Ο Želimir Žilnik είναι ένας από τους πιο σημαντικούς, πολιτικοποιημένους σκηνοθέτες στην Ευρώπη. Ριζοσπαστικοποιημένος μετά τις φοιτητικές διαμαρτυρίες στο Βελιγράδι το 1968, ο, γεννημένος το 1942, σκηνοθέτης έγινε πρωτοπόρος του “Μαύρου Κύματος”, ενός κινηματογραφικού κινήματος της τότε ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, που δημιούργησε ταινίες που εστίασαν στα προβλήματα μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας.
Η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του Žilnik ήταν το EARLY WORKS, βραβευμένο στην Berlinale το 1969. Μια ταινία που βρίσκεται σήμερα στην αφάνεια, όμως μια “υποδειγματική” πολιτική ταινία που δείχνει με τρόπο εντυπωσιακό για το πώς αποτυγχάνουν οι ιδεολογίες όταν συγκρούονται με την πραγματικότητα. Από τότε, το έργο του σκηνοθέτη έχει περάσει από πολλές φάσεις, οι οποίες, ωστόσο, δεν επηρέασαν την επιθετική και ανεξάρτητη προσέγγισή του.
Είτε εξερευνά τις σκοτεινές πλευρές της Γιουγκοσλαβίας, είτε τις συνθήκες εργασίας για τους μετανάστες στη Γερμανία ή, όπως στο THE OLD SCHOOL OF CAPITALISM (2009) τις επιπτώσεις του παγκόσμιου καπιταλισμού στη Σερβία, ο Žilnik ανησυχεί πάντα για τους αποκλεισμένους. Προσεγγίζοντας τους ξένους της κοινωνίας, δεν βασίζεται σε αισθητικές ή συναισθηματικές κοινοτυπίες. Αντ 'αυτού, κοιτάζει με βλέμμα διερευνητικό, και με τρόπο που επίσης αμφισβητεί πάντα τη δική του σκέψη. Το έργο του Žilnik δεν αφορά μόνο απεικόνισεις τρόπων μιας καλύτερης συνύπαρξης. Θεωρεί την πράξη της κινηματογράφησης ως μέρος της επανάστασης. Δημιουργεί έτσι έναν αδογμάτιστο κινηματογράφο που πιστεύει στην εξέγερση και σε μια διαλεκτική που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.
Ενδεικτική φιλμογραφία
Rani radovi (1969)
Tako se kalio čelik (1988)
Tito po drugi put među Srbima (1994)
Tvrđava Evropa (2000)
Gde je dve godine bio Kenedi (2005)
Stara škola kapitalizma (2009)
(δελτίο τύπου Viennale 2020. Απόδοση Δημήτρης Μπάμπας)