(αποσπάσματα από μια συνέντευξη)

(…) Νομίζω ότι, εν μέρει, αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι μπήκα στο χώρο σε μια περίεργη στιγμή. Με δύο λόγια αν αναλύσεις τα γεγονότα της δεκαετίας του ’60 και τέλος της δεκαετίας του ’50 θα δεις πως σε κάθε χώρα υπήρχε μια γυναίκα-δείγμα (taken women): η May Zetterling στη Σουηδία, η Agnes Varda στη Γαλλία, η Joan Greenwond στην Αγγλία, μια στην Αργεντινή και γω στην Αμερική. Μάλιστα, κάποια στιγμή, συναντηθήκαμε όλες μαζί στο Lincoin Center Film Festival στην Νέα Υόρκη-ήταν κι η Vera Chytilova από την Τσεχοσλοβακία –και μας φωτογράφισανόλες μαζί στη σειρά: ήταν υπέροχα! Η αλήθεια είναι πως ακόμα και σήμερα 1 ή 2 γυναίκες τα καταφέρουν ενώ οι υπόλοιπες μένουν στην αφάνεια.

(…) Το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσα. Γεννήθηκα στην πόλη της Νέας Υόρκη, πήγα στα καλλίτερα σχολεία, η οικογένεια μου είχε πολλά χρήματα και πολλές καλές γνωριμίες. Στην οικογένεια μου είμαστε 3 αδελφές, η μητέρα μου έχει 3 αδελφές, η ίδια ξεκίνησε το πρώτο νηπιαγωγείο στην Νέα Υόρκη, εμάς μας είχε πάντα σε προοδευτικά σχολεία όπου το να είσαι γυναίκα δεν ήταν εμπόδιο.

(…) [Η μητέρα μου] Ναι! Ναι, ήταν φεμινίστρια και ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό μας ότι σα γυναίκες θα συναντούσαμε προβλήματα σ’ οποιαδήποτε καριέρα κι αν ακολουθούσαμε. Ειλικρινά, δεν είχε ποτέ περάσει μια τέτοια σκέψη απ’ το μυαλό μας. Βέβαια η καριέρα μου ξεκίνησε στο καλλιτεχνικό κόσμο, με το μοντέρνο χορό, κι ο μοντέρνος χορός θεωρείται «γυναικεία» δουλεία. Η Martha Graham, η Doris Humphrey, η Isadora Duncan, η Hanya Homme, όλες αυτές οι δυνατές καταπληκτικές γυναίκες δεν ήταν απλώς χορεύτριες, ήταν χορογράφοι, είχαν δικά τους μπαλέτα, δικές τους ομάδες. Έρχομαι λοιπόν από αυτή την παράδοση και δεν μου φαίνεται καθόλου περίεργο που άρχισα να κάνω ταινίες χορού και μετά, σιγά σιγά, ντοκιμαντέρ και ταινίες με υπόθεση.

(..) Η πρακτική αντιμετώπιση να χρησιμοποιείς τα πράγματα, με δύο λόγια, αν κάνεις ένα λάθος, τόσο το καλλίτερο γιατί το ‘κανες για κάποιο λόγο. Και όταν ανακαλύψεις τη λύση του έχεις στα χέρια σου κάτι πολύ μεγαλύτερο απ’ το λάθος.
Ξέρεις, όλη η ιστορία με το φιλμ είναι πραγματικότητα και η μη-πραγματικότητα, που έχουν σχέση με το χρόνο και το χώρο. Το φιλμ λοιπόν είναι ένας καλλιτεχνικός «τρόπος» που μπορεί να παγώσει το χρόνο και τον χώρο συγχρόνως. Έτσι όταν πηδάς απ’ τη σκηνή και προσγειώνεσαι στην ακρογιαλιά είσαι συγχρόνως εκτός χώρου και σ’ έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο. Αυτό χρησιμοποίησα και, μ’ έναν περίεργο τρόπο, αυτό είναι το βασικό θέμα σ’ όλες τις ταινίες μου, όπως στον Προμηθευτή όπου κανείς δεν πάει πουθενά.

(…) Μ’ αρέσει να δουλεύω με ηθοποιούς, αλλά μερικές φορές είναι πολύ δύσκολο. Συνεννοούμαι καλά μαζί τους για διάφορους λόγους. Πρώτα γιατί ξέρω πολύ καλά τι ακριβώς θέλω να κάνω. Και ξέρω επίσης τι μπορούν να κάνουν κι εκείνοι. Συνήθως τους αφήνω ήσυχους. Τις περισσότερες φορές γίνομαι ο καθρέφτης τους λέγοντας τους: «Μ’ αρέσει αυτό» ή «Αυτό δεν πάει και τόσο».
Βέβαια οι ηθοποιοί νιώθουν απελπιστικά την ανάγκη να συζητούν αυτό που πρέπει να κάνουν. Η δουλεία του σκηνοθέτη είναι να το οργανώνει. Νομίζω πως ο οποιοσδήποτε σκηνοθέτης που λέει: «Περπάτα σιγά και γύρισε», όπως ο Χίτσκοκ, δημιουργεί ένα διαφορετικό είδος ταινίας και συγχρόνως ξέρει το ύφος και το είδος των ηθοποιών του.

(…) Είναι πολύ αστείο, γιατί κάνω ταινίες εδώ και 25 χρόνια και κάπου κάπου, τα τελευταία χρόνια, με καλούν σε ρετροσπεκτίβες των φιλμς μου. Στην αρχή μου ήταν σχεδόν αδύνατο να πηγαίνω, μου φαινόντουσαν φρικτές. Τώρα δε μ’ ενοχλούν τόσο πολύ, αλλά οι ταινίες μου άλλαξαν με τα χρόνια! Μερικά πράγματα που δε μ’ άρεσαν μ’ αρέσουν, αλλά που μ’ άρεσαν δε μ’ αρέσουν, δεν ξέρω πως γίνεται αυτό δεν έχω ιδέα, ίσως να φταίει η ατμόσφαιρα των δωματίου ή ότι όντως τα πράγματα αλλάζουν με τον καιρό.

(Αποσπάσματα από συνέντευξή της Shirley Clarke στην Μαρία Παπαγεωργίου. Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Σύγχρονος Κινηματογράφος ’83, τ. 32)