι το ίδιο. Το κοινό τους σημείο είναι ότι χωρίζουνε το σώμα και το πνεύμα. Το θέμα είναι όμως ότι αυτά δεν χωρίζονται.
Έτσι μία ταινία ερωτική γι' αυτούς, ή θα έχει σχέση με τη βία, με κάποιο κακό πράγμα, εξ ου κι ο ορισμός "ταινίες βίας και σεξ" - ποιος διεστραμμένος συνέδεσε την βία με το σεξ και γιατί;- διότι αυτοί έτσι αντιλαμβάνονται το σεξ, ως βίαιο πράγμα. Αν όμως δεν έχει τέτοια, είναι απλά σεξ χωρίς βία, τότε είναι πορνό. Στην ίδια λέξη για το σεξ και τον έρωτα, λέμε έρωτας. Εσείς λετε love και sex ή amore και sex. Είναι όλοι τους Δυτικοί, είναι τα παιδιά του πουριτανισμού, τα παιδιά της [Βασίλισσας] Βικτωρίας: το σώμα είναι "βρώμικο" και το πνεύμα "καθαρό".
panoys4.jpg
ΜΑΝΙΑ
Θεωρώ τη Μανία σαν "πιλότο" για μία ταινία. Δηλαδή τώρα που υπάρχει αυτό και το ξέρω, θα ήθελα να κάνω την ταινία, Η πρωταγωνίστρια δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στον ρόλο της, ήταν ανέκφραστη και άκαμπτη. Διαφορετική απ' ότι είχα δει και θαυμάσει στο θέατρο, γιατι τότε είχε προβλήματα με ναρκωτικά. Υπήρχε μάλιστα πρόταση από Αμερικάνους να γίνει αυτή η ταινία στα αγγλικά και να μου δώσουν όποια ηθοποιό ήθελα. Μου είχε κολλήσει όμως τότε ότι αυτό μπορεί να γίνει μόνο εδώ, στην Αθήνα, σ' αυτόν τον Κήπο, με μία Ελληνίδα. Τώρα λέω ότι ήταν αδικαιολόγητη η επιμονή. Να που χρειάζεται ο παραγωγός….
Πιο πολύ όμως θα τράβαγα στα άκρα το θέμα της παραίσθησης, που τότε δεν υπήρχαν τα μέσα για να βγει σωστά. Γι' αυτό σου λεω ότι είναι "πιλότος" για μια ταινία. Παρ' όλα αυτά, άνθρωποι περιθωριακοί, πολύ περιθωριακοί, άρεσαν την ταινία, καθώς και άνθρωποι που δουλεύουν στα ηλεκτρονικά στην Ν. Υόρκη, δηλαδή άνθρωποι στο άλλο ακριβώς άκρο. Φαίνεται ότι η ταινία τα' χε αυτά που ήθελα μέσα, τα είχε όμως σε τέτοιες δόσεις που ειδικά άτομα μόνο τη βρήκαν. Είδα γυναίκες να βγαίνουν ιδρωμένες, σε κακό χάλι απ' το σινεμά, αλλά πάρα πολύ λίγες …
panoys3.jpg
ΟΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ
Ήταν ένα ανέκδοτο, μια αφήγηση που κράταγε δύο λεπτά. Κάποιος έπαιρνε μάτι απέναντι διαμέρισμα, όπου έμεναν μάνα και κόρη, κι όλοι νόμιζαν ότι τον ενδιαφέρει η κόρη, όμως εκείνος το έκανε για τη μάνα.
[Η επιτυχία της οφειλόταν] Λόγω των μηχανών που υπήρχαν σ' αυτή (ήταν μόδα τότε οι καμικάζι), λόγω του πρωτοεμφανιζόμενου Αρη Ρέτσου, πάντως ποτέ άλλοτε δεν είδα σειρές από μοτοσικλέτες έξω απ' το Αττικόν.
Ωστόσο οι πιο αυθεντικοί απ' αυτούς (τους καμικάζι), όταν τους ρώταγα πώς σας φάνηκε η ταινία, μου λέγανε : "Μέχρι τη μέση μάπα. Μετά στρώνει". Και όμως το πρώτο μέρος ήταν αυτό με τις μοτοσικλέτες και τη δράση. Το δεύτερο ήταν το ερωτικό, το τρυφερό. Αντίθετα, στα "καλά παιδιά" άρεσε το πρώτο μέρος. Αυτοί που λέγαμε ότι δεν ξέρουν, είχαν το πιο σωστό ένστικτο.
panoys2.jpg
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΜΕΛΙΤΟΣ
[Τότε] Δεν είχα καμία πρόθεση να γίνω σκηνοθέτης. Έξι μόλις μήνες πριν κάνω το Ταξίδι ούτε καν σκεπτόμουν κάτι τέτοιο.
[Οι κριτικοί] Δεν καταλάβαιναν γιατί ένα θέμα, τόσο περίεργο με γέρους, δεν ήξεραν που να την κατατάξουν (κι εγώ δεν τους βοήθησα σ' αυτό). Τι είναι τώρα αυτή η ταινία: τέχνης, αποτυχημένη κωμωδία, τι; Υπήρχε αμηχανία ακόμη και στις φάτσες των κριτικών που την είδαν. Μου λέγανε: "Μα αυτοί είναι μικροαστοί". Τους απαντούσα: "Ναι". Μα επιτρέπεται, λέγανε τότε, να ασχολούμαστε με μια τάξη που έχει πεθάνει. Κατάλαβες, που ήταν τα μυαλά των ανθρώπων τότε. Η μικροαστική τάξη, λεει, πέθανε. Εδώ κοντεύει να μας πιει το αίμα…...
panoys7.jpg
Η ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Την εποχή που ξεκίνησα, τα διαφημιστικά ήταν πολύ πιο ελεύθερα απ' τα τωρινά. Έκανα ότι ήθελα. Ήταν σαν ταινίες μικρού μήκους διάρκειας ενός λεπτού η καθεμία. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Είναι πάντως υγιής τομέας. Έχει ανταγωνισμός, αξιοκρατία. Το ταλέντο δεν θάβεται στη διαφήμιση. Η τρέλα, η πρωτοτυπία, το ανορθόδοξο δεν είναι απορριπτέα. Αντιθέτως επιδιώκονται. Τα τελευταία χρόνια, που η κινηματογραφική δραστηριότητα έχει βουλιάξει, τα ταλέντα έρχονται στη διαφήμιση. Ήδη η συνείδηση παλαιότέρων δημιουργών από μας είναι ανήσυχη. Και μια και αρκετοί έχουν βγάλει πολλά λεφτά, αρχίζουν να σκέφτονται για ταινίες πια, τα μέσα το know how, τα μηχανήματα, γουστάρουμε κιόλας. Οργάνωση χρειάζεται μόνο. Να πει κάποιος "Σταματάω τα διαφημιστικά για έξι μήνες, κάνω μία ταινία".

(αποσπάσματα από δηλώσεις του σκηνοθέτη, στον κατάλογο εκδήλωσης που διοργανώθηκε στην Θεσσαλονίκη τον Σεπτέμβρη του 1991, από τον Δήμο Θεσσαλονίκης και το περιοδικό Εξώστης. Επίσης από δηλώσεις του στον τύπο).