Ζαν Ντανιέλ Πολέ/ Jean -Daniel Pollet (1936-2004): Ένας αξιόλογος αλλά και αγνοημένος (ιδίως στην Ελλάδα) δημιουργός, που έκλεισε πρόωρα τον κύκλο της ζωής του. Κι όμως, ο Πολέ ήταν ένας ποιητής δοκιμιογράφος, ένας μοναχικός μετεωρίτης , που προσπαθεί να συνδέσει την ύλη με το πνεύμα. Και κάτι περισσότερο που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα.
Ο Πολέ έχει μια σταθερή, θεμελιώδη σχέση με την Ελλάδα. Ταξίδεψε, γύρισε πολλές ταινίες σε όλες τις φάσεις της ζωής του, έψαξε με πάθος το ελληνικό τοπίο και τους ανθρώπους . Η Ελλάδα του δεν είναι μια χώρα ωραιοποιημένη και εξωτική, δεν είναι φολκλόρ και εύκολος λυρισμός της πολιτισμικής μνήμης. Τα ερείπια ενός αρχαίου ναού δεν κινηματογραφούνται στατικά, με πόζα. Είναι ταυτόχρονα σπασμένα μάρμαρα, φθορά, απειλή και εξαφάνιση, ομορφιά που επιβιώνει, στοιχεία μιας μνήμης που διαρκώς κινείται , μιας ιστορίας που δεν τελειώνει. Η Ελλάδα γίνεται όπως λέει «η δεύτερη, ανεξάντλητη πατρίδα».
Οι «Βάσσες» για τον ναό του Επικουρείου Απόλλωνα, είναι η νεανική ταινία του 1964, που όρισε την γνωριμία του με την Ελλάδα. Η τάξη (1973) για την Σπιναλόγγα, το νησί των λεπρών. Η Μεσόγειος (1963) πρωτοποριακό ποιητικό βλέμμα στον πολιτισμό, που γεννήθηκε και πάντα θάλλει στους λαούς που κατοικούν γύρω στην Μεσόγειο. Άλλες ταινίες του είναι η μικρού μήκους Φτάνει να μεθάς (1957) που τον ανέδειξε ως δυναμικό εταίρο της Νουβέλ Βάγκ (με ενθουσιώδες σχόλιο του Γκοντάρ) και οι μυθοπλασίες Χαρά και λύπη ο Έρωτας(1968) και ο Ακροβάτης (1975).
1.
ΦΤΑΝΕΙ ΝΑ ΜΕΘΑΣ (POURVU QU ‘ON AIT L’ IVRESSE)
ΧΑΡΑ ΚΑΙ ΛΥΠΗ Ο ΕΡΩΤΑΣ(L’AMOUR CEST GAI, L’AMOUR C’EST TRISTE)
Φτάνει να μεθάς…
Γαλλία, 1957
Σκηνοθέτης: Ζ. Ντανιέλ Πολέ
Ηθοποιός: Κλοντ Μελκί
Διάρκεια:19’
Σε κάποιο χορευτικό κέντρο ενας δειλός νεαρός παρατηρεί τις όμορφες κοπέλλες. Ξαφνικά φτάνει κόσμος από ένα γάμο , και το γλέντι μεταβάλλεται σε καρναβάλι. Ο νεαρός φοράει μια μάσκα και και παίρνει την νύφη για χορό…
Ο εικοσάχρονος Πολέ, γυρίζει ένα κράμα ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας με εκπληκτική αίσθηση των ρυθμών. Χρησιμοποιεί για πρώτη φορά έναν (ως τότε ερασιτέχνη ) ηθοποιό, που θα γίνει ο συνεργάτης φετίχ του, τον Κλοντ Μελκί. Ο Πολέ απέκτησε αμέσως μεγάλη φήμη και έγινε παράγοντας της Νουβέλ Βάγκ.
Χαρά και λύπη ο έρωτας
Γαλλία, 1968
Σκηνοθέτης: Ζ. Ντανιέλ Πολέ
Ηθοποιοί: Κλοντ Μελκί, Μπερναντέτ Λαφόν, Σαντάλ Γκογιά, Ζαν Πιερ Μαριέλ, Μαρσέλ Νταλιό
Διάρκεια:91’
Ο Λεόν, ράφτηςστην Παρισινή γειτονιά Στρασπούρ Σεν Ντενί, ζει με την αδελφή του, που εμφανίζεται ως χαρτορίχτρα. Δέχεται στο σπίτι τους διάφορους άντρες, που της στέλνει ο μνηστήρας της. Στο τέλος, ο Λεόν καταλαβαίνει τα’ί επάγγελμα κάνει η αδελφή του…
Νωχελικό φιλμ, κάπως πικρό, πολύ συγκινητικό, με αμίμητο ρυθμό και διαλόγους όλο αμεσότητα, είχε γράψει για την ταινία ο Αλέν Ρενέ. Πραγματικά αυτή η γλυκειά λίγο αστεία και συναισθηματική δραματική κομεντί, που θυμίζει την παρατηρητικότητα και την τρυφερότητα για τους απλούς ανθρώπους του Ρενουάρ, αναδεικνύεται από την έξοχη, ποιητική μορφή του του πρωταγωνιστή Κλοντ Μελκί.
2.
