του Viktor Kossakovsky

Ήχοι της φύσης.  Ένα γουρούνι ξεκουράζεται στα άχυρα. Ξαφνικά εμφανίζονται μικρά γουρουνάκια, λίγο ημερών, σχεδόν τυφλά. Προσπαθούν να ξυπνήσουν τη ξαπλωμένη μητέρα τους. Αναζητούν την τροφή τους και όταν καταφέρνουν να τη βρουν διαγκωνίζονται για να βρουν την καλύτερη θέση. Αποκαμωμένα μετά το φαγητό κοιμούνται το ένα δίπλα στο άλλο.
Ταινία μυθοπλασίας ή ντοκιμαντέρ; Η ασπρόμαυρη ταινία του Viktor Kossakovsky αψηφεί τις ετικέτες των κινηματογραφικών ειδών, αλλά και αρκετές από τις συμβάσεις της κινηματογραφικής φόρμας. Η εστίαση του σκηνοθέτη είναι ο κόσμος των ζωών και από τις εικόνες, μόνο σε μια σκηνή υπάρχει κάποια υπόμνηση της ανθρώπινης παρουσίας. Κεντρικοί χαρακτήρες σ’ αυτό είναι μια ομάδα μικρών γουρουνιών τα οποία ζουν σε μια φάρμα. Η  αφήγηση παρακολουθεί τη ζωή τους από πολύ μικρή ηλικία. Και δίπλα σ’ αυτά τα άλλα ζώα της φάρμας: κότες και αγελάδες. Παρ’ όλη την απουσία της ανθρώπινης παρουσίας, η ταινία διαθέτει κάποια από τα τυπικά χαρακτηριστικά μιας ταινίας μυθοπλασίας: χαρακτήρες, πλοκή, δραματική κορύφωση. Αν κάτι συνιστά την σχέση γύρω από την οποία διαπλέκεται η αφήγηση, αυτή είναι σίγουρα η σχέση ανάμεσα στη μητέρα-γουρούνα και τα παιδιά –γουρουνάκια.
Η απουσία του ανθρώπινου προσώπου και του ανθρώπινου βλέμματος, που αναζητά και συναντά ο θεατής σε κάθε ταινία, εδώ αντικαθίστανται από μια αποφασιστική σκηνοθετική χειρονομία. Ο σκηνοθέτης κατεβάζει την κινηματογραφική κάμερα στο επίπεδο των ζώων. Καμία αφ’ υψηλού παρατήρηση, μόνο η αναζήτηση του βλέμματος των ζώων, η οπτική ενός ζώου. Και είναι ακριβώς αυτό που συνιστά την είσοδο στον κόσμο του. Εδώ η ενσυναίσθηση-που ο θεατής την αντιλαμβάνεται πλήρως στην τελική και αποκαλυπτική της τύχης που επιφυλλάσεται στους μικρούς ήρωες-, αναπτύσσεται σχεδόν υπόγεια και αδιόρατα. Είναι μια ενσυναίσθηση τόσο οικεία σ’ όσους συμβιούν με ζώα, οικόσιτα ή μη.
Και είναι ακριβώς λόγω αυτής της ενσυναίσθησης –ταύτισης που το τέλος της ταινίας κορυφώνει το δράμα: στο βλέμμα της μητέρας –γουρούνας που περιφέρεται απελπισμένη και μόνη στη φάρμα συναντάμε κάτι από την αληθινή ανθρώπινη αγωνία και απελπισία μιας μητέρας…

Δημήτρης Μπάμπας