(Επιλογές από τους φίλους και συνεργάτες του Σινεφίλια)

Μισέλ Δημόπουλος
Ζούμε σε μια μεταβατική φάση και δεν ξέρουμε που θα μας βγάλει στο μέλλον. Η πανδημία άλλαξε μια και καλή τον τρόπο που καταναλώνουμε ταινίες. Για μας, για τη γενιά μας, που γαλουχήθηκε κινηματογραφικά μέσα στις σκοτεινές αίθουσες, η στροφή σε μια «οικιακή» δραστηριότητα είναι μια ανατροπή που μας ανησυχεί, ιδιαίτερα στη χώρα μας όπου τα προηγούμενα χρόνια  ήταν  ήδη πολύ εύθραυστη η ισορροπία  ανάμεσα στις κινηματογραφικές προβολές των αιθουσών και την παράνομη πειρατεία μέσω διαδικτύου. Το κοινό ελαχιστοποιείται χρόνο με το χρόνο ενώ, με την πανδημία, βρίσκει καταφύγιο στις πλατφόρμες και καλοβολεύεται χωρίς να ξεσηκώνεται για έξω. Αν συνεχιστεί το κακό (και αυτή τη στιγμή η κατάσταση είναι δραματική!) θα κλείσουν πολλά  σινεμά, θα πτωχεύσουν εταιρίες... Δυστυχώς  το φαινόμενο αυτό ισχύει κυρίως για τους μικρούς κινηματογράφους των Αθηνών που παίζουν τις «καλές» ταινίες, αντίθετα στα μούλτιπλεξ όπου προβάλλονται τα μπλόκμπάστερ για τις μικρότερες ηλικίες (τύπου «Σπάιντερ Μαν»)σπάνε τα ταμεία.
Όσο για τα τοπς του 2021 (είχαμε μια πολύ καλή σοδειά, ανώτερη από την περσινή) , τη λίστα μου με τις καλύτερες ταινίες, προτίμησα φέτος να περιλάβω μόνο τις ταινίες που είδα σε σινεμά και είναι αυστηρά ενα τοπ ιλέβεν χωρίς αξιολογική σειρά.
 Είδα πολλές άλλες στα φεστιβάλ και με στρίμινγκ, θα τις συμπεριλάβω του χρόνου όταν τις ξαναδώ στην διανομή...
 
ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ
Annette (Leos Carax)
Memoria (Ανάμνηση, Apitchatpong Weerasethakul)
Les choses qu’on dit, les choses qu’on fait (Αυτά που λέμε κι αυτά που κάνουμε, Emmanuel Mouret)
Le livre d’image (Το  βιβλίο της εικόνας, Jean-Luc Godard)
The woman who run (Η γυναίκα που έφυγε, Hong Sang Soo)
The power of the dog (Η εξουσία του σκύλου, Jane Campion)
Benedetta (Paul Verhoeven)
First Cow (Η πρώτη αγελάδα, Kelly Reichardt)
Old (M.Night Shyamalan)
Ιστορίες της τύχης και της φαντασίας (Ruysuke Hamaguchi)
Ατυχές Πήδημα ή Παλαβό Πορνό (Radu Jude)

Και μια Ελληνική
"Digger" του Τζώρτζη Γρηγοράκη

* Ο Μισέλ Δημόπουλος υπήρξε για 14 χρόνια Διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Εργάζεται σε εταιρεία παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών, είναι μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής στο Lisbon & Estoril Film Festival και ιδρυτικό μέλος των βραβείων LUX του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.Έχει συστηματικά προωθήσει στο εξωτερικό το ελληνικό σινεμά: μεταξύ άλλων διοργάνωσε το 1995 τη μεγαλύτερη ρετροσπεκτίβα που έχει υπάρξει ποτέ στο εξωτερικό για τον ελληνικό κινηματογράφο (100 ταινίες + μικρού μήκους) στο κέντρο Pompidou στο Παρίσι και επιπλέον επιμελήθηκε τον τόμο Le Cinéma Grec (Editions du Centre Pompidou, 1995) που αποτελεί μάλλον το σπουδαιότερο βιβλίο αναφοράς σε ξένη γλώσσα πάνω στο ίδιο θέμα.


Αχιλλέας Κυριακίδης
ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΞΕΝΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ (αλφαβητικά):
1. "Ατυχές πήδημα ή μαλακό πορνό" του Ράντου Ζούντε,
2. "Ο πατέρας" του Φλόριαν Ζέλερ,
3. "Τικ τικ μπουμ" του Λιν-Μανουέλ Μιράντα,
4. "Το Φεστιβάλ του Ρίφκιν", του Γούντι Άλεν.

ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ (αλφαβητικά):
1. "Digger" του Τζώρτζη Γρηγοράκη,
2. "Monday" του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου,
3. "Πρόστιμο" του Φωκίωνα Μπόγρη.

ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
1. "Κολέκτιβ" του Αλεξάντερ Ναναού,
2. "Όρνιθες" του Μπάμπη Μακρίδη.

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ:
Ο Φλόριαν Ζέλερ, θεατρικός σκηνοθέτης και δραματουργός, ο οποίος, στην πρώτη του κινηματογραφική ταινία, δίνει ένα μάθημα ντεκουπάζ, χάρη στο οποίο ο θεατρικής καταγωγής χώρος αλλάζει, χωρίς να αναδιαμορφώνεται ή να μεταμορφώνεται,  ανάλογα με το χαρακτήρα που τον κοιτάζει ή και τον ενοικεί.

ΔΥΟ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΕΙΣ, ΚΑΘΑΡΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΚΑΙ (ΓΙ' ΑΥΤΟ) ΜΕΓΑΛΕΣ, ΕΠΕΙΔΗ ΤΟΥΣ ΑΓΑΠΩ ΠΟΛΎ ΚΑΙ ΤΟΥΣ... ΤΡΕΙΣ:
"Ανάμεσά μας" των Αδελφών Νταρντέν και "Γαλλική αποστολή" του Ουές Άντερσον.

* Ο Αχιλλέας Κυριακίδης είναι σκηνοθέτης, κριτικός κινηματογράφου, συγγραφέας και μεταφραστής. Μεταξύ άλλων έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τις "Τεχνητές αναπνοές", με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης, για τη μετάφραση των πεζογραφικών "Απάντων" του Χόρχε Λουίς Μπόρχες (στην οριστική έκδοση των "Ελληνικών Γραμμάτων"), με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη Μετάφρασης, το Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Γαλλόφωνης Λογοτεχνίας του ΕΚΕΜΕΛ, για τη μετάφραση του μυθιστορήματος "Στο cafe της χαμένης νιότης" του Πατρίκ Μοντιανό. Tο 2018 κυκλοφόρησε Το μουσείο των τύψεων και άλλα διηγήματα (Εκδόσεις Πατάκη). Το 2019 κυκλοφόρησε το  Ο Χόρχε Λούις Μπόρχες και η αγωνία της μετάφρασης (Εκδόσεις Πατάκη). Το 2020 κυκλοφόρησε η έκδοση Φωτεινό σκοτάδι: Κείμενα για τον κινηματογράφο (Εκδόσεις Πατάκη). Το 2021 κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων Έλγκαρ - Είκοσι τέσσερις παραλλαγές (Εκδόσεις Πατάκη).


