Η ταινία είναι ένα επικό ιστορικό δράμα που διαδραματίζεται την εποχή της δουλείας των μαύρων στην Αμερική και είναι βασισμένη στην αυτοβιογραφία του Solomon Northup, που εκδόθηκε το 1853.
Αφηγείται την πραγματική στορία του Σόλομον Νόρθαπ/ Solomon Northup (στον ρόλο ο Chiwitel Ejiofor), ο οποίος ενώ ζούσε ευτυχισμένος με την οικογένειά του στη Νέα Υόρκη, μέσα σε μια στιγμή απήχθη και πουλήθηκε ως σκλάβος. Αντιμέτωπος με τις πιο απάνθρωπες συνθήκες, αγωνίστηκε για να παραμείνει ζωντανός και να διατηρήσει όση αξιοπρέπειά του είχε απομείνει. Μέσα σε δώδεκα ολόκληρα χρόνια ασίγαστης έντασης, ο ήρωας Σόλομον Νόρθαπ θα γνωρίσει τόσο τη βάναυση φύση της ανθρώπινης ύπαρξης, όσο και την ελκυστική δύναμη της ανιδιοτελούς ανθρωπιάς.
Ο Steve McQueen δηλώνει σχετικά με την ταινία: «Όταν διάβασα το βιβλίο έμεινα κατάπληκτος. Ταυτόχρονα ήμουν πολύ ενοχλημένος με τον εαυτό μου που δεν γνώριζα αυτό το βιβλίο. Ζω στο Άμστερνταμ, όπου η Anne Frank είναι μια εθνική ηρωίδα, και για μένα αυτό το βιβλίο διαβάζεται σαν το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ, αλλά γραμμένο 97 χρόνια πριν: μια μαρτυρία από πρώτο χέρι για τη δουλεία. Παθιάστηκα για να κάνω αυτό το βιβλίο μια ταινία».
Και συνεχίζει: «Αυτή η ιστορία αφορά τους πάντες. Είναι η πιο σημαντική ιστορία που έχω διαβάσει ποτέ στη ζωή μου και αφορά ένα εξωπραγματικά μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Στην πραγματικότητα μου φαίνεται απίστευτο που δεν γνώριζα για την ύπαρξη της ιστορίας. Πως ήταν δυνατόν; Επίσης οι περισσότεροι Αμερικανοί που ξέρω δεν γνώριζαν την ύπαρξη της συγκεκριμένης ιστορίας. Είναι για μένα τόσο σημαντική για την Αμερικάνικη Ιστορία, όσο “Το Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ” για την Ευρωπαϊκή Ιστορία – ένα αξιοσημείωτο ταξίδι ενός ανθρώπου στα άδυτα μιας εκπληκτικής αποκτήνωσης! Όλοι νομίζουν ότι γνωρίζουν καλά την Αμερικάνικη Ιστορία κατά την περίοδο εκείνη, όμως έχω την εντύπωση ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της ταινίας θα αφήσει έκπληκτους πολλούς ανθρώπους, όπως ακριβώς έκανε και με μένα».
Επιπλέον ο Steve McQueen επισημαίνει :«Πάντοτε ήθελα να διηγηθώ μια κινηματογραφική ιστορία για τη σκλαβιά και ήταν απλά ένα από αυτά τα θέματα για τα οποία σκέφτεσαι, ότι δεν θα ξέρεις ποτέ πώς να το προσεγγίσεις. Μου άρεσε στην ιστορία η ιδέα του να ξεκινάς από έναν ελεύθερο άνθρωπο, έναν άνθρωπος σαν οποιονδήποτε από αυτούς που βλέπουν την ταινία στο σινεμά – έναν συνηθισμένο οικογενειάρχη. Ήθελα κάποιον, ο οποίος θα υποδουλωθεί με τη βία. Μέσα από μια απαγωγή. Τον σκεφτόμουν ως έναν χαρακτήρα που θα μπορούσε να οδηγήσει το κοινό στη δουλεία, μέσα από μια μεταφορά ως προς την ιστορία της ανθρώπινης ελευθερίας».
(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή, wikipedia.org )