του Darren Aronofsky

Ο Darren Aronofsky είναι ένας νέος σκηνοθέτης. Και το Requiem for a dream (Ρέκβιεμ Για Ένα Όνειρο) είναι η δεύτερη ταινία του.
Η πρώτη του ταινία, το π, ήταν μια ασπρόμαυρη ταινία που βάδιζε στα βήματα του David Lynch. Είχε δημιούργησει ένα σχετικό θόρυβο όταν προβλήθηκε πριν μερικά χρόνια στο Διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, κυρίως για τους γρήγορους αφηματικούς του ρυθμούς και την σκοτεινή ατμόσφαιρα.
Με το Requiem for a dream ο σκηνοθέτης συνεχίζει να βαδίζει στον ίδιο δρόμο. Δημιουργεί ένα κόσμο σκληρό και βίαιο, σχεδόν απάνθρωπο.
Με φόντο τις εγκαταλελειμμένες παραλίες και τα αποσαθρωμένα κτήρια του Κόνι Άιλαντ, το Ρέκβιεμ Για Ένα Όνειρο αφηγείται τις παράλληλες ιστορίες, που έχουν ως συνδετικό κρίκο τη σχέση μεταξύ της μοναχικής, χήρας Σάρα Γκόλντφαρμπ και του συμπαθητικού αλλά δίχως στόχους γιού της. Η ευτραφής Σάρα, παρακινημένη από την προοπτική της εμφάνισής της σε ένα τηλεοπτικό παιχνίδι, ξεκινά μια επικίνδυνη δίαιτα με χάπια ώστε να επανέλθει στη νεανική της φόρμα. Αποτέλεσμα, ο έφηβος γιος της, η κοπέλα του κι ο κολλητός του φίλος να ξεκινήσουν μια βουτιά σε αργή κίνηση από την ανία στην καταστροφή των ναρκωτικών, ενώ η κυρία Γκόλντφαρμπ βυθίζεται στο δικό της εθισμό, τον χημικό θάνατο που αντιμετωπίζει ως σωτηρία...
'Οτι ακολουθεί είναι τα σχόλια του σκηνοθέτη Darren Aronofsky για την ταινία...
Δ.Μ.

ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ
Το Requiem for a dream δεν είναι μια ταινία για την ηρωίνη ή για τα ναρκωτικά. Στην πραγματικότητα πότε δεν ενδιαφέρθηκα να κάνω μια ταινία για τους ναρκομανείς -βρίσκω τους ναρκομανείς βαρετούς και χωρίς ενδιαφέρουν.
Αυτό που με εντυπωσίασε στο μυθιστόρημα, και αυτό που προσπάθησα να κάνω στην ταινία ήταν να χρησιμοποιήσω αντιστικτικά την ιστορία της Sara Goldfard, η οποία αποδιοργάνωνε την ταινία ως προς το στοιχείο των ναρκωτικών. Η ιστορία των Harry, Tyrone, Marion είναι μια πολύ τυπική ιστορία σχετικά την ηρωίνη. Όμως τοποθετώντας δίπλα την ιστορία της Sara ξαφνικά είπαμε "Θεέ μου τι είναι αυτά τα ναρκωτικά ;"
Αυτό που εννοεί ο Selby (σ.τ.μ. ο συγγραφέας του βιβλίου στο οποίο βασίζεται το σενάριο), είναι ότι οτιδήποτε μπορεί να είναι ναρκωτικό-δεν χρειάζεται να 'ναι κάτι εμφανές. Θα μπορούσε να 'ναι η τηλεόραση, ή μπορεί να 'ναι ο καφές, ή σοκολάτα, το φαγητό -μπορεί να 'ναι ναρκωτικό επίσης η ελπίδα, ή η αγάπη, το σεξ.