Νίκος Σαββάτης
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ:  ΤΟ 2021 ΣΤΟ ΤΙΜΟΝΙ
ή ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ
Το έχουμε πει πολλές φορές. Δεύτερος χρόνος πανδημίας και απωλειών, το 2021 εξακολούθησε να αποδιαρθρώνει βίαια όλες τις αντιλήψεις, τις πρακτικές, τις εμμονές και τις συνήθειές μας σε σχέση με το σινεμά και κυρίως το τοπίο της διανομής. Μετά από το αναγκαστικό τους κλείσιμο, οι αίθουσες ξανάνοιξαν μεν πλήγησαν δε  και από τον καλλιεργημένο φόβο του ιού και από τα σπασμωδικά μέτρα, που ακολουθούν τις  διακυμάνσεις των μολύνσεων. Κυρίως οι αίθουσες τέχνης, γιατί το καλλιτεχνικό σινεμά σ' αυτή τη συγκυρία μοιάζει να μπορεί να επιζήσει μόνο στο κύκλωμα των φεστιβάλ και σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι στη διάρκεια του χρόνου μάς έλειψαν οι ταινίες που μας ταξίδεψαν "αλλού". Αλλά στη χώρα μας τρεις μέρες πριν από την εκπνοή του 2021, οι δύο καλύτερες και πιο περιπετειώδεις ταινίες -διαδρομές του έχουν ειδωθεί από ελάχιστους ευτυχείς. Η "Aνάμνηση" του Απίτσατπονγκ  ήρθε κι έφυγε σαν όνειρο φθινοπωρινής νύχτας  και η κατακόκκινη Saab του σκηνοθέτη της χρονιάς  Ρυούσκε Χαμαγκούτσι("Drive Μy Car" σωστά  κλεισμένη στο γκαράζ), αναμένει "καλύτερες" μέρες για να βγει στο δρόμο.
Τη χρονιά που τελειώνει είδαμε πολλές καλές ταινίες, αλλά πάντα είχαμε την εντύπωση ότι "κάτι" τους έλλειπε. Αυτό που τους στερεί η  όλο και βαθύτερη κρίση δημιουργικής έμπνευσης; Ή μήπως η διφορούμενη κοινωνικότητα που απολαμβάνουμε όταν "Πάμε σινεμά", αφού   όλο και λιγότερο βλέπουμε  ταινίες στις αίθουσες; Και μήπως "φταίνε" και  οι ίδιες οι ταινίες  που αποφεύγουν να στρέψουν το βλέμμα στην πανδημία; Από  την προσωπική λίστα προτιμήσεων που ακολουθεί μόνο δύο φιλμ συνδιαλέγονται με  τις πανδημικές  επιδράσεις στην ευρωπαϊκή καθημερινότητα και μάλιστα από τις χώρες στις άκρες του τόξου των λατινογενών γλωσσών: το ρουμάνικο, αυθεντικά αναρχικό "αντιλεξικό" των μισανθρωπικών εικόνων και ιδεολογημάτων μιας πόλης μασκοφορεμένων χυδαίων, πρόθυμων να αλληλοφαγωθούν -"Ατυχές πήδημα ή παλαβό πορνό" του Radu Jude- και το πορτογαλικό, αναδρομικό ημερολόγιο  της δυσκολίας μιας μικρής κινηματογραφικής ομάδας να αυτοσχεδιάσει ένα φιλμ, όταν το "μαζί" της συλλογικής δημιουργίας είναι απαγορευμένο από την πανδημία ( "Τα ημερολόγια του Υοτσύογυα" του Miguel Gomes). Μάλιστα το πρώτο  βγήκε σε κανονική διανομή και κατάφερε να κάνει έναν όχι εξευτελιστικά μικρό αριθμό εισιτηρίων, προφανώς επειδή ο τίλος του υπόσχεται ρίγη οφθαλμοπορνείας. Αλλά αυτό που με την ιδιοφυή  σύντηξη μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ στις ακατάτακτες και ανεξάρτητες ταινίες τους οι δύο δημιουργοί  θέτουν επί τάπητος είναι το ερώτημα  "ποιοί θέλουν να βλέπουν και να στηρίζουν αυτά τα φιλμ"; Σε κανονικές συνθήκες "όταν αγαπάμε τη ζωή, πάμε σινεμά", έλεγε ο Guy Debord άρα αυτό που ονομάζουμε  "οι κινηματογραφόφιλοι".  Στην πανδημία  το παιχνίδι είναι στημένο: κερδίζει πάντα ο πράκτορας 007.
2021. ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ
-"Ανάμνηση"/"Μemoria", Απίτσατπονγκ Βιρασετάκουν (2021)
-"Δεν υπάρχει κακό", Moχάμεντ Ρασούλοφ (2020)
-"Ιστορίες της Τύχης και της Φαντασίας",  Ρυούσκε Χαμαγκούτσι (2021)
-"Βacurau" Kleber Mendonça Filho και Juliano Dornelles. (2019)
-"Η εξουσία του σκύλου", Jane Campion (2021)
- "Aτυχές πήδημα ή παλαβό πορνό", Radu Jude (2021)
- "Το βιβλίο της εικόνας", Jean -Luc Godard (2019)
-"First Cow", Kelly Reichardt (2019)
-"Aννέτ", Leos Carax (2021)
-"H  Γαλλκή Αποστολή", Wes Anderson (2021)
-"Παράλληλες μητέρες", Pedro Almodóvar(2021)
-"Tο χέρι του Θεού", Paolo Sorrentino (2021)
-"Κβο Βάντις Άιντα;",Jasmila Žbanić (2020)
-"Χαρακτηριστικά Γνωρίσματα",  Fernanda Valadez (2020)
-"Ο Πράσινος Ιππότης",  David Lowery (2021)
EΠANEKΔOΣH THΣ KAΡΔIAΣ MAΣ:
"Νύχτα Πρεμιέρας", Τζων Κασσαβέτης (1977)
 2021. ΔΕΚΑ  ΑΠΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΑΙ ΠΛΑΤΦΟΡΜΕΣ
-" Drive My Car", Ρυούσκε Χαμαγκούτσι (2021)
- "Ιntroduction", Χονγκ Σανγκσού, (2021)
-"Τhe  Card Counter", Paul Schrader (2021)
-"Ξεσφίγγοντας τις γροθιές", Κίρα Κοβαλένκο (2021)
-"Ένας Ήρωας", Ασγάρ Φαρχαντί (2021)
-" Φύγαμε", Πανάχ Παναχί (2021)
-"Τα ημερολόγια του Υοτσύογυα",  Miguel Gomes (2021)
-"Limbo", Ben Sharrock (2020)
-"Spencer", Pablo Larraín (2021)
-"Ευλογία", Terence Davies (2021)
2021. ΕΞΙ ΜΕΓΑΛΑ ΝΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
- Summer of Soul (...Or, When the Revolution Could Not Be Televised)" , Ahmir "Questlove" Thompson (2021)
- "Colectiv", Alexander Nanau (2019, φέτος στις αίθουσές μας)
-"Τhe Velvet Underground", Todd Haynes (2021)
-"The Beatles : Get Back", Peter Jackson (2021)
-"Faya Dayi", Jessica Beshir (2021)
- "Ναύτης των βουνών", Karim Aïnouz (2021)
ΚΑΛΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΟ 22!

*Ο Νίκος Σαββάτης είναι κριτικός κινηματογράφου, μεταφραστής, επιμελητής κινηματογραφικών εκδόσεων. Είναι υπεύθυνος για το Σεμινάριο Κινηματογράφου Με τον Νίκο Σαββάτη .


