(ταινίες που έχουν σημασία)

Θωμάς Λιναράς
Ξεσφίγγοντας τις γροθιές (Unclenching the Fists), Κίρα Κοβαλένκο, Ρωσία – Out of Competition
Στη Βόρεια Οσετία, ένα αερικό, έξοχα ερμηνευμένο από την υπέροχη Μιλάνα Αγκουτζάροβα, είναι παγιδευμένο όχι μονάχα ανάμεσα στους ορεινούς όγκους του Καυκάσου, αλλά κυρίως στην ασφυκτική πατριαρχική αγκαλιά απ’ την οποία προσπαθεί απεγνωσμένα να ξεφύγει, με κάθε τρόπο. Όταν η σκηνοθέτις Κίρα Κοβαλένκο –μαθήτρια του Αλεξάντρ Σοκούροφ– ολοκληρώνει την κινηματογραφική απόδραση του ξωτικού της, ο θεατής αντιλαμβάνεται ότι μόλις έχει δει την καλύτερη ταινία του 62ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
*Στη φωτό η πρωταγωνίστρια Milana Aguzarova
Λευκό κτίριο (White Building), Καβίτς Νεάνγκ, Καμπότζη –International Competition
Το έναυσμα για την δημιουργία της ταινίας οφείλεται στο γεγονός πως οι γονείς του σκηνοθέτη Καβίτς Νεάνγκ είχαν διαμείνει για ένα διάστημα στο Λευκό κτίριο: ένα ιστορικό κτίριο-ορόσημο της Πνομ Πεν, ένα μεγάλο, λαικό-εργατικό οικοδόμημα, με συμβολικό κεφάλαιο και με ενοίκους καλλιτέχνες και εργαζομένους στους πολιτιστικούς κρατικούς φορείς. Ο νεαρός Νανγκ (έξοχος ο Chhun Piseth, βραβευμένος στο τμήμα Orizzonti του Φεστιβάλ Βενετίας όπου έκανε την πρεμιέρα της η ταινία) βρίσκεται παγιδευμένος σε διασταυρούμενα πυρά: από τη μια αποτυγχάνει με τους φίλους του να συμμετάσχουν σ έναν τηλεοπτικό διαγωνισμό talent-show, ως χορευτές hip-hop και από την άλλη πρέπει να υπερασπιστεί το Λευκό κτίριο που κινδυνεύει από Κινέζους επενδυτές του real-estate που θέλουν να το κατεδαφίσουν για να κτίσουν. Ο Νανγκ βρίσκεται σ’ ένα αντιφατικό κενό γεμάτο από τη μελαγχολία του αναπότρεπτου και μένει μετέωρος ανάμεσα σ ένα ασταθές παρόν που μεταβάλλεται ραγδαία και σε μια ξεθωριασμένη παράδοση στην οποία είναι προσκολλημένοι οι γονείς. Ο διαβητικός πατέρας, πρόεδρος των ενοίκων του οικοδομήματος που συνδιαλέγεται με τους αγοραστές για το χρηματικό αντίτιμο της αποχώρησης από το οίκημα (χωρίς να μπορεί να φτάσει σε συμφωνία), αρνείται επίσης να πειστεί και να δεχθεί τις σύγχρονες ιατρικές θεραπείες για το σοβαρό πρόβλημα που έχει παρουσιαστεί στο πόδι του και επιμένει στις παραδοσιακές μεθόδους (εμμονική προσκόλληση) κινδυνεύοντας να το χάσει. Η ταινία μ’ έναν τρόπο αργό, τελετουργικό και στοχαστικό, επικεντρωμένη πάνω στον κεντρικό ήρωα καθώς ατενίζει τη ζωή γύρω του σαν υπνωτισμένος, αναζητώντας τη θέση του σ ένα κόσμο που τρέχει με γρήγορους ρυθμούς προσπερνώντας τον, ενώ ταυτόχρονα η παράδοση τον τραβά συνεχώς απ’ το μανίκι. Κατά την άποψή μας, η καλύτερη ταινία του Δ.Δ. (δεν πήρε τίποτα), από ένα πολλά υποσχόμενο σκηνοθέτη που δεν πρέπει να χάσουμε από τα μάτια μας. Καθόλου τυχαίο ότι συμπαραγωγός είναι ο Κινέζος Ζία Ζανγκ-κε, ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της εποχής μας.
