(Οδηγός ευτυχίας)
του David Cronenberg
Μετέωρη ανάμεσα σε μια ειρωνική ιχνογράφηση του εσωτερικού τοπίου, μια απεικόνιση της ενδοχώρας της χολιγουντιανής αυτοκρατορίας και τη νοσηρότητα ενός ψυχοπαθολογικού θρίλερ, η ταινία του David Cronenberg ως συνήθως εστιάζει στα κρυφά τραύματα και τις αθέατες πληγές.
Η αφήγηση της ταινίας παρακολουθεί τις διαδρομές μιας νεαρής κοπέλας, της Agatha (στο ρόλο η Mia Wasikowska), καθώς εισέρχεται στο λαμπερό σύμπαν του Χόλιγουντ. Αναζητώντας την τύχη της θα έρθει σε συναναστροφή με μια σειρά από άτομα, και είναι αυτές οι συναντήσεις που, σιγά –σιγά, θα φέρουν στο προσκήνιο τα κρυμμένα μυστικά, τις αθέατές και χαίνουσες πληγές, τα ανεπούλωτα τραύματα.
Ο σκηνοθέτης, καταρχάς, δημιουργεί μια πινακοθήκη εκκεντρικών χαρακτήρων που όλοι τους μοιάζουν να αντανακλούν τις λάμψεις, τις αντανακλάσεις και τις παθογένειες της χολιγουντιανής μυθολογίας. Είναι οι φυλές του Χόλιγουντ που συγκροτούν αυτή την πινακοθήκη: ηθοποιοί -σταρ (στο ρόλο της σταρ η εξαιρετική Julianne Moore), και τα πρόσωπα που τους περιβάλλον, επίδοξοι wannabe που αναζητούν το δρόμο προς τη δόξα, το «υπηρετικό» προσωπικό των σταρ –οι ατζέντηδες, οι παραγωγοί, οι προσωπικοί βοηθοί, οι ψυχαναλυτές και οι personal trainer. Είναι φορές που η οπτική του σκηνοθέτη, καθώς καταγράφει αυτό το τοπίο, μοιάζει ως ενός χαρτογράφου. Τα πάρτι, οι τόποι των γυρισμάτων, οι επαγγελματικές συναντήσεις: αυτοί είναι οι χώροι που διεξάγεται η «πάλη για την εξουσία». Ωστόσο ό,τι αναδεικνύεται δεν είναι τα ήθη, αλλά το εσωτερικό τοπίο: οι ανασφάλειες, οι ψυχώσεις, οι παραισθήσεις, οι νευρώσεις, οι ψευδαισθήσεις, οι συναισθηματικές ακρότητες, οι υστερίες, η ψυχολογία των προσώπων. Είναι ο υποδόριος ειρωνικός τόνος και ο σαρκασμός που κυριαρχούν σ’ αυτήν τη χαρτογράφηση.
Καθώς όμως η αφήγηση προχωρά, στο προσκήνιο έρχονται τα στοιχεία από ένα άλλο είδος, πιο οικείο στον σκηνοθέτη, αυτό του ψυχολογικού θρίλερ. Ο συνδετικός κρίκος που επιτρέπει τη μετάβαση δεν είναι παρά το τραύμα, η ανοικτή πληγή που φαίνεται ότι συνιστά το τόπο, όπου η χολιγουντιανή εκκεντρικότητα ή η νοσηρότητα συγκροτείται. Είναι το παρελθόν και η βαριά σκιά που ρίχνει στο παρόν, που αποκαλύπτεται και δημιουργεί τις εντάσεις του θρίλερ: η σκοτεινή παράνοια του περιβάλλοντος προσφέρει τη πρώτη ύλη. Όμως εδώ, τα στοιχεία του ψυχοπαθολογικού θρίλερ δείχνουν μετέωρα και η μετάβαση από το ένα είδος –της σαρκαστικής περιπλάνησης στα παρασκήνια του Χόλιγουντ- στο άλλο, στο ψυχοπαθολογικό θρίλερ, όχι οργανική, αμήχανη και εντέλει ανολοκλήρωτη. Και γι’ αυτό η ταινία, στην τραγική της κορύφωση, δεν είναι παρά ένας νοσηρός εφιάλτης που ξαφνικά γίνεται πραγματικότητα. Μια τόσο, όμως , αληθινή και εφιαλτική πραγματικότητα στην πόλη των (κινηματογραφικών) ονείρων…
Δημήτρης Μπάμπας