Τάσος Γουδέλης

Οι δέκα καλύτερες ξένες ταινίες του 2021, χωρίς αξιολογική σειρά:
«Οι Παγιδευμένοι» των Φρέντερικ Λούις Χβιντ  και Άντερς Όλχολμ
«Ιστορίες της Τύχης και της Φαντασίας» του Ριγιουσούκε Χαμαγκούτσι
«Ο Πατέρας» του Φλόριαν Ζέλερ
«Άσπρο Πάτο» του Τόμας Βίντερμπεργκ
«Stillwater» του Τομ ΜακΚάρθι
«Ανάμνηση» του Απιτσατπόνγκ Βιρασετακούν
«Nomadland» της Κλόι Ζάο
«First Cow» της Κέλι Ράιχαρντ
«Το Φεστιβάλ του Ρίφκιν» του Γούντι Άλεν
«Lamb» του Βαλντιμάρ Γιοχάνσον

* Ο Τάσος Γουδέλης είναι συγγραφέας, σκηνοθέτης, κριτικός κινηματογράφου και ένας εκ των εκδοτών του περιοδικού Το Δέντρο. Έχει γράψει τις συλλογές διηγημάτων: "Αρπακτικά" (1990), "Πρωινή επίσκεψη" (1993), "Σκιές γυναικών" (1996), "Ο ύπνος του Άλφρεντ" (1999), "Η γυναίκα που μιλά" (2002) (κρατικό βραβείο Διηγήματος & βραβείο Διηγήματος του περιοδικού "Διαβάζω"), "Η παρουσία" (2010), το μυθιστόρημα "Οικογενειακές ιστορίες" (2006), και τις μελέτες για σκηνοθέτες του κινηματογράφου: "Όρσον Ουέλς" (1985), "Αφοι Ταβιάνι" (1986) και "Τζων Χιούστον" (1988).

Μαρία Γαβαλά

Λίστα ταινιών, μερικές απ’ όσες ξεχωρίζουν δεν κατάφερα να τις δω. Χωρίς σειρά αξιολόγησης:
1. «Ανάμνηση», Απιτσατπόνγκ Βιρασετακούν
2. «Η πρώτη αγελάδα», Κέλι Ράιχαρντ
3. «Η νύμφη του νερού», Κρίστιαν Πέτζολντ
4. «Αυτά που λέμε κι αυτά που κάνουμε», Εμανουέλ Μουρέ
5. «Η λίμνη με τις αγριόχηνες», Ντιάο Γινάν – «Η γυναίκα που έφυγε», Χονγκ Σανγκ-σου
6. «Παράλληλες μητέρες», Πέδρο Αλμοδόβαρ – “Bacurau”, Κλέμπερ Μεντόσα Φίλιου-Ζουλιάνο Ντορνέλες
7. «Ανάμεσά μας», Λικ Νταρντέν, Ζαν-Πιερ Νταρντέν
8. «Δεν υπάρχει κακό», Μοχάμαντ Ρασούλοφ –«Ο μεγάλος αποχωρισμός», Γουάνγκ Ζιαοσουάι
9. «Η διπλή ζωή της Ασάκο, Ι-ΙΙ», «Ιστορίες της τύχης και της φαντασίας» Ριγιουσούκι Χαμαγκούτσι
10. «Η εξουσία του σκύλου», Τζέιν Κάμπιον –“News of the world”, Πολ Γκρίνγκρας

* Η Μαρία Γαβαλά είναι κριτικός κινηματογράφου, συγγραφέας, μεταφράστρια και σκηνοθέτις. Μεταξύ άλλων έχει γράψει και τα "Τα κορίτσια της πλατείας" (2006), "Από γυαλί" (2011) , "Ο λεμονόκηπος" (2012). Το 2018 εκδόθηκε το μυθιστόρημα της Κόκκινος σταυρός (εκδόσεις Πόλις). Το 2022 θα κυκλοφορήσει το  μυθιστόρημα της «Ο μικρός Γκοντάρ».

Θωμάς Λιναράς
Οι καλύτερες ταινίες του  2021- πάντα στον αστερισμό της ρήσης του Μάνου Χατζιδάκι: αν θες να είσαι αντικειμενικός, να είσαι απόλυτα υποκειμενικός.
 Χρονιά ότι νάναι και άστα να πάνε: streaming, online, πλατφόρμες,  link… και με την αγαπημένη μαγεία της προβολής στην αίθουσα να υποχωρεί, κάτι που μας στενοχωρεί και μας προβληματίζει… Καλές γιορτές σε όλες τις φίλες και τους φίλους -με υγεία!  