Ευλογία (Benediction), Τέρενς Νταίηβις, Ηνωμένο Βασίλειο - Special Screenings
Ένας από τους ελάχιστους εναπομείναντες στυλίστες του παγκόσμιου σινεμά, μας μεταφέρει στα χρόνια του Μεγάλου Πολέμου, και καθώς μας αφηγείται τη ζωή του ποιητή Ζίγκφριντ Σασούν, μας βυθίζει κυριολεκτικά, όχι μονάχα στην εποχή, αλλά και στα δεινά της αντρικής ομοφυλοφιλίας – κόκκινη, βασανιστική γραμμή που διαπερνά όλο του το έργο. Έξοχο!
Η Κλάρα μόνη (Clara Sola), Νάταλι Άλβαρες Μεσέν, Κόστα Ρίκα –International Competition
Η Κλάρα στο τροπικό δάσος της Κόστα Ρίκα αισθάνεται τόσο πολύ μόνη, που μιλά με τα φυτά, τα έντομα, τα ζώα, ενώ η καταπιεσμένη της σεξουαλικότητα προκαλεί ακόμα και σεισμούς. Ταυτόχρονα θεραπεύει ανίατες ασθένειες, κάνοντας θαύματα, καθώς βρίσκεται υπό τη σκέπη της Παναγίας – και οι πιστοί κάνουν ουρά, με το αζημίωτο φυσικά για την οικογένειά της. Όταν όμως ερωτεύεται και πετά από πάνω της την θεραπευτική δύναμη, καίγοντας τον βωμό της Παρθένου Μαρίας που την καταδυναστεύει, η Γιούκα, η αγαπημένη της λευκή φοράδα, που όλοι θεωρούσαν πνιγμένη στο ποτάμι, θα εμφανιστεί και η ίδια θα απελευθερωθεί, κατακτώντας για πρώτη φορά τον εαυτό της. Δίκαια η βράβευση της ταινίας με τον Αργυρό Αλέξανδρο.
Το κουτί (La caja- The Box), Λορένσο Βίγας, Μεξικό –International Competition
Σκηνοθετημένη με νεύρο και ένταση από την αρχή ως το τέλος, στην αιματοβαμένη περιοχή της Σιουδάδ Χουάρες, η ταινία του Λορένσο Βίγας είναι μια απεγνωσμένη αναζήτηση της πατρικής φιγούρας και ταυτόχρονα ένα οδοιπορικό θανάτου, σ’ έναν τόπο στοιχειωμένο από πλήθος ομαδικών τάφων. Ο έφηβος ήρωας κρατώντας τον θάνατο στην αγκαλιά του (το κουτί με τα οστά του πατέρα), θα μπει σ’ αυτόν τον ζοφερό κύκλο, όπου η ανθρώπινη ζωή δεν έχει την παραμικρή αξία, θα κολλήσει σ’ ένα «πατέρα» που δεν κινεί μονάχα τα νήματα της άγριας εκμετάλλευσης των εργατών, αλλά αποφασίζει ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει, θα μπει σε μια οικογένεια στην οποία δεν ανήκει, θα γίνει από θύμα θύτης για να μείνει ζωντανός και θα καταλήξει νεκροζώντανος, με το κουτί του αγκαλιά, σ’ ένα λεωφορείο που διασχίζει τη μεξικάνικο έρημο με προορισμό το πουθενά. Δίκαια βράβευση.
