του Gustavo Mosquera

Βασισμένη στο διήγημα A Tunnel Called Moebius (Μια σήραγγα που την έλεγαν Moebius) του A.J. Deutsch, η ταινία αφηγείται την ιστορία του Daniel Pratt, ενός μαθηματικού με ειδικότητα την τοπολογική θεωρία. Καλείται να εξιχνιάσει την χωρίς καμία λογική εξήγηση εξαφάνιση ενός τραίνου, στον υπόγειο σιδηρόδρομο του Μπουένος Άιρες. Της εξαφάνισης έχουν προηγηθεί κάποιες μυστηριώδεις ανωμαλίες στα δρομολόγια των τραίνων. Σύντομα ο Pratt θα ανακαλύψει ότι οι μηχανικοί που κατασκευάζουν τον υπόγειο, συνεχώς προσέθεταν καινούριες επεκτάσεις στις γραμμές, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι οι γραμμές σχημάτιζαν έναν έλικα του Moebius. Αποτέλεσμα των προηγούμενων υπήρξε το γεγονός της εξαφάνισης ενός τραίνου με 30 επιβάτες. Το τραίνο κατέληξε να παγιδευτεί σε μία άλλη παράλληλη διάσταση, ταξιδεύοντας έπ' άπειρο. Στην προσπάθεια του να βρει λύση στο μυστήριο ο Pratt γρήγορα θα βρεθεί σε μία παρόμοια κατάσταση: θα ανακαλύψει ότι βρίσκεται και αυτός παγιδευμένος μέσα σ' ένα πίνακα του M.C. Escher.
Χωρίς να κρύβει τις αναφορές της στο μεγάλο Αργεντινό συγγραφέα Jorge Luis Borges (το μοτίβο του Λαβύρινθου), η σκηνοθεσία χρησιμοποιεί ένα ψυχρό και απόμακρο οπτικό ύφος για να δημιουργήσει μια συναρπαστική και άκρως πρωτότυπη ταινία. Αν και μπορεί να θεωρηθεί ως αλληγορία για τα χρόνια της δικτατορίας -οι αναφορές στους τριάντα χιλιάδες "εξαφανισμένους" πολιτικούς της αντιπάλους- η ταινία είναι ένα από τα κρυφά αριστουργήματα του φανταστικού. Τα μαθηματικά ως μια μέθοδος ερμηνείας του κόσμου, η κατάκτηση της γνώση ως αυτοκαταστροφή, η αναζήτηση της αλήθειας, ο ίλιγγος και το άπειρο, ο ιστός της αράχνης και ο λαβύρινθος, ο ατέρμων χρόνος και η αιωνιότητα: θα πρέπει να αναζητηθούν ως βασικά μοτίβα της ταινίας.
Γυρισμένη μ' ένα ελάχιστο προϋπολογισμό, ως παραγωγή του Universidad del Cine "για παιδαγωγικούς σκοπούς", η ταινία είναι σκηνοθετημένη από μια ομάδα σπουδαστών της σχολής, υπό την επίβλεψη ενός καθηγητή τους, του Gustavo Mosquera.
Δ.Μ.

Οι δηλώσεις του Gustavo Mosquera

O Gustavo Mosquera ήταν υπεύθυνος για την ταινία Moebius, ενώ ήταν καθηγητής στην κινηματογραφική σχολή Universidad del Cine του Μπουένος Άιρες. Στην σκηνοθεσία και την παραγωγή της ταινίας συμμετείχαν ενεργά σπουδαστές της σχολής. Στις δηλώσεις του που ακολουθούν περιγράφει την εμπειρία της δικτατορίας (η ταινία μια αλληγορία για τα "πέτρινα χρόνια" της Αργεντινής). Επιπλέον αναφέρεται στα γυρίσματα της ταινίας. Σχολιάζει τέλος το Χολιγουντιανό σύστημα παραγωγής.

Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ
Κάθε μέρα οι αστυνομικοί σε κολλούσαν στον τοίχο, ζητώντας την ταυτότητα σου. Και σε ρωτούσαν επίσης για τις ιδέες σου. Γιατί στις δικτατορίες είναι οι ιδέες αυτό που φοβούνται περισσότερο. Μετά ήθελαν να μάθουν τι σπούδαζα. Έτσι αν έλεγα "ηλεκτρολόγος μηχανικός" τότε αυτοί μ΄ άφηναν να φύγω: "Ηλεκτρολόγος μηχανικός. Αυτός δεν είναι επικίνδυνος".
Η στρατιωτική δικτατορία δεν είχε ανάγκη τους κινηματογραφιστές. Καλλιτέχνες οποιουδήποτε είδους- δημοσιογράφοι, ποιητές, συγγραφείς, στοχαστές -εξαφανιζόταν. Τριάντα χιλιάδες εξαφανίσθηκαν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Έτσι η οικογένεια μου με ικέτευσε να αποκτήσω μία άλλη απασχόληση, διαφορετική από τον κινηματογράφο. Απέκτησα γνώσεις σχετικά τα ηλεκτρονικά και την μηχανική και κατέληξα να εκτιμήσω τα μαθηματικά και τις αφηρημένες ιδέες και το καλλιτεχνικό έργο ανθρώπων όπως ο M.C. Escher (σ.τ.μ ζωγράφος του οποίου τα έργα βασίζονται σε γεωμετρικά σχήματα και μαθηματικές εξισώσεις) - και όλα αυτά άρχισαν να συγκλίνουν στο έργο μου.

Η ΤΑΙΝΙΑ
Αυτό που έκανα ήταν να βρω μια πολύ παλιά κάμερα των 35mm σ' ένα παλαιοπωλείο. Είχε κατασκευαστεί το 1926. Την πήρα, στην κυριολεξία, διαλυμένη και την έφτιαξα ξανά από την αρχή, για να κάνω πράγματα που ποτέ στο παρελθόν δεν σκόπευα να κάνω. Άλλαξα τον κινητήρα, πρόσθεσα ορισμένα εξαρτήματα, ένα νέο ιμάντα. Αυτή την κάμερα είχα όταν κρεμόμουν μπροστά από το τραίνο στο υπόγειο, πηγαίνοντας πίσω και μπρος, για ώρες, κινηματογραφώντας τις εικόνες στις σήραγγες του υπογείου.

ΦΕΣΤΙΒΑΛ
Τα Φεστιβάλ υπήρξαν πολύ μεγάλη βοήθεια (για τη διανομή της ταινίας). Αύξησαν τη φήμη της ταινίας με τρόπους, κάτι που εγώ δεν θα μπορούσα ποτέ να κάνω.

ΧΟΛΙΓΟΥΝΤ
Μου έχουν πει πολλοί κινηματογραφικοί παραγωγοί ότι το Χόλιγουντ δεν είναι ο χώρος για να κάνεις ταινίες για διανοούμενους. Είναι τρελό. Σκέφτεσαι ότι θα έπρεπε να είναι ευχαριστημένοι όταν κάποιος τους φέρνει ένα καλογραμμένο σενάριο, ένα σενάριο που προσπαθεί να είναι λίγο πιο ουσιαστικό και λίγο καλύτερο από τα υπόλοιπα. Το Χόλιγουντ πιστεύει ότι οι θεατές είναι ηλίθιοι - όμως αυτοί δεν είναι. Ξέρω ότι οι θεατές αξίζουν κάτι καλύτερο απ' αυτό που τους προσφέρεται.

(συνέντευξη στο www.Mertoactive.com.  Απόδοση Δημήτρης Μπάμπας).