της Daphné Baiwir
(κριτική: Δημήτρης Μπάμπας)

O Alfred Hitchcock κάθεται σ’ ένα κανό και στα χέρια του κρατά το κουπί του. Απευθύνεται προς το κοινό και ο λόγος του βρίθει ειρωνείας, με το τόσο οικείο απόμακρα σαρκαστικό ύφος του. Ένα από τα γνωστά διαφημιστικά κλιπ του σκηνοθέτη με στόχο την προώθηση της ταινίας του Lifeboat (1944). Μια ταινία που αφηγείται τα τεκταινόμενα μέσα σε μια διασωστική λέμβο εν μέσω του Ατλαντικού Ωκεανού την περίοδο του Β! Παγκοσμίου Πολέμου. Μια ταινία που συνιστά, όπως πάρα πολλές ταινίες του Άγγλου δημιουργού, μία τεχνική πρόκληση: Στον περιορισμένο χώρο μιας βάρκας, μία ομάδα ανθρώπων διατηρούν τη προσοχή και την αφηγηματική ένταση για το χρονικό διάστημα της μιάμισης ώρας.
Αυτή η ταινία βρίσκεται στο κέντρο του ντοκιμαντέρ, και πιο συγκεκριμένα η θύελλα αντιδράσεων που προκάλεσε όταν κυκλοφόρησε. Η στάση του Hitchcock την περίοδο του Β! Παγκόσμιου Πόλεμου υπήρξε γνωστή και δημόσια: μαζί με την τότε αφρόκρεμα των σκηνοθετών το Χόλυγουντ -Capra, Ford, Huston- εναντιώθηκε στους Ναζί στον πόλεμο τα χρόνια στην Αμερική. Ωστόσο, παρόλα αυτή τη στάση, ο Hitchcock έγινε αντικείμενο σκληρής κριτικής από μερίδα του τύπου κατηγορώντας τον ότι σ’ αυτήν την ταινία υπερέβη τα εσκαμμένα.
Τα σημεία που προκάλεσαν την κριτική είναι κυρίως τρία. Η πρώτη μορφή του σεναρίου γράφτηκε από τον βραβευμένο με Νόμπελ John Steinbeck, ο οποίος αργότερα αποκήρυξε την τελική εκδοχή της ταινίας κατηγορώντας τον σκηνοθέτη ότι διαστρέβλωσε τις προθέσεις του. Γι’ έναν από τους κεντρικούς χαρακτήρες της, που υποδύεται ο μαύρος ηθοποιός Canada Lee, ο Hitchcock κατηγορήθηκε για στερεοτυπική και ρατσιστική απεικόνιση. Τέλος, η ρητορική της ταινίας κατηγορήθηκε σε κάποια σημεία της ως φιλοναζιστική.
Επίκαιρα εποχής, έγγραφα και η προσωπική αλληλογραφία των συντελεστών, τηλεγραφήματα, φωτογραφίες και φυσικά σκηνές από την ταινία συνιστούν την πρώτη ύλη αυτού του ντοκιμαντέρ. Ακαδημαϊκοί μελετητές του Alfred Hitchcock, εν είδει talking head συνεισφέρουν, τοποθετώντας την ταινία στο πολιτικό, κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο της εποχής: είναι ο βιογράφος και ο μελετητής του σκηνοθέτη Patrick McGilligan, που καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος. Και τέλος, αποσπάσματα από την κλασική συνέντευξη του σκηνοθέτη της στον François Truffaut, μεταφέρουν την άποψη του δημιουργού. Συνοδευτικός των προηγουμένων είναι ο γεμάτος αφηγηματική ένταση και δραματικές αποχρώσεις, λόγος του αφηγητή.
Η σκηνοθέτις αποτυπώνει με ενάργεια και λεπτομέρεια ό,τι περιβάλλει την ταινία και τη θύελλα που αυτή προκάλεσε. Εστιάζει όχι μόνο στον δημιουργό τους, αλλά και στα πρόσωπα που συμμετείχαν στην αναταραχή: τον John Steinbeck,  το μαύρο ηθοποιό Canada Lee, και τέλος τη δημοσιογράφο Dorothy Thompson, δριμύ κατήγορο του Alfred Hitchcock . Ό, τι παρακολουθούμε είναι μία συναρπαστική ιστορία κατ’ αναλογία με τις συναρπαστικές εικόνες και ταινίες του Alfred Hitchcock: μέσα από τις εικόνες του ντοκιμαντέρ αναδύεται όχι μόνο η εμβληματική  μορφή του δημιουργού τους, αλλά και η ατμόσφαιρα, πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική, μιας ταραγμένης εποχής. 

Φεστιβάλ Βενετίας 2023 / Venice Classics