Ανάμνηση (Memoria) / Απιτσατπόνγκ Βιρασετάκουλ (Apichatpong Weerasethakul): γιατί μόνον ο Απιτσατπόνγκ μπορεί να μεταμορφώσει το τροπικό δάσος της Κολομβίας σε ακρωτήριο Κανάβεραλ και να απογειώσει το μυστηριώδες και αγνώστου ταυτότητας αντικείμενό του, με προορισμό –πάντα-  τον μέσα κόσμο.
Ιστορίες της τύχης και της φαντασίας (Wheel of Fortune and Fantasy) /Ριουσούκε Χαμαγκούτσι (Ryûsuke Hamaguchi): για την καθημερινότητα της ζωής που μοιάζει εξόχως απρόβλεπτη· για το γύρισμα της τύχης που θαρρείς πως είναι ένα νόμισμα πεσμένο καταγής,  που όλοι το βλέπουν, αλλά κανείς δεν το σηκώνει·  για τους ρόλους που πρέπει γδαρθούν το μέσα-έξω, φορώντας  ό ένας τα ρούχα του άλλου για ν’ ανοίξουν οι ανθρώπινες υποδοχές·  για την απλότητα στην κινηματογράφηση που αντλεί από την ανεξάντλητη ρίζα του Γιασουχίρο Όζου· για την φαντασία που -αυτή- φταίει για όλα.
Ο Πατέρας (The Father) / Φλόριαν Ζέλερ (Florian Zeller): γιατί μονάχα ο 83χρονος (και δίκαια βραβευμένος με δεύτερο Όσκαρ για την ερμηνεία του) τεράστιος ηθοποιός από την Ουαλλία, μπορεί  μ’ ένα πετάρισμα των βλεφάρων ή μ’ ένα στρίψιμο του κεφαλιού να γεφυρώσει τα αγεφύρωτα χάσματα της μνήμης· να μετακινήσει μ’ ένα του βλέμμα τη θέση της  κινηματογραφικής κάμερας, αλλοιώνοντας τις προοπτικές και αλλάζοντας την οπτική γωνία της ταινίας· να παγιδεύσει τον θεατή σ’ έναν λαβύρινθο, με μίτο της Αριάδνης ένα ρολόι χειρός που διαρκώς χάνεται και ξαναβρίσκεται· να μεταμορφώσει το Λονδρέζικο διαμέρισμα όπου ζει, σ’ ένα αινιγματικό παζλ , σε μια κινούμενη άμμο στην οποία πνίγεται κάθε αίσθηση του πραγματικού. Κυρίες και κύριοι ο μαιτρ Άντονυ Χόπκινς με το μυαλό του -σε κατάσταση άνοιας- να  «ανοίγει τη στιγμή που κλείνει», μας χαρίζει ένα μεγαλειώδες κλειστοφοβικό και αγωνιώδες κινηματογραφικό παιχνίδι.
Τα γεράκια της νύχτας (Bacurau) / Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλιου & Ζουλιάνο Ντορνέλες (Kleber Mendonsa Filho & Juliano Dornelles): γιατί η εξωφρενική αυτή ταινία διαρρηγνύει συνεχώς τα αισθητικά και αφηγηματικά της όρια· γιατί το Bacurau είναι ένα χωριό που δεν το «πιάνουν»  ούτε το Google map ούτε το GPS, καθότι αιωρείται, πιασμένο από ψυχοτρόπες κλωστές, λίγο πάνω από το sertão· γιατί πρόκειται για ένα τροπικό post-γουέστερν που θαρρεί κανείς πως  δραπέτευσε από κάποιο LSD όνειρο του Antonio das Mortes.
First Cow / Κέλυ Ράιχαρντ (Kelly Reichardt): γιατί τα μπισκότα, ειδικά αυτά της Άγριας Δύσης και μάλιστα από το γάλα  της πρώτης αγελάδας, δεν είναι μονάχα τα πιο νόστιμα αλλά είναι και παντοτινά.
Ένας γιος (Un Fils) / Μεχντί Μπαρσαουί (Mehdi Barsaoui): για το ανεξιχνίαστο βλέμμα που ανταλλάσσουν στην τελική σκηνή, ενόσω ο γιος τους δίνει μάχη για την ζωή του, ο βραβευμένος στην Βενετία Σάμι Μπουατζίλα και η αισθησιακή Νάτζλα Μπεν Αμπνταλάχ.
Ανάμεσά μας (Young Ahmed) / Ζαν-Πιερ & Λυκ Νταρντέν (Jean-Pierre & Luc Dardenne): για τον γάντζο στο χέρι του σωριασμένου Αχμέντ, που από φονικό όργανο γίνεται  απεγνωσμένο μεταλλικό SOS (σίδερο πάνω σε σίδερο)  και εντέλει σανίδα σωτηρίας. Ο ανυποχώρητος ανθρωπισμός των αδερφών από τη Λιέγη επιμένει μέχρις εσχάτων.
Minari / Λη Άϊζακ Τσανγκ (Lee Isaac Chung): για την ζεν κινηματογράφηση γεμάτη από αυθεντικά συναισθήματα και ειλικρινή συγκίνηση·  για την ουσιαστική ανθρωποκεντρική προσέγγιση· για το ταπεινό (όπως και η ταινία) κορεάτικο φυτό μινάρι που ανθίζει μονάχα στις παρυφές του αμερικανικού ονείρου και φυσικά για τον απίθανο «καρδιοπαθή» πιτσιρικά , έξοχα ερμηνευμένο από τον μικρό Άλαν Κιμ.
Η γυναίκα που έφυγε / (The Woman Who Ran) / Χονγκ Σανγκ-σου (Hong Sang-su): ο Κορεάτης δημιουργός μ’ ένα χαμηλότονο, διακριτικό, χαικού κινηματογραφικό βλέμμα, κοιτάζει και συλλαμβάνει κάτω από την ακύμαντη επιφάνεια μιας φαινομενικά  τακτοποιημένης πραγματικότητας, τις βαθύτερες συναισθηματικές διεργασίες και τα υπόγεια υπαρξιακά ρεύματα. Στραμμένος κυρίως στο γυναικείο σύμπαν (καθότι πιο βαθύ κι ευαίσθητο) μιλά για όσα δεν βλέπουμε και δεν ακούμε, ενώ είναι πάντα εκεί, σε απόσταση αναπνοής από τα μάτια μας, περιμένοντας ένα άγγιγμα που σπανίως έρχεται. Πράγματι, η γυναίκα έφυγε, γεμίζοντας το κενό που άφησε πίσω της με το ανεξίτηλο στίγμα της παρουσίας της. Το κορεάτικο ποτάμι (οι πηγές του ίδιες μ’ εκείνες του Ερίκ Ρομέρ), με τις όχθες του (εικόνες) και το σώμα του (λέξεις), κυλά απρόσκοπτα προς τον κινηματογραφικό ωκεανό. Μήπως,  λέμε τώρα, καμιά retrospectiva?
Γαλλική αποστολή (The French Dispatch) / Γουές Άντερσον (Wes Anderson): τελειομανές εικαστικό σύμπαν αλλά ψυχρό και άψυχο, απεφάνθησαν αρκετοί επαΐοντες που εκτιμούμε.  Σύμφωνοι compagneros, αλλά συμφωνούμε επίσης  πως  είναι ένας από τους ελάχιστους εναπομείναντες στυλίστες (το συλ με ύψιλον) του παγκόσμιου σινεμά;
Collective / Αλεξάντερ Νανάου (Alexander Nanau) – Nτοκιμαντέρ: γιατί ο κακοήθης όγκος της διαφθοράς είναι το πραγματικό καρκίνωμα της εποχής μας· όταν τα απολυμαντικά που χρησιμοποιούνται  στα νοσοκομεία της Ρουμανίας (από τον ίδιο προμηθευτή!) είναι αραιωμένα κατά 10 (δέκα) φορές, προκαλώντας εκατόμβη θυμάτων! Τα απολυμαντικά!

Μεγάλη απογοήτευση: Η εξουσία του σκύλου (The Power of the Dog) / Τζαίην Κάμπιον (Jane Campion): η υπέρ-τέλεια σκηνοθεσία (δείγμα αδιαμφισβήτητο της αξίας της Κάμπιον) ενός κενού και μιας δραματουργικής σκαλωσιάς, που κατακρημνίζεται διαρκώς, χωρίς να κατορθώνει ούτε στιγμή να σταθεί στα πόδια της.

Ελληνικές
Μήλα / Χρήστος Νίκου: για τον απλό και λιτά αφηγηματικό  τρόπο, που η ταινία με μόνο όπλο τη ρεαλιστική ακρίβεια, πινελιές μαύρου χιούμορ κι ένα αποστασιοποιημένο και υπογείως σαρκαστικό βλέμμα, καταγράφει έναν δυστοπικό και ταυτόχρονα απολύτως «κανονικό» (αναλογικό) κόσμο: δημιουργία  νέας ταυτότητας με μνημονικά εμφυτεύματα· επανάκτηση, επαναφορά και επανένταξη του εαυτού  σ’ ένα σύστημα ομοιογένειας και ομοιομορφίας·  ηχογραφημένη  «θεραπεία» απόκτησης εμπειριών και βιωμάτων ζωής  –με απαραίτητη την προσκόμιση  φωτογραφικών αποδείξεων…  Μονάχα που τα Μήλα γράφουν (ξεφλουδίζουν) την ιστορία τους σε μια VHS κασέτα απ’ την οποία ο τεχνικός βάρδιας έχει ξεχάσει να σβήσει την προηγούμενη εγγραφή. Το αποτέλεσμα είναι η καλύτερη ελληνική ταινία των τελευταίων χρόνων.
Digger / Τζώρτζης  Γρηγοράκης: για τη σκηνή του γλεντιού στο καφενείο όπου μετουσιώνεται κινηματογραφικά ο στίχος του τραγουδιού του Άκη Πάνου «στο θολωμένο μου μυαλό ο κόσμος είναι μια σταλιά…»

Και κάποιες ακόμα που αξίζουν τον κόπο και δεν υστερούν σε τίποτα.
Η χώρα των νομάδων (Nomadland) / Κλόι Ζάο (Chloé Zhao)
Χαρακτηριστικά γνωρίσματα (Sin señas partculares) / Φερνάντα Βαλάντες (Fernanda Valadez)
Παράλληλες μητέρες (Madres Paralelas) του Πέδρο Αλμοδόβαρ (Pedro Almodóvar)
Quo vadis, Aida?  / Γιασμίλα Σμπάνιτς (Jasmila Zbanic)
Η νύμφη του νερού (Undine) / Κρίστιαν Πέτσολντ (Christian Petzold)
Δεν υπάρχει κακό (There Is No Evil)  / Μοχάμαντ Ρασούλοφ (Mohammad Rasoulof)
Η εποχή της βροχής (Wet Season) /Αντονι Τσεν (Anthony Chen)
Ο μεγάλος αποχωρισμός (So Long, My Son) / Γουάνγκ Ζιάο-σουάι (Wang Xiao-shuai)
Το φεστιβάλ του Ρίφκιν (Rifkin's Festival) / Γούντυ Άλλεν (Woody Allen)

* Ο Θωμάς Λιναράς είναι κριτικός κινηματογράφου. Μεταξύ άλλων υπήρξε επιμελητής βιβλίων των εκδόσεων του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και ένας εκ των ιδρυτών της Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης. Μια συλλογή κριτικών κειμένων του  είναι η έκδοση Κινηματογραφικά δεινά: Από τον Βιμ Βέντερς στον Γιασουχίρο Όζου, εκδόσεις Εντευκτηρίου. Το 2019 εκδόθηκε η μονογραφία Stalker: Το μεγάλο πουθενά, από τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν.