Moneyboys, Σι Μπι Γι, Ταιβάν –International Competition
Η αναζήτηση της αγάπης που διαρκεί για πάντα, εκείνης της αγάπης που μπορεί να λυτρώσει από τη θλίψη της ύπαρξης και τη φθορά που προκαλεί στην ομορφιά το πέρασμα του χρόνου, βρίσκεται στην καρδιά αυτής της υπέροχης ταινίας του γεννημένου στη Γιουχάν Κινέζου Σι Μπι Γι (μαθητής του Μίκαελ Χάνεκε) που αδίκως θα καταχωρηθεί (όπως και έγινε στα βραβεία) στο «είδος» του queer cinema. H εικαστική της τελειότητα αντικατοπτρίζει την bellezza του κεντρικού της ήρωα Kai Ko, που θαρρείς πως ξεπήδησε από κάποιο έργο του Wong Kar-wai. Σε ότι αφορά δε την εκπληκτική ενδυματολογική της διάσταση, τα ρούχα όλων, φορούν τους ήρωες και όχι το αντίθετο. Σαφώς άξιζε μια θέση ανάμεσα στις τρεις πρώτες.
Κόσσοβο ante portas (συμπαραγωγές με τη Βόρεια Μακεδονία -όλες και με την συμμετοχή Αλβανίας, Μαυροβουνίου και Ελβετίας –ανά ταινία
Τέσσερις αξιολογότατες, πρώτες ταινίες και μάλιστα γυρισμένες από δυναμικές και θαρραλέες γυναίκες: τρεις στο Βalkan Survey και μία στο Meet the Neighbors, μιλούν με παρρησία και τσαμπουκά για την αφόρητη καταπίεση της γυναίκας, για τις ηθικολογικές παγίδες-φυλακές μέσα στις οποίες μεγαλώνουν τα νέα κορίτσια, αλλά και για την κοινωνική διαφθορά και την ηθική εξαχρείωση μιας κοινωνίας με κλειστούς ορίζοντες.
Η Βέρα ονειρεύεται τη θάλασσα (Vera dreams of the Sea), Kαλτρίνα Κρασνίτσι - Meet the Neighbors
Κολλητές (Sisterhood), Ντίνα Ντούμα - Βalkan Survey
Αναζητώντας τη Βενέρα (Looking for Venera), Νορίκα Σέφα -Βalkan Survey
Η βασίλισσα της κυψέλης (Hive), Μπλέρτα Μπασόλι -Βalkan Survey (Θαυμάσια η ερμηνεία της Yilka Gashi)
Bebia, à mon seul désire, Τζουτζά Ντομπρασκούς, Γεωργία - Meet the Neighbors
Η απόσταση ανάμεσα στη ψυχή και στο σώμα της πεθαμένης γιαγιάς είναι 25km, όσα δηλαδή χωρίζουν το σπίτι όπου βρίσκεται η σωρός από το νοσοκομείο όπου άφησε την τελευταία της πνοή. Σύμφωνα με την Γεωργιανή παράδοση το νεώτερο μέλος της οικογένειας, εν προκειμένω η εγγονή, πρέπει να διανύσει με τα πόδια αυτή την απόσταση, ξετυλίγοντας κι ένα νήμα, για να μπορέσουν να ενωθούν ξανά ψυχή και σώμα. Αυτά τα χιλιόμετρα διανύει και η ταινία σ’ ένα εκθαμβωτικό ασπρόμαυρο οδοιπορικό , πεζοπορώντας από τον μύθο στην σύγχρονη εποχή και από το όνειρο στην πραγματικότητα.
Intregalde, Ράντου Μουντεάν, Ρουμανία - Βalkan Survey
Παλιός γνώριμος του Φεστιβάλ και του Βalkan Survey ο Ράντου Μουντεάν δεν χρειάζεται πολλά: δύο γυναίκες, ένας άντρας, ένα τζιπ κολλημένο στη λάσπη, χαμένοι σ’ ένα δάσος μια κρύα νύχτα του χειμώνα κι ένας σαλεμένος, ξεδοντιάρης γέρος που θα τον λάτρευε ο Φελλίνι. Με υπέροχα νυχτερινά γυρίσματα (στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας) το Intregalde λάμπει μέσα στο σκοτάδι.
