(Υποσχέσεις)
του Thomas Kruithof
(η κριτική της Ζωής- Μυρτώς Ρηγοπούλου)
Η Κλεμάνς, έντιμη και δυναμική δήμαρχος υποβαθμισμένου παρισινού προαστείου, οδεύει προς τη λήξη της δεύτερης -και τελευταίας όπως έχει αποφασίσει- θητείας της προσμένοντας μια νίκη για την οποία η ίδια κι ο αφοσιωμένος βοηθός της Γιασίντ αγωνίζονται χρόνια. Το Les Bernadins, τεράστιο συγκρότημα εργατικών κατοικιών, απ’ όπου προέρχεται κι ο Γιασίντ, τόπος εκμετάλλευσης, παρακμής και αθετημένων υποσχέσεων, θα μπορέσει επιτέλους να περισωθεί και ν’ αναβαθμιστεί εντασσόμενο σ’ ένα σωτήριο πρόγραμμα αναπαλαιώσεων. Η Κλεμάνς, που ήδη προωθεί στη θέση της τη νεαρή συνεργάτιδά της Νάιντρα, μαθαίνει πως ο Πρωθυπουργός θα της προτείνει υπουργοποίηση. Το μέλλον της προδιαγράφεται λαμπρό μόνο που ο δύσπιστος εκπρόσωπος των ενοίκων τορπιλίζει άθελά του τη συμφωνία για το κτίριο, ο Γιασίντ την πείθει να πει ένα στρατηγικό ψέμα κι ο γραμματέας του Πρωθυπουργού μπλοκάρει εντελώς αναίτια το δρόμο της για το Υπουργείο. Πόσο ακέραιη θα φανεί η Κλεμάνς όταν διαψεύδονται οι δικές της ελπίδες; Και πόσο θα αντέξουν οι αρχές μπροστά στις νέες φιλοδοξίες
Καλογραμμένη, καλοπαιγμένη και άρτια, με ανατροπές που την καθιστούν ως το τέλος απρόβλεπτη, αλλά αντιστοιχούν απόλυτα στις πιο μύχιες πλευρές των χαρακτήρων της και τη σπουδαιότητα των διακυβευμάτων, η ταινία Les promesses, του Thomas Kruithof διαθέτει κάτι από τη σεναριακή ευστροφία των πολανσκικών θρίλερ, τον πηγαίο ανθρωπισμό των αδελφών Νταρντέν και μια ρομερική ευκολία να λειτουργεί ταυτόχρονα ως συγκεκριμένη ιστορία και ως παραβολή. Πρόκειται εν ολίγοις για καλό γαλλικό σινεμά που ξέρει τις ρίζες του και πατάει στέρεα πάνω σ’ αυτές, αποδίδοντας με αφηγηματική δεξιοτεχνία μια ιστορία με αρχή-μέση-τέλος που κατορθώνει να πάρει μαζί της το θεατή, τηρώντας όλες τις υποσχέσεις της αρχής και δίνοντας και κάτι παραπάνω στο τέλος. Η Ιζαμπέλ Ιπέρ και ο Ρέντα Κατέμπ, δεν μας χαρίζουν μόνο δύο στιβαρές ερμηνείες, αλλά αποτελούν κι ένα από τα πιο ταιριαστά κι ενδιαφέροντα μη ερωτικά ζευγάρια που είδαμε τον τελευταίο καιρό στο σινεμά, έτσι όπως συγκλίνουν, αποκλίνουν, και ξαναβρίσκονται μην μπορώντας ν’ απαρνηθούν ποτέ τη μεγάλη ψυχική τους συγγένεια. Η ταινία που αποτελεί ένα είδος ανθρωποκεντρικής πολιτικής ηθογραφίας λειτουργεί εξαιρετικά και σε επίπεδο συνόλου, με ρόλους δουλεμένους μέχρι την τελευταία πινελιά, ενώ ακόμα κι οι ματιές είναι σκηνοθετικά υπολογισμένες.. Κάθε ήρωας δεν εκπροσωπεί μόνο τον εαυτό του, αλλά και μια θέση/κατηγορία στην σκακιέρα του κοινωνικοπολιτικού γίγνεσθαι όπου συχνά οι ευθύνες των πιονιών δεν είναι μικρότερες από εκείνες των βασιλιάδων κι όπου οι ενδιάμεσοι αξιωματικοί αποδεικνύονται για μια ακόμη φορά οι πιο αδιάφοροι στον ανθρώπινο πόνο απ’ όλους.
Οι υποσχέσεις είναι το νόμισμα της πολιτικής λέει ο Kruithof, που μαζί με τον Jean-Baptiste Delafon έγραψε και το σενάριο της ταινίας, όμως, συχνά δεν υπάρχει το απαραίτητο πολιτικό θάρρος για την υλοποίησή τους. Η ταινία του, που δεν στερείται και μια δόση υπόγειου χιούμορ, έχει τη δυνατότητα να μας εμπνέει και να μας συγκινεί εστιάζοντας στις εξαιρέσεις, θυμίζοντάς μας, όμως, ταυτόχρονα πως τέτοια γραμμάτια είναι προσωπικά και εξαργυρώνονται μόνο με προσωπικό κόστος. Το κέρδος μπορεί ν’ αποδειχτεί πιο μεγάλο απ’ τη θυσία, ωστόσο, αφού μετά τη λοξοδρόμηση μπορεί να βρει κανείς τον εαυτό του ξανά και δύο άνθρωποι να καταλήξουν όχι τυχαία στην ίδια πόρτα, αποκαμωμένοι αλλά ευτυχείς, εκεί που πραγματικά είναι το σπίτι.
Les promesses (Γαλλία, 2021, 98’)
Με τους Isabelle Huppert, Reda Kateb, Naidra Ayadi, Jean-Paul Bordes, Mustapha Abourachid, Soufiane Guerrab.
Τμήμα Ορίζοντες, 78ο Φεστιβάλ Βενετίας