του François Ozon
(τα σχόλια του σκηνοθέτη)
ΟΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ
Μετά την ταινία 8 Femmes αισθάνθηκα την ανάγκη να επιστρέψω σε κάτι πιο απλό και προσωπικό, με λιγότερους χαρακτήρες. Φυσικά ήθελα να δουλέψω με ηθοποιούς που ήξερα καλά, με τις οποίες οι σχέσεις μου δεν θα ήταν περίπλοκες. Η Charlotte Rampling μου ήρθε αμέσως στο μυαλό γιατί η ταινία Sous le sample ήταν και για τους δύο μας μια υπέροχη εμπειρία. Στην αρχή ο ρόλος της Ludivine είχε σχεδιαστεί για αγόρι. Όμως σκέφθηκα ότι θα ήταν πιο ενδιαφέρον να υπάρχει η σχέση ανάμεσα σε δύο γυναίκες. Και εγώ ειδικά ήθελα πολύ να διερευνήσω αυτό το είδος της σχέσης που υπήρχε στην ταινία 8 Femmes ανάμεσα στην Gaby (Catherine Deneuve) και την Louise (Emmanuelle Beart). Η απόφαση να βάλω απέναντι στην Charlotte Rampling την Ludivine Sagnier μου έδωσε την ευκαιρία να εξετάσω την σχέση μητέρας- κόρης και να αντιπαραθέσω μια έμπειρη ηθοποιό με μια νέα. Έχω την αίσθηση ότι δεν έδωσα επαρκή προσοχή στην Ludovine στην ταινία 8 Femmes, σε σχέση με τις άλλες ηθοποιούς. Και επίσης έπαιζε (υποδυόταν) ένα αγοροκόριτσο. Τώρα ήθελα να την δώσω ένα ρόλο που θα ήταν πιο διασκεδαστικός, τον ρόλο μιας σέξι γυναίκας. Και σαν συνέπεια, έδωσε στο εαυτό της μια σωματική μορφή και έγινε ένα είδος μεσογειακής Mairilyn Monroe.
ΜΙΑ ΑΓΓΛΙΔΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Συνέχισε με ρωτάνε: "Πώς μπορείς και κάνεις τόσες πολλές ταινίες την μια μετά την άλλη;" Τι σε εμπνέει;" Μου φαίνεται ότι ο καλύτερος τρόπος για να απαντήσω σ' αυτές τις ερωτήσεις είναι να προβάλω τον εαυτό μου στον χαρακτήρα μιας Αγγλίδας μυθιστοριογράφου, παρά να κάνω μια ανάλυση του εαυτού μου ως σκηνοθέτη.
Που βρίσκουν έμπνευση οι συγγραφείς; Ποιος κάποιος φτιάχνει μια ιστορία; Ποια είναι η σχέση μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητα;
Η Ruth Rendell, η Patricia Cornwell, η PD James
Υπάρχει κάτι πολύ ανδρικό σ' όλες αυτές τις συγγραφείς. Δίνουν επίσης την εντύπωση ότι η ζωή σταμάτησε στην δεκαετία του 70. Η Charlotte συμφώνησε να κόψει τα μαλλιά της, να στραφεί προς αυτή τη κατεύθυνση. Καθώς η ιστορία εξελισσόταν, τα ρούχα και η συμπεριφορά του χαρακτήρα που υποδυόταν αναπτυσσόταν. Ανθίζει και γίνεται πιο θηλυκή. Φωτίζεται. Θεωρώ την Charlotte ως μια ηθοποιό που προεκτείνειι την απλή, καθημερινή χειρονομία. Δεν υπάρχει κάτι ναρκισσιστικό στο τρόπο που βλέπει τον εαυτό της.
Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ
Πιστεύω ότι υπάρχει μια σχέση ανάμεσα στον συγγραφείς μυστηρίου και τους σεναριογράφους: το ύφος έχει λιγότερη σημασία από την αφήγηση, την πλοκή και τις ενδείξεις που συσσωρεύονται. Όλα αυτά είναι που μας οδηγούν στον δολοφόνο. Η συγγραφή σεναρίου είναι το ίδιο: μια συσσώρευση στοιχείων σχεδιασμένα να προκαλέσουν μια έκρηξη ζωής.
