(Σύντομη ιστορία μιας οικογένειας)
του Lin Jianjie
(κριτική: Δημήτρης Μπάμπας)
Αυτό το ψυχολογικό θρίλερ από την Κίνα, είναι το χρονικό μιας εισβολής και των αναταράξεων που αυτή προκαλεί.
Ένας νεαρός μαθητής κάνει μονόζυγο. Προσπαθεί να κρατηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο από το μονόζυγο. Την προσπάθειά του διακόπτει μια μπάλα μπάσκετ που τον χτυπά το κεφάλι και πέφτει κάτω. Αυτή είναι η αρχή μιας περίεργης φιλίας, ανάμεσα στον Wei, γόνο μιας πλούσιας μεσοαστικής οικογένειας και τον Yan Shuo, συμμαθητή του που προέρχεται από ένα τελείως διαφορετικό οικογενειακό τοπίο -ορφανός από μητέρα, μένει με τον μέθυσο πατέρα του. Εθισμένος στα βίντεο παιχνίδια ο πρώτος, επιμελής μαθητής ο δεύτερος. Βρισκόμαστε στο Chengdu του σήμερα, μια τυπική κινέζικη μεγαλούπολη με ακραίες ταξικές αντιθέσεις.
Παρείσακτος στην οικογενειακή εστία, ως ένας πραγματικός εισβολέας -αυτό μας υποδεικνύει εξάλλου η κίνηση της κάμερας, το υποκειμενικό πλάνο, καθώς ο ήρωας μετακινείται μέσα στη μεσοαστική οικία- ο νεαρός αυτός εισέρχεται σε μια οικογενειακή ζωή της αφθονίας -ένα βλέμμα φθόνο, ανάμεικτο με περιέργεια και μια κατάπληξη που δύσκολα κρύβεται, χαρακτηρίζει την κίνησή του. Με απόηχους από την ταινία του Pier Paolo Pasolini, Teorema/ Το θεώρημα (1968), αλλά και από τις ταινίες The Killing of a Sacred Deer/ Ο θάνατος του ιερού ελαφιού (Γιώργος Λάνθιμος, 2017) ή το Plein soleil (René Clément, 1960), η αφήγηση παρακολουθεί τις διάφορες φάσεις της εισβολής. Μικρές εσωτερικές αναστατώσεις, αδιόρατους κραδασμούς στις ψυχές και τα συναισθήματα προκαλεί η παρουσία του σ’ αυτό το βαλτωμένο, αφυδατωμένο από συναισθήματα, ψυχρό οικογενειακό τοπίο -κυρίως στους δύο γονείς του "φίλου" του.
Είναι το τοπίο της αυτοδημιούργητης μεσοαστικής τάξης, -όπου ο πλούτος και η αφθονία δημιούργησαν μια ψυχρότητα, μια απουσία και ένα κενό -μια μεσοαστική τάξη ελλειμματική στα συναισθήματα.Το έλλειμμα, λοιπόν, πάνω στο οποίο οργανώνεται η προσκόλληση του νεαρού εισβολέα δεν είναι σεξουαλικό, όπως συμβαίνει στην ταινία του Pasolini, αλλά συναισθηματικό και βαθύτατα κινέζικο: είναι η σχέση ψυχρότητας του προνομιούχου μοναχογιού με τους γονείς του.
Ο πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης δημιουργεί ένα κλειστό σύμπαν, αυτό της οικογενειακής εστίας, σε τόνους του γκρι, σχεδόν μονοχρωματικούς, και γι’ αυτό μεγάλο μέρος της δραματικής πλοκής είναι έγκλειστη, διαδραματίζεται μέσα στο σπίτι της οικογένειας. Η εικονοποιία της ταινίας μοιάζει να συνδιαλέγεται με την αισθητική της δυναστείας Ming: υπάρχει μία καθαρότητα των γραμμών μέσα στο κινηματογραφικό πλάνο, ένας συνδυασμός κυκλικών και τετράγωνων σχημάτων, χώρων και μοτίβων πλατιών και στενών -κάποιες φορές με έντονες αντιθέσεις.
Η οπτική της σκηνοθεσίας έχει στο κέντρο της τον μυστηριώδη εισβολέα και τις σχέσεις του με την οικογένεια, δημιουργώντας αφηγηματικές ελλείψεις και στιγμές αγωνίας. Ό, τι παρακολουθούμε όμως είναι μια μορφή πάλης των τάξεων, ανάμεσα υπο-προνομιούχο εισβολέα και τον προνομιούχο γιο. Μόνο στην κλιμάκωση αυτού του οικογενειακού δράματος βλέπουμε αυτή η οπτική να μετατοπίζεται στον αφανή ήρωα, τον “άσωτο” υιό. Εντέλει, αυτή η εισβολή δεν ήταν παρά ένας τρόπος, μέσω των αναταράξεων, να δημιουργηθεί μια νέα ισορροπία, για να επιβεβαιωθεί εκ νέου η οικογενειακή εστία.
Φεστιβάλ Βερολίνου 2024
