της Καλλιόπης Πουτούρογλου
ghobadi.jpg

Μια διαρκής κίνηση χαρακτηρίζει τις ταινίες του κουρδικής καταγωγής Ιρανού σκηνοθέτη Bahman Ghobadi. Μια ασυγκράτητη ενέργεια και επιμονή που αντιμάχεται με πείσμα τις δυσμενέστερες εξωτερικές συνθήκες.
Οι ήρωές του, καταδιωγμένοι ή εκτοπισμένοι σε συνοριακές περιοχές, επιβιώνουν μέσα σε ένα άγριο φυσικό και πολιτικό τοπίο με αξιοθαύμαστη ψυχική δύναμη και επινοητικότητα, έχοντας συχνά ως μοναδικά τους όπλα το χιούμορ και τη μουσική. Από τα «Μεθυσμένα άλογα» ( A Time for Drunken Horses, 2000) ως το «Μισοφέγγαρο» (Half Moοn, 2006), τις καθαρά κουρδικές του ταινίες, ο Ghobadi εμπνέεται από την προσωπική αλλά κυρίως εθνική μυθολογία ενός λαού καταπιεσμένου και διασκορπισμένου σε τέσσερις χώρες, που σταθερά αναζητάει μια πατρίδα.
horses3.jpg
Στις ταινίες αυτές οι κεντρικοί ήρωες, όλοι αυθεντικοί χαρακτήρες, εμφανίζουν μια ζωτική ανησυχία και πληθωρικότητα που εκπλήσσει αλλά και συγκινεί βαθύτατα. Παιδιά που επιβιώνουν χωρίς τη φροντίδα των γονιών τους, ενήλικες που επιδίδονται σε μία αγωνιώδη αναζήτηση, γυναίκες στο περιθώριο, που αποτελούν την κινητήρια δύναμη της ιστορίας. Ωστόσο στον κινηματογράφο του Ghobadi ο αγώνας για επιβίωση, που απεικονίζεται με τον πιο ρεαλιστικό τρόπο, δε γίνεται ποτέ μελοδραματικός. Με μια ντοκιμαντερίστικη οπτική και με τη χρήση συμβόλων που έχουν τις ρίζες τους σε μια πλούσια πολιτιστική παράδοση, ο δημιουργός καταγράφει μια ζοφερή πραγματικότητα χωρίς να εκμεταλλεύεται συναισθηματικά κλισέ, βρίσκοντας πάντα τρόπους να μεταμορφώνει την απόγνωση σε κάτι ελπιδοφόρο.
Ο κινηματογράφος του, βαθύτατα πολιτικός, προσβλέπει εν τέλει σε έναν κόσμο που θα αναγεννηθεί με την επικοινωνία και την υπέρβαση των συνόρων. Τρία χρόνια μετά το «Half Moon» , με το « No One Knows About Persian Cats» (2009) η ευκίνητη κάμερα του Ghobadi μεταφέρεται –μυστικά αυτή τη φορά-από τα χιονισμένα βουνά του Κουρδιστάν στη μεγαλούπολη της Τεχεράνης για να κινηματογραφήσει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο μια κοινωνία σε μετάβαση. Η μουσική, κεντρικό στοιχείο σε όλες σχεδόν τις ταινίες του, παίζει εδώ τον πρωταγωνιστικό ρόλο.