Σωτήρης Ζήκος

Ιστορίες της τύχης και της φαντασίας (Wheel of Fortune and Fantasy) / Ριουσούκε Χαμαγκούτσι
Αλλά για να αντιληφθείς την αξία της θα πρέπει ν' αγαπάς εκτός από το σινεμά και το θέατρο! (τις δράσεις δια του λόγου!)
Ατυχές πήδημα ή παλαβό πορνό (Bad Luck Banging or Loony Porn) / Radu Jude
Για την απογείωση στο δεύτερο μέρος με τη συνέλευση γονέων και κηδεμόνων που μέσα από μια πινακοθήκη χαρακτήρων φέρνει στην επιφάνεια τις τάσεις και τα ήθη μιας ολόκληρης κοινωνίας  με τρόπο δυναμικό και χιούμορ καυστικό!
νάμνηση (Memoria) / Apitchatpong Weerasethakul
Μαγεία! Σαν έβλεπες την Οδύσσεια του διαστήματος με απλά υλικά της φύσης, οξύνοντας τις αισθήσεις της ακοής και της όρασης και με μια έκτη αίσθηση...
Nomadland / Κλόι Ζάο  
Πόσοι νέοι ορίζοντες! Πόσες μετακινήσεις! Πόσοι άλλοι τόποι! Πόσες εναλλαγές! Πόσες στάσεις! Πόσες σκηνές! Μοιάζουν σαν όλα τείνουν σε μια πορεία στο άπειρο. Το ταξίδι αυτό ποτέ δεν τελειώνει...
Γαλλική αποστολή (The French Dispatch) / Γουές Άντερσον
Για τις τέλεια φορμαρισμένες τις αναφορές της σε πολιτισμικά φαινόμενα του 20ου αιώνα (αναζήτηση του μοντέρνου στην Τέχνη, μανιφέστο νεανικών εξεγέρσεων, ένδοξη γαστρονομία) έτσι όπως καταγράφηκαν σε επιδραστικά περιοδικά ποικίλης ύλης, που κάποια τακτικά τους θέματά, επαναλαμβανόμενα, έγιναν μόδα, κίνημα, μύθος, μυθοπλασία...
Η νύμφη του νερού (Undine) / Κρίστιαν Πέτσολντ
 Μινιμαλιστικό! Παραμυθένιο! Βρεγμένο από το υγρό στοιχείο. Ρέει σαν κινηματογραφικό ποίημα! Σαν αναβίωση ενός αρχαίου μύθου στην εποχή μας. Αρκεί να χαλαρώσει κανείς και να αφεθεί, έστω από περιέργεια, και να μη περιμένει να δει μια συνηθισμένη ταινία.  
Shorta (Παγιδευμένοι) / Frederik Louis Hviid και Anders Ølholm
Για την εξαιρετική αίσθηση παγίδευσης όχι μόνο και τόσο στο χώρο ενός γκέτο και στο χρόνο δράσης αλλά και σε αλλεπάλληλα ηθικά διλήμματα που θέτουν ζητήματα ζωής και θανάτου!
Αυτά που λέμε κι αυτά που κάνουμε  (Les choses qu’on dit, les choses qu’on fait) / Emmanuel Mouret
Γιατί έτσι. (Η αγαπημένη μου  απάντηση μια στις τόσες.)
Μην κοιτάτε πάνω (Don't Look Up)  /Adam McKay
Από καθαρά κινηματογραφική άποψη δεν είναι τίποτα σπουδαίο αλλά είναι φοβερά επιδραστική για την εποχή, θα συζητηθεί με έντονη αντιπαράθεση, κι αυτό έχει πολύ καιρό να συμβεί...
Τα γεράκια της νύχτας (Bacurau) / Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλιου & Ζουλιάνο Ντορνέλες
Μαγικός ρεαλισμός, Κουστουρίτσα, Ταραντίνο σε κάποιο απομονωμένο χωριό της Βραζιλίας, με αδρούς χαρακτήρες /φάτσες σ' ένα είδος μετά-γουέστερν κι ένα χάπι που δίνει δύναμη θάρρους και τρέλας σε απλούς ανθρώπους, όπως στο ανυπότακτο γαλατικό χωριό του Αστερίξ, βιτριολικό χιούμορ, σε μια πανδαισία χρωμάτων, φωνών, φόνων, φώτων και κρότων...   

Ελληνικές
Digger του Τζώρτζη Γρηγοράκη  

Και η μεγάλη θλίψη
Cry Macho του Κλιντ Ιστγουντ
Μου ήταν αδύνατον να εξακολουθώ να βλέπω την  ταινία με πρωταγωνιστή τον Κλιντ Ίστγουντ να μην μπορεί να μιλήσει, να περπατήσει, σωματικά ανήμπορο γενικώς, εντελώς ακατάλληλο για το ρόλο! Αποχώρησα.  

Και μια παρατήρηση
Στις λίστες με τις αξιολογήσεις των ταινιών της χρονιάς αρκετοί, ακόμη και επαγγελματίες του χώρου, δεν μπορούν να διαχωρίσουν τις καλύτερες από τις αγαπημένες τους ταινίες, που για μια κριτική ματιά είναι ευτυχές κάποιες από αυτές να συμπίπτουν (τομή των δύο συνόλων) αλλά δεν συβαίνει συχνά, δυστυχώς ή ευτυχώς. Το Φεστιβάλ του Ρίφκιν (Rifkin's Festival) του Γούντι Άλεν
ήταν μια από τις πιο αγαπημένες μου ταινίες αλλά δεν θα την έβαζα ούτε στις 10 ούτε στις 20 καλύτερες ταινίες της χρονιάς. Άλλο το ένα κι άλλο τ' άλλο!

* Ο Σωτήρης Ζήκος είναι κριτικός κινηματογράφου. Διετέλεσε διευθυντής και αρχισυντάκτης σε κινηματογραφικά (και όχι μόνο) περιοδικά. Έχει γράψει σενάρια για ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους.


Θόδωρος Σούμας

Καλά ξένα φιλμ που είδα το 2021 και μου άρεσαν
(χωρίς αξιολογική σειρά).
Η Γαλλική Αποστολή (The French Dispatch), του Γουές Άντερσον
First Cow, της  Κέλι Ρέιχαρντ
Η χώρα των νομάδων, της Κλόι Ζάο
Le jeune Ahmed (Ανάμεσά μας), των αδελφών Νταρντέν
Annette, του Λεός Καράξ
Παράλληλες μητέρες, του Πέδρο Αλμοντοβάρ
Μην κοιτάτε πάνω (Don't Look Up), του Άνταμ ΜακΚέι
Η εξουσία του σκύλου, της Τζέιν Κάμπιον
Μπενεντέτα, του Πολ Βερχόφεν
Ο παράδεισος έπεσε στη Γη, του Ελία Σουλεϊμάν
Ζήτημα χρόνου (Stillwater), του Τομ Μακάρθι
Ιστορίες  της τύχης και της φαντασίας, του Ριουσούκε Χαμαγκούτσι
200 μέτρα, του Αμίν Ναϊφέ
Μικρή μαμά, της Σελίν Σιαμά

Ντοκιμαντέρ
Collective, του Αλεξάντερ Νάναου
Μέρες και Νύχτες της Δήμητρας Κ., της Εύας Στεφανή