Η μπαλάντα της λευκής αγελάδας (Ballad of a White Cow), Μπαχτάς Σαναέχα & Μαριάμ Μογκαντάμ, Ιράν –Open Horizons
«Ήταν θέλημα θεού. Δικαιούστε οικονομική αποζημίωση» απαντούν οι αδιάφοροι και ανάλγητοι Ιρανοί γραφειοκράτες, εκπρόσωποι ενός απάνθρωπου συστήματος, στο αγωνιώδες αίτημα της νεαρής γυναίκας (θαυμάσια ερμηνεία από την συν-σκηνοθέτρια Μαριάμ Μογκαντάμ), αρνούμενοι να αναγνωρίσουν το φρικτό λάθος: ο σύζυγός της εκτελέστηκε δι’ απαγχονισμού για έναν φόνο που ποτέ δεν έκανε. Όταν ο «πονόψυχος» δικαστής που υπέγραψε τη θανατική καταδίκη, μετανοημένος και γεμάτος τύψεις και ενοχές την προσεγγίζει, υποδυόμενος κάποιον άλλο, με στόχο να την συνδράμει και να τη βοηθήσει, μπαίνει σε λειτουργία ο μηχανισμός της ρήσης «ο δρόμος για την Κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις». Η κατάληξη θα είναι νομοτελειακά τραγική, όταν αποκαλύπτεται το ψέμα διαρκείας (επιρροή Φαραντί), που αυτός δεν μπορεί παρά να χρησιμοποιήσει για να την πλησιάσει. Το γάλα της λευκής αγελάδας του τίτλου θα αποδειχθεί μαύρο, μια μπαλάντα θανάτου, θέλημα ανθρώπου και όχι Θεού. Η ταινία, μεγάλης δραματουργικής δεξιοτεχνίας και μ’ ένα σενάριο κεντημένο ψιλοβελονιά, εντάσσεται στη σπουδαία παράδοση που έχουν δημιουργήσει οι μεγάλοι Ιρανοί δημιουργοί.
Ανωτέρα δύναμη (A Higher Low), Οκτάβ Τσελάρου, Ρουμανία - Βalkan Survey
Η όμορφη παπαδιά (και Θεολόγος στο σχολείο) αντιλαμβάνεται πως οι κανόνες (θρησκευτικοί, κοινωνικοί κ.α.) που περι-ορίζουν τη ζωή, όχι μόνον πρέπει να αντέχουν αλλά μπορούν και να σπάσουν. Όταν αυτό συμβεί, από το εσωτερικό ρήγμα ξεχύνεται, κατακλύζοντας την ίδια και σαρώνοντας κάθε μορφή θεολογίας, ακατάλυτο το σεξουαλικό ένστικτο (η ανωτέρα δύναμη), τα πράγματα παίρνουν μια απρόσμενη όσο και φοβερή τροπή –αρχαίας τραγωδίας. Ταινία ασφυκτική, αδιέξοδη και κλειστή, όπως οι κλειστές πόρτες με τον σταυρό πάνω τους, στο τέλος, με non-stop ρυθμό και μεγάλη εσωτερική ένταση, μιλά για το βαρύ κόστος της ερωτικής επιθυμίας. Δυναμικό σκηνοθετικό ντεμπούτο του Οκτάβ Τσελάρου.
Αρθούρος Ράμπο (Arthur Rambo), Λοράν Καντέ, Γαλλία - Special Screenings
Ο σύγχρονος Ρεμπώ δεν θα μπορούσε παρά να είναι νεαρός Άραβας, να κατοικεί στα υποβαθμισμένα προάστια των Παρισίων, και να ονομάζεται Ράμπο –εκδοχή Σταλλόνε με τόξο και βέλη στη ζούγκλα (εάν ενθυμείστε). Μονάχα που εδώ αντί για τόξα στη φαρέτρα του κουβαλά tweet φαρμακερά, αντισημιτικά, ρατσιστικά, σεξιστικά και πάει λέγοντας. Τι γίνεται λοιπόν όταν μέσα από τον φανατικό Ράμπο (Karim D.) αναδύεται ο παλαιός Ρεμπώ γράφοντας και εκδίδοντας ένα βιβλίο με τίτλο Débarquement (Αποβίβαση) που εκθειάζεται και επαινείται από όλο το εκδοτικό (λευκό) κατεστημένο, κριτικούς και αναγνώστες; Τα tweet είναι γερά καρφωμένα στον τοίχο του συστήματος (scripta manent) και ζητούν να πάρουν εκδίκηση από τον πιστό που αλλαξοπίστησε και ξεπουλήθηκε στους αποικιοκράτες. Μπορούν να συνυπάρξουν ο Dr. Jekyll και ο Μr. Hyde, τα πολυτελή ρετιρέ των Ηλυσίων Πεδίων με τα banlieue και τα γκέτο; Έξοχος κριτικός σχολιασμός για την κανιβαλιστική παράνοια των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης και τις δομικές ανισότητες της γαλλικής κοινωνίας από τον πάντα σπουδαίο και οξυδερκή Λοράν Καντέ.