Από εποχή της Agatha Christie υπάρχει μια παράδοση γυναικείου θρίλερ που γράφεται στην Αγγλία: συγγραφείς που απολαμβάνουν να περιγράφουν συγκεκριμένους παράξενους και τρομακτικούς χαρακτήρες και καταστάσεις. Συνάντησα τον Francois Riviere που είναι ειδικός σ' αυτές τις συγγραφείς και μου είπε για την ψυχολογία τους και για τις περιρρέουσες φήμες για το ποτό, τον κρυφό λεσβιασμό και την σαγήνη τους με την διαστροφή.
Πριν το γύρισμα πρότεινα στη Ruth Rendell αν ήθελε να επινοήσει την ιστορία που η Sarah γράφει στην ταινία. Της έστειλα τα σενάριο και αυτή μου απάντησε, πολύ ψυχρά, υποθέτοντας ότι της ζητούσα αν κάνει μυθιστόρημα την ταινία: μου έλεγε ότι είναι ικανή να γράφει τις δικές της ιστορίες, ευχαριστώ πολύ. Η Charlotte Rampling βρήκε αυτή την απάντηση πολύ διασκεδαστική. Είπε ότι η Sarah Morton θα αντιδρούσε ακριβώς με τον ίδιο τρόπο.
ΤΑ ΣΩΜΑΤΑ
Ήθελα να χρησιμοποιήσω το κλισέ της ηλικιωμένης Αγγλίδας κυρίας που αισθάνεται άβολα με το σώμα της ως το σημείο εκκίνησης. Ακόμα και αν τελικά μαθαίνουμε ότι η Sarah αισθανόταν αλλιώς όταν ήταν νέα ήταν πιο άνετη. Όμως επίσης ήθελα αυτό το ώριμο σώμα να δείχνει επιθυμητό. Ακόμα πιο επιθυμητό και από το σώμα της Julie. Την ίδια στιγμή, όπως το βιβλίο είναι προϊόν της φαντασίας της Sarah, κάποιος θα μπορούσε να πει ότι τακτοποιεί αυτά τα πράγματα στο μυαλό της
Τέλος πάντων, το κύριο σημείο ήταν ότι ήθελα τα σώματα της Sarah και της Julie να επιδρούν το ένα με το άλλο. Καθώς η ιστορία εξελίσσεται, η Sarah πετά τα ρούχα της: το στυλ των ρούχων της γίνεται πιο θηλυκό, η ζωή με κάποιον τρόπο επιστέφει πίσω σ' αυτήν. Ενώ η Julie χάνει την ζωντάνια της, γίνεται πιο αγνή. Επιστρέφει στην παιδικότητα, ενώ πριν ήταν πολύ επιθετική, μια πολύ σεξουαλική νεαρή γυναίκα. Υπάρχει ένα είδος "ανταλλαγής υγρών" ανάμεσα στις δύο γυναίκες.
Η ΠΙΣΙΝΑ
Η πισίνα επέχει την θέση του οποιοδήποτε ο κάθε θεατής θέλει να δει σ' αυτή. Συχνά έχω κινηματογραφήσει το νερό, συνήθως τον ωκεανό που στο μυαλό μου συνδέεται με την απόρρίψη, την αποβολή των αναστολών κάποιου ή με μια συγκεκριμένη αίσθηση φόβου. Σ' αυτή την ταινία μ' ενδιέφερε η πισίνα ως ένα φόντο, ως υφή και επίσης ως ένας χώρος όπου το νερό είναι υπό περιορισμό. Οι πισίνες σε αντίθεση με τον ωκεανό είναι ελέγξιμοι χώροι. Η πισίνα είναι η επικράτεια της Julie. Είναι σαν μια κινηματογραφική οθόνη πάνω στην οποία προβάλλονται εικόνες και στην οποία ένα πρόσωπο διεισδύει. Περνά χρόνος πριν η Sarah Morton μπει στην πισίνα: δεν το κάνει παρά όταν η Julie έχει γίνει μια πηγή έμπνευση -και μέχρι που επιτέλους η πισίνα θα είναι καθαρή.
(αποσπάσματα από συνέντευξη του Francois Ozon στις σημειώσεις για την παραγωγή της ταινίας Swimming Pool. Μετάφραση Δημήτρης Μπάμπας).