Ελληνικά φιλμ που μου άρεσαν από αυτά που είδα, σε αλφαβητική σειρά.
Η πράσινη θάλασσα, της Αγγελικής Αντωνίου
Τα μήλα, του Χρήστου Νίκου
Το πρόστιμο, του Φωκίωνα Μπόγρη
Digger, του Τζώρτζη Γρηγοράκη

Σειρές, θεματικής crime
Αμερικάνικα
The Chestnut man
Unbelievable
Collateral
The sinner
Better call Saul
Ozark
Crime docuseries
The confession killer
Real detective
Nights Stalker
The confession tapes
The sons of Sam
Making a murderer
Conversations with a killer: The Ted Bundy tapes
The innocent man
World's most wanted
The innocent files
Inside the criminal mind
Une affaire francaise (Γαλλία)
Το μυστικό της λίμνης, της Τζέιν Κάμπιον

Σκανδιναβικά
Young Vallander
The Valhalla murders
The borderliner
* Ο Θόδωρος Σούμας είναι κριτικός κινηματογράφου. Είναι συγγραφέας των βιβλίων Εθνικές κινηματογραφίες, στιλ και σκηνοθέτες, Αιγόκερως (2009), Κινηματογράφος και έρωτας, Αιγόκερως (2005), 12 Ευρωπαίοι σκηνοθέτες, Αιγόκερως (1999). Tο 2019 κυκλοφόρησε Το ημερολόγιο ενός αδέξιου εραστή (εκδόσεις Βακχικόν). Το 2021 κυκλοφόρησε “Κινηματογραφικοί Δημιουργοί” (εκδόσεις Αιγόκερως).


Δημήτρης Κερκινός

Ξένες ταινίες
Άσπρο Πάτο (Druk) του Τόμας Βίντερμπεργκ
Ατυχές Πήδημα ή Παλαβό Πορνό (Bad Luck Banging or Loony Porn) του Ράντου Ζούντε
Η Πρώτη Αγελάδα (First Cow) της Κέλι Ράιχαρντ
Η Χώρα των Νομάδων (Nomadland) της Κλόι Ζάο
Bacurau των Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλιου του Ζουλιάνο Ντορνέλες
Το Φεστιβάλ του Ρίφκιν (Rifkin's Festival) του Γούντι Άλεν
Εξόριστος (Exil) του Βισάρ Μορίνα
Κβο Βάντις, Αϊντα; (Quo Vadis, Aida?) της Τζασμίλα Ζμπάνιτς

Ντοκιμαντέρ
Κολέκτιβ (Collective) του Αλεξάντερ Ναναού
Για τη Μικρή Σαμά (For Sama) των Ουαάντ αλ-Κατέμπ, Εντουαρντ Γουάτς

Ελληνικές ταινίες
Digger του Τζώρτζη Γρηγοράκη
Μήλα του Νίκου Χρήστου
Δε θέλω να γίνω δυσάρεστος αλλά πρέπει να μιλήσουμε για κάτι πολύ σοβαρό του Γιώργου Γεωργόπουλου
Νίκος Καρούζος: Ο Δρόμος για το Εαρ του Γιάννη Καρπούζη (Ντοκιμαντέρ)

Festivals’ lineup
Μυθοπλασία
What Do We See When We Look at the Sky? (Alexandre Koberidze)
Atlantide (Yuri Ancarani)
Intregalde (Radu Muntean)
Azor (Andreas Fontana)
Looking For Venera (Norika Sefa)
Neptuno Frost (Saul Williams & Anisia Uzeyman)
 
Ντοκιμαντέρ
Taming the Garden (Salomé Jashi), Switzerland-Germany-Georgia
The Velvet Underground (Todd Haynes)
107 Mothers (Peter Kerekes)
Οι πικροδάφνες (Πάολα Ρεβενιώτη)
Ενθύμιον (Νίκος Ζιώγας)

*Ο Δημήτρης Κερκινός είναι υπεύθυνος για το τμήμα Ματιές στα Βαλκάνια και υπεύθυνος Αφιερωμάτων στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Αχιλλέας Ντελλής

Ξένες ταινίες με αξιολογική σειρά
1. Ατυχές Πήδημα ή Παλαβό Πορνό (Bad Luck Banging or Loony Porn) του Ράντου Ζούντε
1. O Πατέρας Ο Πατέρας (The Father) του Φλόριαν Ζέλερ
2.Η Χώρα των Νομάδων (Nomadland) της Κλόι Ζάο
2. Η Πρώτη Αγελάδα (First Cow) της Κέλι Ράιχαρντ
3. Κβο Βάντις, Αϊντα; (Quo Vadis, Aida?) της Τζασμίλα Ζμπάνιτς
4. Bergman Island της Mia Hansen-Løve
4. Τα Θραύσματα μιας Γυναίκας (Pieces of a Woman) του Κορνέλ Μούντρουτσο (streaming)
5. Minari του Λι Αϊζακ Τσανγκ
5. Παράλληλες μητέρες του Πέδρο Αλμοδοβάρ
6. The Card Counter του Πωλ Σρέιντερ
7. Κρουέλα (Cruella) του Κρεγκ Γκιλέσπι
8.  Dune του Ντενί Βιλνέβ και Λιντς (1984)

Ελληνικές (Αξιολογικά)
Μικρά Ομορφα Αλογα του Μιχάλη Κωνσταντάτου
O Ράφτης (2020) της Σόνια Λίζα Κέντερμαν
Monday του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου

Ντοκιμαντέρ
Μεταφορά του Ηλία Γιαννακάκη και
Άγνωστοι Αθηναίοι της Αγγελικής Αντωνίου

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ: Titane της Ζουλιά Ντικουρνό
Η ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ: Η Εξουσία του Σκύλου (The Power of the Dog) της Τζέιν Κάμπιον
Η ΕΛΠΙΔΑ: Πρόστιμο (2020) του Φωκίωνα Μπόγρη

Κατεβασμένες:
Ταινίες του Preston Sturges: Sullivan’s Travellers, The Palm Beach, The Lady Eve, The Great McGinty, Christmas in July.
Eπίσης
Diary for my Children της Marta Meszaros

* Ο Αχιλλέας Ντελλής είναι κριτικός κινηματογράφου, συνεργάτης του Σινεφίλια [Cinephilia.Gr]. Αρθογραφεί τακτικά στην έντυπη και διαδικτυακή έκδοση του περιοδικού Φρέαρ [http:/ / frear.gr/ ]

Σπύρος Γάγγας

(i) Οι δέκα καλύτερες ξένες της χρονιάς (κατά σειρά προτίμησης):
Το Βιβλίο της Εικόνας (Le Livre d'image) του Ζαν-Λικ Γκοντάρ
Bacurau των Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλιου, Ζουλιάνο Ντορνέλες
Άσπρο Πάτο (Druk) του Τόμας Βίντερμπεργκ
Η Πρώτη Αγελάδα (First Cow) της Κέλι Ράιχαρντ
The Hand of God του Πάολο Σορεντίνο
Η Χώρα των Νομάδων (Nomadland) της Κλόι Ζάο
Ατυχές Πήδημα ή Παλαβό Πορνό (Bad Luck Banging or Loony Porn) του Ράντου Ζούντε
Cry Macho του Κλιντ Ιστγουντ
Ιστορίες της Τύχης και της Φαντασίας (Wheel of Fortune and Fantasy) του Ριγιουσούκε Χαμαγκούτσι
Παράλληλες Μητέρες (Madres Paralelas) του Πέδρο Αλμοδόβαρ

(ii) Οι τρείς καλύτερες ελληνικές (κατά σειρά προτίμησης):
Monday του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου
Digger του Τζώρτζη Γρηγοράκη
Ορνιθες (Ή πώς να γίνεις πουλί) του Μπάμπη Μακρίδη