Η τρύπα (Il buco), Μικελάντζελο Φραμαρτίνο, Ιταλία –Film Forward - Special Screenings
Ο Μικελάντζελο Φραμαρτίνο (παλιός γνώριμος του Φεστιβάλ), αρχίζει την ταινία του με επίκαιρα της εποχής (1960) για το ψηλότερο κτίριο (τότε) της Ευρώπης, τον πύργο Pirelli στο Μιλάνο. Στο τέλος της ταινίας η κάμερα έχει κατεβεί στα 687 μέτρα, στον πάτο του τρίτου βαθύτερου σπηλαίου του κόσμου -την εποχή εκείνη: πρόκειται για την abisso del Bifurto, στην περιοχή του Δήμου της Cerchiara, στο εθνικό πάρκο του Pollino, στην ορεινή ενδοχώρα της Καλαβρίας. Ο Ιταλός σκηνοθέτης αναπαριστά κινηματογραφικά στο σήμερα, εκείνη την παλιά σπηλαιολογική αποστολή, μεταφέροντάς μας με την ταινία του στον ίδιο χωροχρόνο, σαν αυτή να είναι γυρισμένη στις αρχές του 60· και βέβαια δεν τίθεται θέμα περί ταινίας εποχής. Απίθανο; Όχι και τόσο, καθώς ο τρόπος ζωής (κτηνοτροφία) σ’ αυτές τις απομονωμένες ορεινές ζώνες (μοναδικού φυσικού κάλλους) της Καλαβρίας, όσο κι αν ακούγεται παράλογο, ελάχιστα έχουν αλλάξει από τότε έως και σήμερα. Αυτή η χωροχρονική μετάβαση-μετάθεση στην οποία το τώρα συναντά (κινηματογραφική μαγγανεία) το άλλοτε, είναι το ένα επίτευγμα αυτής της αταξινόμητης (κυριολεκτικά) ταινίας, που υπεκφεύγει από κάθε είδος· το άλλο είναι φυσικά η κατάβαση μέχρι τα 687 μέτρα βάθος, που ο θεατής παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα.
Ημερολόγια του Υοτσυόγυα (The Tsugua Diaries), Μιγκέλ Γκόμες & Μορίν Φαζεντέιρου, Πορτογαλία - Film Forward - Special Screenings
Ο Πορτογάλος δημιουργός σ’ αυτό το υβριδικό φιλμ –κάτι μεταξύ ημερολογίου εργασίας, work in progress, home movie, σπουδή πάνω στην ερμηνεία των ηθοποιών και αναγνωριστική μελέτη διαμόρφωσης χαρακτήρων, ουσιαστικά μάς ανοίγει σιγά σιγά και βασανιστικά αργά την πόρτα του εργαστηρίου του, σαν να θέλει να μας πει πως στο σινεμά πρέπει πάντα δίνουμε χρόνο στον κινηματογραφικό χρόνο, για να μας αποκαλυφθεί η ουσία και η αλήθεια των εικόνων –κάτι που ισχύει εξάλλου για όλο του το έργο, όπου συχνά πυκνά τα πράγματα εξελίσσονται βραδέως, ξετυλίγονται ανάποδα, είτε επαναλαμβάνονται σε πλήθος παραλλαγών και εκδοχών, είτε μοιάζουν ακίνητα, είτε φανερώνονται τη στιγμή που κρύβονται, είτε αλλάζουν κατεύθυνση χωρίς προφανή λόγο… (αναγνωρισμένες επιρροές του μεγάλου Μανοέλ Ντε Ολιβέιρα). Να σημειωθεί επίσης ότι από τις πολλές ταινίες που είδα, αυτή είναι η μόνη όπου εμφανίζεται το αντικείμενο μάσκα να καλύπτει το ανθρώπινο πρόσωπο και να γίνεται αναφορά στη μάστιγα του καιρού μας. Η μόνη!
