(Χαρακτηριστικά γνωρίσματα)
της Fernanda Valadez
(η κριτική της Ζωής- Μυρτώς Ρηγοπούλου)
Σ’ ένα μεξικάνικο χωριό δύο έφηβοι εξαφανίζονται στην προσπάθειά τους να περάσουν κρυφά τα σύνορα. Το ένα παιδί βρίσκεται νεκρό κι όλοι πιστεύουν ότι σύντομα θα βρεθεί και τ’ άλλο. Οι αρμόδιες υπηρεσίες ζητάνε τη συγκατάθεση της μάνας για να σταματήσουν τις έρευνες. Όμως η Μαγκνταλένα απ’ το Γκουαναχαουάτο δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει έτσι εύκολα τον μικρό της Χεσούς. Μόνη, αλλά αποφασισμένη, κατευθύνεται προς τα σύνορα, εκεί που χάθηκε το λεωφορείο των παιδιών. Την αντίθετη διαδρομή ακολουθεί ο Μιγκέλ, που μετά την απέλασή του από τις ΗΠΑ, ξεκινά το ταξίδι της επιστροφής στη δική του μάνα και στο χωριό του. Οι δρόμοι τους θα διασταυρωθούν κι οι τύχες τους θα ανασάνουν για μια στιγμή, όμως «πικρές οι βουλές του Θεού και σκοτεινές οι ψυχές των ανθρώπων»…
Στα Χαρακτηριστικά Γνωρίσματα, η Φερνάντα Βαλαντές, σκηνοθέτης, συνσεναριογράφος και συν-μοντέρ της ταινίας, κατορθώνει, στο κινηματογραφικό της ντεμπούτο κάτι πολύ σπάνιο. Μια ιστορία που εξελίσσεται συγκλονιστικά, τόσο σκηνοθετικά όσο και σεναριακά, θρέφεται απ’ την αντίθεση ρεαλιστικής πλοκής και λυρικής κινηματογράφησης και σφυρηλατεί τους χαρακτήρες της στις ίδιες φλόγες που θεριεύουν κι οι δαίμονές τους. Η εικόνα ξεπλένει την ανθρώπινη φρίκη στην υπέροχη γαλήνη της φύσης, θυμίζοντας κάτι απ’ το πνεύμα των ύστερων γουέστερν, δίχως να ξεμακραίνει ρούπι από τον μινιμαλισμό της αφήγησης και το ουσιώδες της έκφρασής του, και δημιουργώντας χαρακτήρες που θα τους θυμόμαστε. Ιδιαίτερα τη μάνα της Μερσέντες Χερνάντεζ που διασχίζει περήφανα τη μεξικάνικη γη χωρίς να χάνει το στόχο της, έτσι όπως κι η ταινία δεν θα χάσει ποτέ το δικό της, μ’ ένα βλέμμα, έτοιμο για όλα, εκτός απ’ αυτό που θα συμβεί, όμοια με το θεατή που μπροστά στην τελική αποκάλυψη δεν νιώθει παρά μόνο ένα πράγμα: δέος.
Σ’ αυτό το παιχνίδι φωτός και σκιάς, που η κάμερα παίζει κρυφτό με τα πρόσωπα μέσα από υποβλητικά ελλειπτικά κάδρα, το άρρητο κι η νομοτελειακότητα, συμβάλλουν στην εξέλιξη ενός δράματος, που προσλαμβάνει ρυθμούς ιδιότυπης ταινίας δρόμου που πριν λήξει δεν θ’ αρνηθεί στο θεατή μια ακόμα ανατροπή και στην ηρωίδα ένα ύστερο δικαίωμα: ν’ αλλάξει όχι τα γεγονότα, αλλά τη θέση της και ν’ αποκαταστήσει θυσιάζοντας την αλήθεια της ένα μικρό κομμάτι ηθικής σ’ αυτόν τον ολότελα διαλυμένο κόσμο.
(Βραβείο Work in Progress του Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαν Σεμπαστιάν. Βραβείο Κοινού & Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής για το Καλύτερο Σενάριο (Διαγωνιστικό World Cinema) στο Φεστιβάλ του Σάντανς 2020)