(iii) Το αφιέρωμα της χρονιάς:
Ρετροσπεκτίβα Μπίνκα Ζελιάζκοβα (62ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης)

(iv) Οι απογοητεύσεις της χρονιάς:
Η Εξουσία του Σκύλου (The Power of the Dog) της Τζέιν Κάμπιον
Titane της Ζουλιά Ντικουρνό

(v) Πέντε παλαιότερες και σπουδαίες ταινίες που ανακάλυψα το 2021:
Dillinger του Τζον Μίλιους, 1973
Maeve των Πατ Μέρφι και Τζον Ντέιβις, 1981
Δύσκολα Χρόνια (Anni Difficili) του Λουίτζι Ζάμπα, 1948
Η Τυφλή Απειλή (Shiranui Kengyo) του Καζούο Μόρι, 1960
Βηρυτός, Ω, Βηρυτός! (Beyrouth Ya Beyrouth) του Μαρούν Μπαγκνταντί, 1975

(vi) Κορυφαία αφιερώματα σε παράλληλο κύκλωμα (ιεραρχικά):
1.The Lost Masterpieces of Guy Gilles (MUBI)
2.Independent Women: The Pioneering Cinema of Márta Mészáros (MUBI)
3.Fables, Folklore, Futurism: Visionary Hungarian Animations (MUBI)
4.Love Ballads in Motion: The Cinema of Jacques Demy (MUBI)
5.Swedish Cinema (NETFLIX)
6. A Journey Into Indian Cinema (MUBI)
7.A Cosmic Trajectory: The Early Films of Denis Villeneuve (MUBI)
8.New South Korean Cinema (MUBI)

* Ο Σπύρος Γάγγας διδάσκει κοινωνιολογία και σπουδές κινηματογράφου στο Deree-The American College of Greece. Παράλληλα, ασχολείται με την κριτική κινηματογράφου και έχει δημοσιεύσει για το ιαπωνικό σινεμά καθώς και για την σχέση κινηματογράφου και κοινωνίας. Μικρότερα κείμενά του για τον κινηματογράφο φιλοξενήθηκαν στο περιοδικό «Το Δέντρο». Έχει διατελέσει πρόεδρος του Edinburgh University Film Society (1992-1993). Είναι δημιουργός του κινηματογραφικού μπλογκ Vanguard Cinema.

Γιάννης Μουγγολιάς

10 καλύτερες ξένες ταινίες
1. «Η χώρα των νομάδων» της Κλόι Ζάο
2. «Ανάμνηση» του Απιτσατπόνγκ Βιρασετακούν
3. «Η πρώτη αγελάδα» της Κέλι Ράιχαρντ
4. «Το ταξίδι της φάλαινας» του Φίλιπ Γιούριερ
5. «Ιστορίες της τύχης και της φαντασίας» του Ριγιουσούκε Χαμαγκούτσι
6. «Χαρακτηριστικά γνωρίσματα» της Φερνάντα Βαλαντές
7. «Η εποχή της βροχής» του Άντονι Τσεν
8. «Ένας γιος» του Μεχντί Μπαρσαουί
9. «Δεν υπάρχει κακό» του Μοχάμαντ Ρασούλοφ
10. «Το βιβλίο της εικόνας» του Ζαν-Λικ Γκοντάρ

3 καλύτερες ελληνικές ταινίες
1. «Μήλα» του Νίκου Χρήστου
2. «Digger» του Τζώρτζη Γρηγοράκη
3. «Monday» του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου

5 καλύτερα ντοκιμαντέρ
1. «Για τη μικρή Σαμά» των Ουαάντ αλ-Κατέμπ, Έντουαρντ Γουάτς
2. «Procession» του Ρόμπερτ Γκριν
3. «Ερμιτάζ: Η δύναμη της τέχνης» του Μισέλε Μάλι
4. «Νίκος Καρούζος: Ο δρόμος για το Έαρ» του Γιάννη Καρπούζη
5. «Ο Γιώργος του Κέδρου» των Γιάννη και Γιώργου Κολόζη

* Ο Γιάννης Μουγγολιάς είναι δημοσιογράφος. Ήταν εμπνευστής και επί πολλά χρόνια καλλιτεχνικός υπεύθυνος του διεθνούς φεστιβάλ "Jazz+Πράξεις" της Πάτρας.

Δώρος Δημητρίου

Καλύτερη ταινία
The Power of the Dog
Annette
The French Dispatch
Dune
Titane
Bergman Island
Drive My Car
Mass
Benedetta
France

Ντοκιμαντέρ
The Beatles: Get Back
The Velvet Underground

Μικρού μήκους (από το 24ο Φεστιβάλ Ολυμπίας)
Five Pebbles

Η ευχάριστη έκπληξη της χρονιάς
A School in Cerro Hueso

* Ο Δώρος Δημητρίου ζει στη Λευκωσία και είναι ιστορικός κινηματογράφου και επιμελητής κινηματογραφικών προγραμμάτων και δράσεων. Είναι μέλος  της Συμβουλευτικής Επιτροπής Κινηματογράφου (Κύπρου). Είναι εκ των καλλιτεχνικών διευθυντών του Φεστιβάλ «Εικόνες και Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου» και μέλος του Διεθνούς Κέντρου Κινηματογράφου για Παιδιά και Νέους (CIFEJ). Είναι επίσης αντιπρόεδρος του φωτογραφικού σωματείου «Φωτοδός». Συνεργάζεται με το British Columbia Environmental Film Festival.

Χριστιάνα Ιωάννου

Μεγάλου Μήκους
Great Freedom - Sebastian Meise
Memoria - Apichatpong Weerasethakul
Petite Maman - Céline Sciamma
Brother’s Keeper - Ferit Karahan
Vortex - Gaspar Noé
Bad Luck Banging or Loony Porn -Radu Jude
The Worst Person in the World - Joachim Trier
Shiva, Baby - Emma Seligman
What Do We See When We Look At The Sky? - Alexandre Koberidze
Petrov’s Flu - Kirill Serebrennikov

Μικρού Μήκους
Brutalia, Εργάσιμες μέρες - Μανώλης Μαυρή
A Summer Place - Αλεξάνδρα Ματθαίου
Απο το Μπαλκόνι - Άρης Καπλανίδης
Στο Αεροδρόμιο - Μιχάλης Μαθιουδάκης
Motorcyclist's Happiness Won't Fit Into His Suit - Gabriel Herrera
In the Soil - Casper Rudolf Emil Kjeldsen
Trumpets in the Sky - Rakan Mayas
Techno, Mama - Saulius Baradinskas
I Am Afraid to Forget your Face - Sameh Alaa
Nuevo Rico - Kristian Mercado Figueroa

Ντοκιμαντέρ
Μέρες και Νύχτες της Δήμητρας Κ. - Εύα Στεφανή

Επετειακές απο το 67ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Oberhausen
Black Panthers (1969) - Agnes Varda
Sunday (1961) - Dan Drain
Relativity (1966) - Ed Emshiller
Kirsa Nicholina (1969) - Gunvor Nelson

* Η  Χριστιάνα Ιωάννου είναι καλλιτεχνική διευθύντρια στο  Cyprus Contemporary Film Centre,  μέλος της προκριματικής ομάδας του Διεθνούς Διαγωνιστικού τμήματος στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Κύπρου και επιμελήτρια του Φεστιβάλ Εικόνες και Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου.