Μπίνκα Ζελιάσκοβα (1923-2011): η ανα(απο)κάλυψη μιας σπουδαίας κινηματογραφίστριας
Το βαρύτιμο καλλιτεχνικό παράσημο του 62ου ΦΚΘ ανήκει όμως στην Βουλγάρα δημιουργό, μια από τις ελάχιστες γυναίκες που έκαναν σινεμά στην Ευρώπη την δεκαετία του ‘50. Με την πρώτη της ταινία Ήσυχα κυλά η ζωή (1957) η Ζελιάσκοβα προανήγγειλε ουσιαστικά το κινηματογραφικό ρεύμα του σινεμά της ηθικής ανησυχίας, που θα εμφανιστεί χρόνια αργότερα στην Πολωνία. Ανένταχτη, ανεξάρτητη, αντικομφορμίστρια, ασυμβίβαστη, ανυπότακτη στις νόρμες του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, με μια ουμανιστική και ανθρωποκεντρική κινηματογραφική ματιά, με ρηξικέλευθη, ριζοσπαστική και καινοτόμα γραφή, θα τονίσει με παρρησία και τόλμη, εξαρχής στο έργο της, τη δυσαρέσκεια και την απογοήτευση για την ολοκληρωτική διάψευση των σοσιαλιστικών ιδανικών. Θα συγκρουστεί με το κομμουνιστικό καθεστώς, θα λογοκριθεί και οι ταινίες της θα απαγορευτούν ή θα έχουν ελάχιστη η μηδαμινή διανομή στη χώρα της. Στα 30 χρόνια που διήρκησε η καριέρα της (1957-1987) θα γυρίσει μονάχα 7 ταινίες μυθοπλασίας και 2 ντοκιμαντέρ, πάντα με τη συνεργασία του συντρόφου της Κρίστο Γκάνεφ στο σενάριο. Η τρίτη της ταινία, το αδιαμφισβήτητο αριστούργημά της, Το παγιδευμένο αερόστατο (1967), μια σουρεαλιστική αλληγορία, θα προβληθεί στο Φεστιβάλ του Μόντρεαλ, θα εντυπωσιάσει, θα αγοραστεί στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη και όταν το Βουλγαρικό κράτος αποφασίζει να την αποσύρει, γιατί θεωρεί ότι δυσφημεί τη χώρα και τους πολίτες της, θα αναγκαστεί να πληρώσει σε δολάρια (την εποχή εκείνη!) όλες τις εταιρείες διανομής σ’ όλο τον κόσμο που την είχαν «κλείσει» και η ταινία θα εξαφανιστεί. Το πιο περίεργο και εντελώς ανεξήγητο απ’ όλα όμως, είναι πως με την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος το όνομα και το έργο της Ζελιάσκοβα θα πέσουν στη λησμονιά, σαν να μην υπήρξαν ποτέ. Μονάχα πολύ πρόσφατα οι ταινίες της θα ανασυρθούν από τη λήθη, θα αναπαλαιωθούν και θα αρχίσουν να προβάλλονται ξανά. Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης μπορεί να επαίρεται πως είναι το πρώτο παγκοσμίως που παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο αναδρομικό αφιέρωμα στο έργο της.

