του Christopher Nolan

Ο Christopher Nolan μετά το Memento επιχειρεί ένα άλμα: Η ταινία του Insomnia (remake μιας νορβηγικής ταινίας του 1997 σε σκηνοθεσία Erik Skjoldbjaerg με τον Stellan Skarsgard) έχει πρωταγωνιστές δύο από τους καλύτερους ηθοποιούς του Χόλιγουντ, τον Al Pacino και τον Robin Williams. Για τον Christopher Nolan αυτή η ταινία είναι μια τομή στο επίπεδο της παραγωγής, όχι όμως και σ' αυτό της θεματολογίας ή του σκηνοθετικού ύφους. Οι δύο προηγούμενες ταινίες του -τo The Following και το Memento- ήταν απόπειρες για θρίλερ και περισσότερο ήταν προσανατολισμένες προς τους χαρακτήρες και ένα οπτικό κινηματογραφικό τρόπο αφήγησης. Ένα θρίλερ στην παράδοση του Alfred Hitchcock, η ταινία Insomnia οικοδομεί την αφήγηση πάνω στον κεντρικό χαρακτήρα, έναν αστυνομικό που πάσχει από αμνησία. Είναι αυτός ο κεντρικός χαρακτήρας -ένας άνδρας που υποφέρει- που συνδέει την ταινία με το παρελθόν του σκηνοθέτη (Memento).
Στις γραμμές που ακολουθούν ο σκηνοθέτης επισημαίνει ορισμένα καίρια σημεία σχετικά με την ταινία, όπως π.χ. την σχέση του με τους δύο ηθοποιούς ή την σκηνοθετική του άποψη.

Η ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΧΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ
Είδα την πρωτότυπη ταινία το 1997 και μου άρεσε πολύ. Ωστόσο αμέσως είδα ένα τρόπο σύμφωνα με τον οποίο θα μπορούσα να πάρω την παράδοξη κατάσταση που υπάρχει στην καρδιά της ταινίας και -αλλάζοντας τους χαρακτήρες και το σκηνοθετικό ιδίωμα- να δημιουργήσω μία πολύ διαφορετική εμπειρία. Αναζήτησα τα δικαιώματα για remake και βρήκα ότι τα είχε η Warner Bros, η οποία ήδη είχε αναθέσει την συγγραφή του σεναρίου. Όταν τελείωσα το Memento, έριξα μία ματιά στο σενάριο, και αισθάνθηκα ότι η συγγραφέας, η Hillary Seitz, έκανε ως επί το πλείστον αυτό που είχα στο μυαλό μου: αυτά που θα άλλαζαν τον τρόπο που το κοινό αντιλαμβανόταν την ιστορία. Αυτό που θέλαμε ήταν να δημιουργήσουμε μια παλιομοδίτικη αστυνομική ταινία -όπως αυτές που έκαναν πολύ καλά τα στούντιο πριν 50χρόνια, και που πλέον δεν βλέπουμε εδώ και καιρό. Παίρνοντας την ιδέα από το πρωτότυπο -η οποία ήταν εξαιρετική, όμως αρκετά αποστασιοποιημένη, πολύ ψυχρή στο τόνο- και χρησιμοποιώντάς την για να δημιουργήσουμε το είδος της ταινίας που ο Alfred Hitchcock ή ο Orson Welles συνήθιζαν να κάνουν. Και έτσι αναμείχθηκα σ' αυτό το σημείο -χάρις στον Steve Soderbergh, που είχε δει το Memento, δείχνοντάς το στο στούντιο και βοηθώντας με να τους πείσω ότι εγώ είμαι αυτός που έπρεπε να την σκηνοθετήσει.

