(Το ηφαίστειο)
του Jayro Bustamante
Με φόντο το γκρίζο ηφαίστειο ενός υψιπέδου της Γουατεμάλα, εξελίσσεται η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Jayro Bustamante, ένα ανθρωπολογικό παραμύθι αλλά και κοινωνικό πορτρέτο μιας κοινωνίας σε απομόνωση. Η Mαρία μια δεκαεφτάχρονη της φυλής των Μάγια, ζει με τους γονείς της σε μια φυτεία καφέ, στους πρόποδες ενός ενεργού ηφαιστείου. Η Μαρία εργάζεται το ίδιο σκληρά με τους μεγάλους, το μέλλον της όμως είναι προδιαγεγραμμένο. Οι γονείς της την έχουν τάξει στον εύπορο επιστάτη της περιοχής και οι ετοιμασίες του γάμου έχουν ξεκινήσει. Μόνο που η κοπέλα, που παραμένει σιωπηλή και κατηφής στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας, έχει άλλα όνειρα για τη ζωή της.
Ο Bustamante χτίζει αργά την ιστορία του έχοντας ως επίκεντρο την ιδιαίτερα δυνατή σχέση μάνας-κόρης και ως φόντο ένα μυσταγωγικό φυσικό περιβάλλον με τις αρχέγονες τελετουργικές παραδόσεις του. Πρόκειται για έναν κόσμο που έχει μια ιερή, σαμανιστική σχέση με τη φύση και όπου το ηφαίστειο παίζει ρόλο καθοριστικό. Πίσω από την απλότητα και την ήρεμη ρουτίνα των γηγενών υπάρχει ωστόσο ο μοντέρνος κόσμος της δύσης, τα πάθη του έρωτα και η ανήσυχη φύση του κοριτσιού που σιγοβράζει όπως το ηφαίστειο. Μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και οι παρενέργειές της θα αποκαλύψουν το πραγματικό πρόσωπο του «πολιτισμένου» κόσμου, αλλά και θα αναδείξουν τη δύναμη και την τόλμη των γυναικών.
Ο σκηνοθέτης κινηματογραφεί με διαφορετικό τρόπο τους δύο κόσμους. Υιοθετεί αργούς ρυθμούς και στατικά πλάνα για να αποδώσει τον παραδοσιακό, γεμάτο μαγεία και μυστική επικοινωνία κόσμο των ιθαγενών, ενώ το πέρασμα στην πόλη σηματοδοτεί μια πιο γρήγορη και νευρική κινηματογραφική γραφή. Η εικαστική απεικόνιση χάνεται, δίνοντας τη θέση της σε ένα λιγότερο ατμοσφαιρικό, ρεαλιστικό σινεμά.
Ο Bustamante στο Ixcanul θέλει να μιλήσει για πολλά πράγματα. Για πατρογονικά τελετουργικά και δαίμονες, για τη μυστικιστική σχέση με τη φύση και τη θαυμαστή ανθρώπινη ύπαρξη, για την εθιμική υποταγή και τη νεανική αμφισβήτηση. Αλλά και για τους στενούς μητριαρχικούς δεσμούς μιας κοινωνίας που απειλείται από τις απαγωγές και το εμπόριο βρεφών. Έχοντας και ο ίδιος μεγαλώσει στην περιοχή επιστρέφει στο γενέθλιο τόπο για να κινητοποιήσει τα μέλη μιας κοινότητας που υπήρξαν θύματα μιας πολιτικής διακρίσεων και φυλετικής εξόντωσης. Η ιστορία του δραματοποιημένη από ερασιτέχνες ηθοποιούς-κατοίκους της περιοχής, είναι το αποτέλεσμα αυτής ακριβώς της δημιουργικής συνεργασίας.
Η ταινία βραβεύτηκε με την Αργυρή Άρκτο - Βραβείο Alfred Bauer (για ταινία που ανοίγει νέεες προοπτικές) Στο Φεστιβάλ βερολίνου 2015.
της Καλλιόπης Πουτούρογλου [ Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.]
