του Dziga Vertov

Ο άνθρωπος με την κινηματογραφική μηχανή θα μπορούσαμε να πούμε πως από πολλές απόψεις είναι μια απ’ τις πιο ευχάριστες και ευφυείς ταινίες που έρχονται από την Ρωσία. Έχει ένα φανερό πλεονέκτημα το ότι παρουσιάζει την Ρωσία όπως είναι στην πραγματικότητα και μας απαλλάσσει από τον αυτοδοξασμό και το κούνημα των σημαιών που συνήθως συνδέονται με την εθνική-επική προσέγγιση.
Πράγματι το τελικό εντυπωσιακό αποτέλεσμα της ταινίας πηγάζει από την αίσθηση της συμμετοχής σ’ αυτήν την ίδια την ζωή, καθώς μοιραζόμαστε την μοναδική όραση του κινηματογραφικού ματιού που πηγαίνει εδώ, εκεί και παντού ανάλογα με την διάθεση του και παρατηρώντας κάθε γεγονός σαν μια φωτισμένη στιγμή στον χρόνο. Όλο το υλικό της ταινίας είναι επιπόλαια τετριμμένο και κοινότυπο αλλά είναι ακριβώς αυτό το γεγονός που δίνει στην ταινία την ποιητική της ευφράδεια, ιδιαίτερα όταν αυτό το υλικό καταγράφεται από την υπέροχη φωτογραφική δουλειά του Μίκαελ Κάουφμαν/ Mikhail Kaufman.

Μια άλλη ξεχωριστή αρετή της ταινίας είναι το χαρούμενο ανάλαφρο και σχεδόν αναιδές της χιούμορ. Ο οπερατέρ το διαπερνά με μια σκανδαλιάρικη ζωντάνια. Μας δείχνει την κινηματογραφική του μηχανή, την τοποθετεί ανάμεσα στην πορεία του, την χτυπά χαϊδευτικά στο κεφάλι και την ενθαρρύνει σε ακόμη πιο τολμηρά κατορθώματα. Σκαρφαλώνει στην κορυφή των κτιρίων, κατεβαίνει μέσα στα τρίσβαθα της γης, καταγράφει την ζωή στους δρόμους, παραβιάζει το ιδιωτικό των κρεβατοκάμαρων και των μπουντουάρ, καταλαμβάνεται από τον ρυθμό των μηχανών, παίζει με τις εισερχόμενες ταχείες, μας δείχνει τα τρυκ του μοντάζ, μας δείχνει πλάνα πάνω στην οθόνη, μας δείχνει τις αντιδράσεις του κοινού και επιπρόσθετα λέει «Αυτή είναι η κινηματογραφική μου μηχανή. Αυτή είναι η σταρ της ταινίας». Η κινηματογραφική μηχανή ακόμη υποκλίνεται μόνη της.

(από πρόγραμμα του National Film Theatre. Η ελληνική μετάφραση, από τον Αχιλλέα Ψαλτόπουλο, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Τσόντα τ. 11, Ιανουάριος – Ιούνιος 1983)