(Ο κύριος Κλάιν)
του Joseph Losey

Παρίσι, 1942. Οι Εβραίοι που βλέπουν τη ναζιστική απειλή να πλησιάζει ξεπουλάνε όλα τα υπάρχοντά τους γιατί φοβούνται για το μέλλον και τους διωγμούς και τους εκτοπισμούς που θα ακολουθήσουν. Ένας πλούσιος αρχαιοπώλης, ο Ρόμπερ Κλάιν, αγοράζει αντικείμενα αξίας σε μισή τιμή. Μια μέρα όμως, τον επισκέπτεται ένας αινιγματικός Εβραίος και του πουλά σε εξευτελιστική τιμή έναν πίνακα. Όταν όμως απομακρύνεται, ο Κλάιν θα βρει στην εξώπορτά του την εφημερίδα «Τα Εβραϊκά νέα». Και τότε αρχίζει η οδύσσειά του. Ο Κλάιν ανακαλύπτει πως υπάρχει ένας ακόμη Ρόμπερτ Κλάιν, που ζει στο Παρίσι και είναι Εβραίος. Οι αρχές δεν μπορούν να εντοπίσουν τον συνονόματό του και οι υποψίες πέφτουν πάνω του...
Και θα αρχίσει να ζει όλο και πιο έντονα έναν τρομακτικό, καφκικό εφιάλτη απ' τον οποίο προσπαθεί να βγει ζωντανός. Γιατί τα όρια πλέον μεταξύ πραγματικού και φανταστικού γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτα...  
Με αυτό το περίπλοκο και γοητευτικό έργο ο σκηνοθέτης κατά αρχάς υπογραμμίζει την αδιαφορία των Γάλλων για τις διώξεις των Εβραίων και ταυτόχρονα την παθητική στάση που κράτησαν μερικοί από τους τελευταίους. Ξεκινώντας από την επισήμανση ενός ιστορικού γεγονότος, σχετικά με τους Εβραίους, που ζούσαν στο γαλλικό έδαφος, ο Joseph Losey κάνει μια ταινία πάνω στην αναζήτηση της πραγματικής ουσίας της ανθρώπινης ύπαρξης, στην αναζήτηση της ταυτότητας ενός ανθρώπου. Αναζήτηση, που θα οδηγήσει τον ήρωα στην πλήρη ταύτιση με το άλλο "πρόσωπο". Ενας ακόμη ήρωας του Joseph Losey, που συνθλίβεται από τη βία και παρασύρεται στην παράδοξη μοίρα.
Πρωταγωνιστούν οι  Alain Delon, Jeanne Moreau, Francine Berge, Juliet Berto.
Σενάριο: Franco Solinas, Fernando Morandi.

(δ.τ.)

Ο Βασίλης Ραφαηλίδης στην εφ. Το Βήμα (11-10-1977) γράφει για την ταινία: "Το παιχνίδι με τα διφορούμενα και τα αμφιλεγόμενα (ιδιαίτερα αγαπητό στον Λόουζυ σ’ όλες του τις ταινίες) αρχίζει μ’ αυτές τις α-πριόρι νομιναλιστικές ομοιότητες για να καταλήξει στην πλήρη ταύτιση μέσα από μια κοινή μοίρα. Και οι δύο Κλάιν θα κλειστούν στην ίδια κλούβα του θανάτου και θα οδηγηθούν στο ίδιο κρεματόριο. (Προσοχή: ο Εβραίος Κλάιν κατά πάσα πιθανότητα είναι αυτός που πούλησε στον ύποπτο εβραϊσμού Κλάιν έναν πίνακα χωρίς τίτλους κυριότητας και που θα ο δεύτερος θα τον ξανασυναντήσει μόνο στο τέλος της ταινίας. Η ταυτότητα του δεν δηλώνεται ρητά- άλλωστε τίποτα δεν δηλώνεται ρητά σ’ αυτήν την ταινία των λεπτών ιδεολογικών μετεωρισμών αλλά συνάγεται κατά συμπερασμό απ’ την όλη λογική της δραματουργίας και κυρίως απ’ την αποδεσμευόμενη απ’ αυτήν ιδεολογία).
Είναι φανερό πως τα δύο πρόσωπα της μυθοπλασίας δεν είναι δύο σαφώς διαφορετικοί χαρακτήρες. Συνεπώς, η συγχυσμένη δράση δεν είναι δάνειο απ’ την τυπική ίντριγκα της αστυνομικής ταινίας αλλά ένα ιδεολογικό «σημαίνον», παρόλο που και η σεναριακή δομή παραπέμπει στην παραδοσιακή αστυνομική ταινία για να επιταθεί το παιχνίδι των διφορούμενων, πράγμα που έχει ένα σαφέστατο νόημα όπως θα δούμε αμέσως.
Οι δύο Κλάιν είναι δύο όψεις του εβραϊκού προσώπου. Οπορτουνίστας και κυνικός έμπορος ο πρώτος στρατευμένος διανοούμενος και μαχητής ο δεύτερος. Είναι γνωστός πως ο ναζισμός δεν έκανε διάκριση ανάμεσα στο δύο πρόσωπα του εβραϊκού Ιανού. Και ο καπιταλίστας Εβραίος και ο κομμουνιστής Εβραίος ήταν το ίδιο ενοχλητικός για το αμιγώς γερμανικό κεφάλαιο. Από δω και η κοινή τους μοίρα και στην ιστορία και στην ταινία.
(…) Ο Μίστερ Κλάιν είναι μία συνταραχτική τραγωδία. Όμως, η αίσθηση του τραγικού είναι συνέπεια της συνήχησης μια απέραντης και μακρόσυρτης συγχορδίας ημιτονίων, όπως περίπου στην ινδική μουσική. Και τέτοια ημιτόνιο μόνο η κάμερα μπορεί να τα βγάλει. Ο Μίστερ Κλάιν είναι, συνεπώς μια αμιγώς κινηματογραφική τραγωδία που δεν χρωστάει τίποτα στην παραδοσιακή έννοια του τραγικού λόγου."