 * Ο Θωμάς Λιναράς είναι κριτικός κινηματογράφου. Μεταξύ άλλων υπήρξε επιμελητής βιβλίων των εκδόσεων του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και ένας εκ των ιδρυτών της Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης. Μια συλλογή κριτικών κειμένων του  είναι η έκδοση Κινηματογραφικά δεινά: Από τον Βιμ Βέντερς στον Γιασουχίρο Όζου, εκδόσεις Εντευκτηρίου. Το 2019 εκδόθηκε η μονογραφία Stalker: Το μεγάλο πουθενά, από τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν.

Σωτήρης Ζήκος
Ξένες
ΨΙΘΥΡΟΙ ΠΟΛΕΜΟΥ / WHISPERS OF WAR, Florian Hoffman
ΣΙΩΠΗΡΗ ΓΗ / SILENT LAND, Aga Woszczyήska
ΚΟΡΕΣ / DAUGHTERS, Nana Neul
ΚΙΝΟΥΜΕΝΗ ΑΜΜΟΣ / QUICKSAND, Margot Shaap
Η ΒΕΡΑ ΟΝΕΙΡΕΥΤΑΙ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ / VERA DREAMS OF THE SEA, Kaltrina Krasnigi
ΗΔΟΝΗ / PLEASURE, Ninjia Thyberg
ΕΙΣΑΓΩΓΗ / INTRODUSTION, Hong Sang-soo
Η ΤΡΥΠΑ ΣΤΟ ΦΡΑΚΤΗ / THE HOLE IN THE FENCE, Joaquin Del Paso
ΧΩΡΑΦΙ ΜΕ ΠΑΠΑΡΟΥΝΕΣ / POPY FIELD, Eugen Jebeleanu  

Ελληνικές
ΑΓΕΛΗ ΠΡΟΒΑΤΩΝ / PACK OF SHEEP, Δημήτρης Κανελλόπουλος
ΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ / MAGNETIC FIELDS. Γιώργος Γούσης
ΑΓΙΑ ΕΜΥ / HOLY EMY, Αρασέλη Λαιμού

* Ο Σωτήρης Ζήκος είναι κριτικός κινηματογράφου. Διετέλεσε διευθυντής και αρχισυντάκτης σε κινηματογραφικά (και όχι μόνο) περιοδικά. Έχει γράψει σενάρια για ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους.

Ζωή- Μυρτώ Ρηγοπούλου
Από τις ταινίες που είδα στο 62ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αυτές που αγάπησα περισσότερο είναι:
Η Εξουσία του σκύλου της Τζέιν Κάμπιον (2021, 126’, Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία)
Λεοπάρδαλη της Ανατολίας του Εμρέ Καγίς (2021, 108’, Τουρκία, Πολωνία, Γερμανία, Δανία)
Μικρό σώμα της Λάουρα Σάμανι (2021, 89’, Ιταλία, Γαλλία, Σλοβενία)
Η Βέρα ονειρεύεται τη θάλασσα της Καλτρίνα Κρασνίτσι (2021, 87’, Κόσοβο, Βόρεια  Μακεδονία, Αλβανία)
Λευκό κτίριο του Καβίτς Νεάνγκ (2020, 90’, Καμπότζη, Γαλλία, Κίνα, Κατάρ)
Η Κλάρα μόνη της Νάταλι Άλβαρες Μεσέν (2021, 106’, Σουηδία, Κόστα Ρίκα, Βέλγιο, Γερμανία)
Μετατόπιση του Σαμίρ Καραχοντά (2021, 15’, Κόσοβο)
Σιωπηρή γη της Άγκα Βοσίνσκα (2021, 113’, Πολωνία, Ιταλία, Τσεχία)
Η ιστορία του Βασιλιά Κάβουρα των Αλέσιο Ρίτζο ντε Ρίγκι, Ματέο Τσόπις (2021, 106’, Ιταλία, Αργεντινή, Γαλλία)
Ξεσφίγγοντας τις γροθιές της Κίρα Κοβαλένκο (2021, 97’, Ρωσία)
και
Το κουτί του Λορένσο Βίγας (2021, 92’, Μεξικό, ΗΠΑ)

* Η Ζωή- Μυρτώ Ρηγοπούλου είναι ψυχολόγος, κριτικός κινηματογράφου και μεταφράστρια. Είναι επίσης συγγραφέας του βιβλίου Καλοί καιροί,  εκδ. Κέδρος  (2005).

