της  Chloé Zhao
(σχόλιο του Σωτήρη Ζήκου)

Το φετινό Χρυσό Λιοντάρι του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας και με όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και όσκαρ Σκηνοθεσίας στην Κλοέ Ζάο και όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου στην Φράνσις ΜακΝτόρμαντ. Δικαιώνοντας (μια από τις λίγες φορές) ότι η καλή ταινία δεν κρίνεται για τις εμπορικές της προδιαγραφές και η καλή σκηνοθεσία όπως και η καλή ερμηνεία είναι αυτές που δεν επιδεικνύονται. Με πρωταγωνίστρια την Φράνσις ΜακΝτόρμαντ σε μια ανεπιτήδευτη ερμηνεία.
Ταινία βασισμένη σε ένα βιβλίο αλλά προορισμένη να γίνει ένα κινηματογραφικό ταξίδι. Για αυτούς που έπρεπε να αναχωρήσουν για να συνεχίσουν να ζουν...
Δεν υπάρχει δράση, με την συνήθη έννοια του όρου, δεν υπάρχουν συγκρούσεις, δεν υπάρχουν κορυφώσεις και εντάσεις, υπάρχει ένα ωραίο ταξίδι με στάσεις ανάπαυλας αλλά και εργασίας και κάποιες ανθρώπινες συναντήσεις και μια πρωταγωνίστρια, η Φερν, που μπορεί στην αρχή να φαίνεται κάπως παράξενη αλλά σταδιακά αποκαλύπτεται σε ένα καλό άτομο, μοναχικό και θλιμμένο που πάντα θα βγαίνει στο δρόμο για να συναντήσει και άλλους νομάδες... Γιατί η ζωή είναι κίνηση, είτε επί τόπου είτε σαν μετακίνηση!

Είδα την ταινία σε θερινό σινεμά. Νόμιζα ότι την είχα δει (στην οθόνη του υπολογιστή) αλλά δεν τη είχα δει, την είχα δει λειψή! Είχα δει και μου είχαν μείνει οι σκηνές των συναντήσεων της Φερν με κάποια διάρκεια και δραματουργική αξία μέσω των διαλόγων! Είχα χάσει όμως τις πιο σύντομες, βουβές, μοναχικές στιγμές είτε σε πιο κλειστά πλάνα είτε και σε ανοιχτά πλάνα τοπίων. Πόσοι νέοι ορίζοντες! Πόσες μετακινήσεις! Πόσοι άλλοι τόποι! Πόσες εναλλαγές! Πόσες στάσεις! Πόσες σκηνές! (Σκηνή: σύνθεση πλάνων με ενότητα χώρου και χρόνου.) Πρέπει να είναι η ταινία μυθοπλασίας με τις περισσότερες (ακόμη και δευτερολέπτων) σκηνές που έχω δει. Και πόσες διαφορετικές εκφράσεις σμιλεύονται κάθε φορά στο πρόσωπο της Φράνσις ΜακΝτόρμαντ, που λένε χίλιες φορές περισσότερα απ' ό,τι λένε τα λόγια. Μοιάζουν σαν όλα τείνουν σε μια πορεία στο άπειρο. Το ταξίδι αυτό ποτέ δεν τελειώνει... 

Σχετικά με την ταινία

Μετά την οικονομική κατάρρευση της  πόλης που ζει  στην αγροτική Νεβάδα, η Fern πακετάρει όλα τα υπάρχοντά της σ’ ένα βαν και βγαίνει στο δρόμο ως σύγχρονος νομάς για να εξερευνήσει μια ζωή έξω από τη συμβατική κοινωνία. Η ταινία Nomadland έχει επίσης ως ήρωες τους πραγματικούς νομάδες Linda May, Swankie και Bob Wells οι οποίοι είναι μέντορες και σύντροφοι της Fern στην εξερεύνησή της μέσα στο απέραντο τοπίο της Αμερικανικής Δύσης.
Η Chloé Zhao, σκηνοθέτις της ταινίας δηλώνει: “Το φθινόπωρο του 2018, ενώ γυρίζαμε το Nomadland στο Scottsbluff, Νεμπράσκα, κατά τη διάρκεια της συγκομιδής τεύτλων, ξεφύλλιζα βιβλίο του Editai Abbey, Desert Solitaire - ένα βιβλίο που μου έδωσε κάποιος που γνώρισα στο δρόμο. Βρήκα αυτό το απόσπασμα: “Άντρες έρχονται και φεύγουν, οι πόλεις ανεβαίνουν και πέφτουν, ολόκληροι πολιτισμοί εμφανίζονται και εξαφανίζονται - η γη παραμένει, ελαφρά τροποποιημένη. Η γη παραμένει, και η σπαρακτική ομορφιά της όταν δεν υπάρχουν καρδιές για να ραγίσουν... Μερικές φορές σκέφτομαι, ότι ο άνθρωπος είναι ένα όνειρο, μια ψευδαίσθηση, και μόνο οι βράχοι είναι πραγματικός. Βράχοι και ήλιος.” . (...)  Έχοντας μεγαλώσει στις πόλεις της Κίνας και της Αγγλίας, πάντα με ελκύει ο δρόμος - μια ιδέα που βρίσκω να είμαι στη βαθύτερη της ουσία αμερικανική: η ατελείωτη αναζήτηση για ό,τι υπάρχει είναι πέρα από τον ορίζοντα. Προσπάθησα να αποτυπώσω κάτι από αυτό σε αυτήν την ταινία, γνωρίζοντας ότι δεν είναι δυνατόν να περιγράψω σε κάποιον άλλο τον αμερικανικό δρόμο. Κάποιος πρέπει να το ανακαλύψει μόνος του.”

(πηγή κατάλογος Φεστιβάλ Βενετίας. επιμέλεια Δ.)