ΔΥΟ ΗΘΟΠΟΙΟΙ
Αυτοί οι ηθοποιοί έχουν ένα τελείως διαφορετικό ύφος. Ωστόσο ένα από αυτά που έχω παρατηρήσει στους μεγάλους ηθοποιούς είναι ότι έχουν μια έμφυτη κατανόηση για την μεταφορά ή την ανταλλαγή της ενέργειας, που συμβαίνει σε μια σκηνή. Έτσι δεν απαγγέλλουν απλώς τις ατάκες τους, περιμένοντας πότε θα πουν την επόμενη: ακούν επίσης, αποδέχονται την ενέργεια από τον άλλο ηθοποιό. Απλώς διευκολύνουν τον άλλο ηθοποιό, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι το κάνουν.

Ο AL PACINO
Δεν γνωρίζω αν κοιμόταν καθώς κάναμε την ταινία. Ωστόσο ξέρω ότι στο παρελθόν έχει περάσει μία μεγάλη περίοδο που υπέφερε από αϋπνία (insomnia) -και σίγουρα αυτός ήταν ένας από τους λόγους που ενδιαφέρθηκε για τον ρόλο: επειδή ήταν κάτι που είχε βιώσει και κατανοούσε πως λειτουργούσε αυτό στην ιστορία, και ήξερε το πως να τονίσει αυτό που συνέβαινε στον χαρακτήρα (που υποδυόταν).

Ο ROBIN WILLIAMS
Ο Robin στο πλατό, συνέχεια όταν είσαι δίπλα του, κάνει αστεία. Έχει ένα λαμπερό μυαλό και συνεχώς ερμηνεύει τον κόσμο που τον περιτριγυρίζει και τον μετατρέπει σε κωμωδία. Ήμασταν σε κάποιες δύσκολες τοποθεσίες και ο καθένας είχε αρχίζει να κουράζεται και η ενέργεια να πέφτει, τότε αυτός μπορούσε να προσφέρει έμπνευση. Ο Robin έχει συνείδηση ότι ορισμένες φορές το χιούμορ του μπορεί να αποπροσανατολίσει, έτσι το κατευθύνει εκεί όπου μπορεί να είναι παραγωγικό.

ΑΫΠΝΙΑ
Έχω εμπειρία από αϋπνία σε διαφορετικές φάσεις της ζωής μου, ευτυχώς χωρίς αυτή να αποτελεί χρονίζουσα κατάσταση. Ωστόσο για μένα η πιο ακραία κατάσταση απουσίας ύπνου που είχα, ήταν όταν έκανα το μοντάζ της ταινίας: επειδή η γυναίκα μου και εγώ είχαμε αποκτήσει το πρώτο μας παιδί και για τον πρώτο μήνα δεν μπορούσαμε να κοιμηθούμε. Έτσι ενώ έκανα το μοντάζ και την μίξη του ήχου, δεν κοιμόμουν καθόλου. Και αυτό με ώθησε προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση ως προς το πως χειριστήκαμε τον ήχο και την εικόνα.

Η ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
Θεωρώ ότι η ιδεώδη προσέγγιση στη σκηνοθεσία είναι να αγωνίζεσαι για μια κινηματογραφική αφήγηση. Προσπαθώ να μην διαχωρίζω το οπτικό μέρος της σκηνοθεσίας από την ιστορία. Για μένα οι καλύτερες ταινίες είναι αυτές που θα μπορούσαν να είναι μόνο ταινίες: δεν θα μπορούσαν να είναι μυθιστορήματα, θεατρικά έργα ή ραδιοφωνικές εκπομπές -μπορούν να είναι μόνο κινηματογραφικές αφηγήσεις. Προσωπικά εγώ βλέπω τις ταινίες μου ως κωμωδίες, κατά κάποιο τρόπο. Υπάρχει κάτι κωμικό, με την έννοια του σαρκασμού, στο ζόφος αυτών των καταστάσεων. Οι σκηνοθέτες που θαυμάζω -ο Hitchcock, ο Stanley Kubrick- βρίσκουν ένα πολύ μαύρο χιούμορ σε καταστάσεις αγωνιώδεις και μυστηριώδεις. Όσον αφορά το μέλλον μ' ενδιαφέρουν όλα τα κινηματογραφικά είδη -εκτός των μιούζικαλ.

(δηλώσεις του Christopher Nolan στην εφημερίδα Japan Times 25-9-2002)