Καλλιόπη Πουτούρογλου
Η ΚΛΑΡΑ ΜΟΝΗ / CLARA SOLA, Nathalie ALVAREZ MESEN
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΚΑΒΟΥΡΑ / THE TALE OF KING CRAB, Alessio Rigo DE RIGHI, Matteo ZOPPIS
ΕΥΛΟΓΙΑ / BENEDICTION, Terence DAVIES
ΦΥΣΙΚΟ ΦΩΣ / NATURAL LIGHT, Denes NAGY
ΞΕΣΦΙΓΓΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΓΡΟΘΙΕΣ / UNCLENCHING THE FISTS, Kira KOVALENKO
Η ΒΕΡΑ ΟΝΕΙΡΕΥΕΤΑΙ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ / VERA DREAMS OF THE SEA, Kaltrina KRASNIQI
ΜΙΚΡΟ ΣΩΜΑ / SMALL BODY, Laura SAMANI
ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΒΕΝΕΡΑ / LOOKING FOR VENERA, Norika SEFA
ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ / GERMAN LESSONS, Pavel G. VESNAKOV
ΙΝΤΡΕΓΚΑΛΝΤΕ / INTREGALDE, Radu MUNTEAN
FEATHERS, Omar EL ZOHAIRY
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ / SOCIAL HYGIENE, Denis CÔTÉ
Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ / THE POWER OF THE DOG
………………………………………………………………
Και  τα δύο αριστουργήματα της  B. Ζ. (υπεράνω σύγκρισης) :
ΤΟ ΠΑΓΙΔΕΥΜΕΝΟ ΑΕΡΟΣΤΑΤΟ / THE TIED-UP BALLOON, Binka ZHELYAZKOVA (1967)
ΗΜΑΣΤΑΝ ΝΕΟΙ / WE WERE YOUNG, Binka ZHELYAZKOVA (1961)

* Η Καλλιόπη Πουτούρογλου είναι κριτικός κινηματογράφου, βοηθός σύνταξης του Σινεφίλια [Cinephilia.Gr].

Δημήτρης Μπάμπας
ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΕΣ / PILGRIMS, Laurynas BAREISA
ΛΕΥΚΟ ΚΤΙΡΙΟ / WHITE BUILDING, Kavich NEANG
ΞΕΣΦΙΓΓΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΓΡΟΘΙΕΣ / UNCLENCHING THE FISTS, Kira KOVALENKO
.DOG, Γιάννα ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥ
ΑΤΛΑΝΤΙΔΑ / ATLANTIDE, Yuri ANCARANI
ΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ / MAGNETIC FIELDS, Γιώργος ΓΟΥΣΣΗΣ
ΤΟ ΠΑΓΙΔΕΥΜΕΝΟ ΑΕΡΟΣΤΑΤΟ / THE TIED-UP BALLOON, Binka ZHELYAZKOVA
ΚΕΛΤΕΣ / CELTS, Milica TOMOVIĆ
ΙΝΤΡΕΓΚΑΛΝΤΕ / INTREGALDE, Radu MUNTEAN
ΑΡΘΟΥΡΟΣ ΡΑΜΠΟ / ARTHUR RAMBO, Laurent CANTET
Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ / THE POWER OF THE DOG, Jane CAMPION
ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΡΩΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ / A TALE OF LOVE AND DESIRE, Leyla BOUZID
ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΚΑΙ Η ΑΡΑΧΝΗ / THE GIRL AND THE SPIDER, Ramon ZÜRCHER, SILVAN ZÜRCHER

* Ο Δημήτρης Μπάμπας είναι υπεύθυνος σύνταξης του Σινεφίλια [Cinephilia.Gr] και επιμελητής προγράμματος στο φεστιβάλ Εικόνες και όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου (Λευκωσία).