ΤΕΡΑΤΑ
Η ιδέα ότι ο ίδιος μονόλογος, η ίδαα εσωτερική πάλη, υπάρχει και σ΄ αυτόν που προσπαθεί να κόψει τα ναρκωτικά και σ' αυτόν που προσπαθεί να χάσει βάρος, ή να σταματήσει το κάπνισμα, πραγματικά με γοήτευσε.
Πιστεύω ότι είναι μια ιδέα που δεν είχαμε σε ταινία και θέλησα να την μεταφέρω στην οθόνη. Αρκετές απ' αυτές τις ταινίες τις σχετικές με τα ναρξωτικά - το Drugstore Cowboy, Trainspotting, Jesus' Son -έχουν ένα παρόμοιο θέμα, το οποίο βρίσκεται και στον πυρήνα του Requiem: είναι πάλη ανάμεσα στην εξάρτηση και το ανθρώπινο πνεύμα.
Με πολλούς και διαφόρους τρόπους, αντιμετωπίσαμε το Requiem ως μια ταινία με τέρατα. Εδώ το τέρας είναι αόρατο -ζει στο μυαλό τους. Η Εξάρτηση. Αυτή είναι ο αντίπαλος του ανθρώπου. Όλοι μας έχουμε εξαρτήσεις, είτε αυτές είναι η δουλειά μας, η τηλεόραση -συνεχώς αγωνιζόμαστε ενάντια στις εξαρτήσεις μας.

Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ
Το Xόλιγουντ έχει κατά κάποιο τρόπο σκοτώσει την τραγωδία. Δεν υπάρχει πλέον η τραγωδία στον κινηματογράφο.
Ακόμα και στις λεγόμενες "σκοτεινές "ταινίες -ειδικά στις περισσότερες ταινίες σχετικές με ναρκωτικά- οι περισσότεροι ήρωες αναρρώνουν και ξεφεύγουν ζωντανοί. Και ο οποιοσδήποτε βρίσκεται σ' αυτό τον πλανήτη τα τελευταία 15 με 30 χρόνια, ξέρει ότι αυτό δεν συμβαίνει στα αλήθεια.

ΜΟΝΤΑΖ HIP-HOP
Η ιδέα ήταν να κάνουμε sampling με ήχους και εικόνες, και μέσω αυτού να αφηγηθούμε την ιστορία και να την εξελίξουμε.
Μεγάλωσα στο Brooklyn στη διάρκεια της δεκαετίας του 80, την χρυσή εποχή του hip-hop, πριν τον Eminem. Όμως παρ' όλα αυτά ήθελα να πάρω κάποιες ιδέες από το hip hop και να τις εφαρμόσω στην κινηματογραφική αφήγηση. Απ' αυτές τις ιδέες προήλθε και το γρήγορο μοντάζ της ταινίας.
Συνέβη αυτές οι ιδέες για το μοντάζ να λειτουργήσουν στην ταινία, σε σχέση με τη Εμμονή και την Εξάρτηση.

ΜΙΑ ΠΑΝΚ ΤΑΙΝΙΑ
Αυτή η ταινία είναι κάθετη πτώση στο έδαφος-και κάτω απ΄ αυτό -στα υπόγεια της κόλασης. Όταν μιλούσα περιληπτικά, για το τι ήθελα να κάνω σ' αυτή τη ταινία, έλεγα ότι θα 'ναι σαν να πηδάς από ένα αεροπλάνο και κατά τη διάρκεια της πτώσης θυμάσαι ότι ξέχασες το αλεξίπτωτο. Σ' αυτό το σημείο ξεκινά η ταινία: τη στιγμή που συνειδητοποιείς ότι ξέχασες τα αλεξίπτωτο. Και η ταινία τελειώνει πέντε λεπτά αφού έχεις συντριβεί στο έδαφος. Και είσαι ακόμα ζωντανός αυτά τα τελευταία πέντε λεπτά: αναπνέεις.
Για μένα αυτή η ταινία μοιάζει μ' ένα τραινάκι σε λούνα παρκ (roller coaster) που πέφτει με δύναμη πάνω σ' ένα τοίχο. Δεν ήθελα να υπάρχει κάθαρση στο τέλος- ήθελα να 'ναι όσο το δυνατό περισσότερο τραχεία, άγρια, δυνατή. Είναι μια πανκ ταινία.
Μεγάλωσα στο Manhattan και συνηθίζαμε να πηγαίνουμε να δούμε ταινίες όπως το A Clockwork Orange (Κουρδιστό πορτοκάλι), το Stop Making Sense ή το Eraserhead. Όλες αυτές οι ταινίες ήταν ενδιαφέρουσες και απαγορευμένες. Και νομίζω ότι από εκεί προήλθαν και το Pi (π) και το Requiem -προσπαθώντας να κάνω τέτοιου είδους ταινίες.

(Συνέντευξη του Darren Aronofsky στη ηλεκτρονική έκδοση Salon.Com 13/10/2000 και δηλώσεις του κατά τη διάρκεια του London Film Festival καταγεγραμμένες στη ηλεκτρονική έκδοση Urban Cinefile. Απόδοση Δημήτρης Μπάμπας)