Ο ΑΚΡΟΒΑΤΗΣ
(L’ ACROBATE)
Δραματική κομεντί γαλλικής παραγωγής, 1975
Σκηνοθεσία: Ζαν Ντανιέλ Πολέ
Παίζουν: Κλοντ Μελκί, Λοράνς Μπρί, Μαριόν Γκαμ, Μισλίν Νταξ, Γκί Μαρσάν, Εντίτ Σκόμπ, Σαρλότ Αλεξαντρά
Υπόθεση: Ο Λεόν είναι ένας ανθρωπάκος μοναχικός και ιδιότυπος. Δουλεύει σε δημόσια λουτρά, ερωτεύεται ωραίες γυναίκες, συνήθως χωρίς επιτυχία, έχει αγαθές σχέσεις με τις πόρνες της λαϊκής γειτονιάς. Κάποια στιγμή, η ιδιοκτήτρια των λουτρών φεύγει για το εξωτερικό και του αναθέτει την ευθύνη της επιχείρησης. Θαρρείς η τύχη του αλλάζει με τις γυναίκες και επιπλέον ανακαλύπτει ένα χοροδιδάσκαλείο όπου ένα ζευγάρι ηλικιωμένων διδάσκουν χορό και ιδίως ταγκό, που τον ενθουσιάζει. Αρχίζει να κάνει μαθήματα τανγκό με παρτενέρ μια όμορφη πόρνη, τη Φιμέ, ενώ του δίνεται η ευκαιρία να συμμετάσχει σένα διαγωνισμό χορού με ερασιτέχνες χορευτές. Συμμετέχει μαζί με την Φιμέ.
Ο Πολέ χτίζει πάλι την ταινία του γύρω από την παράξενη μορφή του Κλοντ Μελκί, ενός ερασιτέχνη που εκείνος τον έκανε ηθοποιό και τον καθιέρωσε ως μόνιμο πρωταγωνιστή του. Ο Μελκί, Λεόν στην ταινία, είναι ένας ανέκφραστος, ευκίνητος ανθρωπάκος, θαρρείς ένας Γάλλος λαϊκός σωσίας του Μπάστερ Κήτον. Είναι κωμικός και ποιητικός μαζί και εκφράζεται τόσο με το ακίνητο πρόσωπο του, όσο και με το ευκίνητο σώμα του που προεκτείνεται εντελώς φυσικά στο χορό, αυτοσχέδιο ή στο μεγαλόπρεπα κιτς πλαίσιο του διαγωνισμού ταγκό. Κωμωδία μπουρλέσκ και μουσικοχορευτική και μαζί μια ιλαροτραγωδία του έρωτα. Η (αποτυχημένη) προσέγγιση με τα λόγια, η επιτυχημένη αρμονία της μουσικής και του χορού.
3.
BASSAE (Βάσσες) 1964
MEDITERRANEE( Μεσόγειος) 1963
L’ORDRE (Η Τάξη) 1973
ΒΑΣΣΕΣ : Σκηνοθέτης: Ζαν –Ντανιέλ Πολέ. Κείμενο: Αλεξάντρ Αστρίκ. Μουσική: Αντουάν Ντιαμέλ. Παραγωγή: Γαλλική, 1964. Διάρκεια:9’
ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ: Σκηνοθέτης: Ζαν Ντανιέλ Πολέ. Κείμενο: Φιλίπ Σολέρς. Μουσική: Αντουάν Ντιαμέλ. Παραγωγή: Γαλλική, 1963. Διάρκεια:45’
Η ΤΑΞΗ : Σκηνοθέτης: Ζαν Ντανιέλ Πολέ . Κείμενο: Μορίς Μπορν . Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος. Παραγωγή: Γαλλική:1973. Διάρκεια:44’
Ένα τρίπτυχο ταινιών που αφορούν την Ελλάδα από τον Ελληνολάτρη Γάλλο σκηνοθέτη (έχει γυρίσει και αρκετές άλλες). Είναι ντοκιμαντέρ με δοκιμιακό και ποιητικό χαρακτήρα, με έντονη προσωπική σφραγίδα και ουσιαστική πρωτοτυπία και δημιουργικότητα. Οι Βάσσες είναι το πρώτο φιλμ για τον εκπληκτικό ναό του Επικούρειου Απόλλωνα που έκτισε ο Ικτίνος, ψηλά στο βουνό, κοντά στην Ανδρίτσαινα (και το μόνο που δείχνει «καθαρό», χωρίς τα κατοπινά ικριώματα και στέγαστρα). Εικόνες υποβλητικές, με απουσία θεού και ανθρώπων, σε μουσική, Α.Ντιαμέλ.
Η Μεσόγειος είναι το πιο διάσημο ντοκιμαντέρ του Πολέ, γυρισμένο σε 15 χώρες. Εκφάνσεις νεκρών πολιτισμών που στοιχειώνουν τους μύθους αλλά χάνονται στο αίνιγμα του χρόνου. Εικόνες σύγχρονες, ψηφίδες ζωής, απλές και μαζί ιδιαίτερες. Ο φακός, απομονώνοντας τες, τις κάνει μοναδικές και συμβολικές, έτσι όπως επιστρέφουν επίμονα πάνω στην μουσική του Ντιαμέλ και στο κείμενο του Σολέρς. Στο επίκεντρο, το ήρεμο πρόσωπο ενός πανέμορφου κοριτσιού, με κλειστά μάτια, στο χειρουργείο. Τέλος, Η Τάξη είναι η αποκάλυψη της ένοχης συνείδησης των «υγιών» ανθρώπων που είχαν κλείσει τους λεπρούς στο Κρητικό νησάκι Σπιναλόγκα. Μιλάει συνταρακτικά ένας «κατασπαραγμένος» λεπρός, ο Ρεμουντάκης
(πηγή δελτίο τύπου Κινηματογραφική Λέσχη ΕΤ1)