Ζωή-Μυρτώ Ρηγοπούλου

Η πιο αγαπημένη μου ταινία του 2021 είναι ένα υπέροχο ντοκιμαντέρ  χωρίς ακόμα διανομή (πολύ κακώς!) η Σούπα Αστακού των Πέπε Αντρέου και Ραφαέλ Μολές για ένα καφέ που κλείνει σ’ ένα ισλανδικό ψαροχώρι. Από τις υπόλοιπες ταινίες και τα ντοκιμαντέρ που είδα φέτος αυτά που ξεχώρισα είναι:

Δεν Υπάρχει Κακό (There Is No Evil) του Μοχάμαντ Ρασούλοφ
Η Εξουσία του Σκύλου (The Power of the Dog) της Τζέιν Κάμπιον
Το χέρι του Θεού (The Hand of God) του Πάολο Σορεντίνο
Παγιδευμένοι (Shorta) των Φρέντερικ Λούις Χβιντ, Αντερς Ολχολμ
Η Χώρα των Νομάδων (Nomadland) της Κλόι Ζάο
Χαρακτηριστικά γνωρίσματα (Sin señas partculares)  της Φερνάντα Βαλάντες
Η Πρώτη Αγελάδα (First Cow) της Κέλι Ράιχαρντ
Titane της Ζουλιά Ντικουρνό
Και:
Μήλα του Χρήστου Νίκου
Digger του Τζώρτζη Γρηγοράκη
O Ράφτης της Σόνιας Λίζας Κέντερμαν

Επίσης ταινίες που είδα σε Φεστιβάλ και δεν έχουν ακόμα διανομή:
Λεοπάρδαλη της Ανατολίας του Εμρέ Καγίς
Μικρό σώμα της Λάουρα Σάμανι
Η Βέρα ονειρεύεται τη θάλασσα της Καλτρίνα Κρασνίτσι
Λευκό κτίριο του Καβίτς Νεάνγκ
Αρθούρο Ράμπο του Λοράν Καντέ
Το κουτί του Λορένσο Βίγας
Ενθύμιον του Νίκου Ζιώγα - ντοκιμαντέρ
Πικροδάφνες της Πάολας Ρεβενιώτη - ντοκιμαντέρ


*  Η Ζωή- Μυρτώ Ρηγοπούλου είναι ψυχολόγος, κριτικός κινηματογράφου και μεταφράστρια. Είναι επίσης συγγραφέας του βιβλίου Καλοί καιροί,  εκδ. Κέδρος  (2005).


Καλλιόπη Πουτούρογλου
Κινηματογραφικές αίθουσες
Les Choses qu΄on Dit, les Choses qu΄on Fait, Emmanuel Mouret
Wheel of Fortune and Fantasy, Ryusuke Hamaguchi
Petite Maman, Celine Sciamma
Bad Luck Banging or Loony Porn, Radu Jude
Annette, Leos Carax
Titane, Julia Ducournau
The French Dispatch, Wes Anderson
Nomadland, Chloe Zhao
Quo Vadis, Aida? Jasmila Žbanić
Madres Paralelas, Pedro Almodovar
The Hand of God, Paolo Sorrentino
The Father, Florian Zeller

Φεστιβάλ και πλατφόρμες
Drive my Car, Ryusuke Hamaguchi
Bergman Island, Mia Hansen-Love
The Card Counter, Paul Schrader
Azor, Andreas Fontana
Natural Light, Nagy Dénes Nagy
Benediction, Terence Davies
Unclenching the Fists, Kira Kovalenko
Intregalde, Radu Muntean
Playground, Laura Wandel
Come here, Anocha Suwichakornpong

Όταν «Οι γυναίκες κάνουν ταινίες…» και εκπλήσσουν με την πρώτη τους μεγάλου μήκους δημιουργία:
Clara Sola, Nathalie Alvarez Mesen
Looking for Venera, Norika Sefa
Small Body, Laura Samani
Medusa, Anita Rocha da Silveira
A Radiant Girl, Sandrine Kiberlain

Ντοκιμαντέρ ξένα
Herr Bachmann und seine Klasse, Maria Speth
A River Runs, Turns, Erases, Replaces, Shengze Zhu
Jack’s Ride, Susana Nobre
Rock Bottom Riser, Fern Silva
Summer of Soul (…Or When The Revolution Could Not Be Televised), Ahmir Khalib Thompson

Ντοκιμαντέρ ελληνικά
Ενθύμιον, Νίκου Ζιώγα
Μέρες και Νύχτες της Δήμητρας Κ., Εύας Στεφανή
Νίκος Καρούζος: Ο δρόμος για το Έαρ, Γιάννης Καρπούζης
Ο Γιώργος του Κέδρου, Γιάννη και Γιώργου Κολόζη

* Η Καλλιόπη Πουτούρογλου  είναι κριτικός κινηματογράφου, βοηθός σύνταξης του Σινεφίλια [Cinephilia.Gr].

Δημήτρης Μπάμπας

(χωρίς αξιολόγηση σειρά)
I.
Introduction,  Hong Sang-soo
In Front of Your Face, Hong Sang-soo
&
Happy Hour, Ryûsuke Hamaguchi (2015)
Wheel of Fortune and Fantasy, Ryûsuke Hamaguchi
Drive My Car, Ryûsuke Hamaguchi

II.
Bacurau , Kleber Mendonça Filho & Juliano Dornelles
Bad Luck Banging or Loony Porn, Radu Jude
Le Jeune Ahmed, Jean-Pierre & Luc Dardenne
Les Choses qu'on Dit, les Choses qu'on Fait, Emmanuel Mouret
Martin Eden, Pietro Marcello
Madres Paralelas, Pedro Almodóvar
Minari, Lee Isaac Chung
Petite Maman,  Céline Sciamma
Sin Señas Particulares, Fernanda Valadez.
The Power of the Dog, Jane Campion
The French Dispatch, Wes Anderson

ΙΙI.
Benedetta, Paul Verhoeven
Cry Macho,  Clint Eastwood
Last Night in Soho,  Edgar Wright
Old, M. Night Shymalan
Rifkin's Festival, Woody Allen
Soul, Pete Docter

IV.
Μήλα, Νίκος  Χρήστου    
Digger , Τζώρτζης Γρηγοράκη
Πολιορκία στην Οδό Λιπέρτη, Σταύρος Παμπαλλής

V.
Colectiv, Alexander Nanau
Gunda, Viktor Kossakovsky

VI.
Alice et le maire , Nicolas Pariser,
Arthur Rambo, Laurent Cantet
Atlantide, Yuri Ancarani
Azor, Andreas Fontana
Bergman Island, Mia Hansen-Løve
Intregalde, Radu Muntean
The Girl and the Spider (Das Mädchen und die Spinne),  Ramon Zürcher & Silvan Zürcher
Le Prince, Lisa Bierwirth
The Tied-Up Balloon, Binka Zhelyazkova (1967)
Unclenching The Fists, Kira Kovalenko
Une histoire d'amour et de désir (A Tale Of Love And Desire), Leyla Bouzid
White Building, Kavich Neang
.Dog, Γιάννα Αμερικάνου
Μαγνητικά Πεδία, Γιώργος Γούσσης

VII.
If toxic air is a monument to slavery, how do we take it down, Forensic Architecture & The Pegasus Stories, Forensic Architecture
Landscapes of Resistance, Marta Popivoda
Rock Bottom Riser, Fern Silva
Singing in the Wilderness, Chen Dongnan
Summer of Soul (...Or, When the Revolution Could Not Be Televised), Ahmir "Questlove" Thompson
The Velvet Underground, Todd Haynes
Μέρες και Νύχτες της Δήμητρας Κ., Εύα Στεφανή

* Ο Δημήτρης Μπάμπας είναι υπεύθυνος σύνταξης του Σινεφίλια [Cinephilia.Gr] και επιμελητής προγράμματος στο φεστιβάλ Εικόνες και όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου (Λευκωσία).