των Neasa Ní Chianáin, Declan McGrath

Το «I Have a Dream» θα μπορούσε να είναι το μότο του Kevin McArevey, διευθυντή ενός δημοτικού σχολείου αρρένων( του Holy Cross Boys School) στην πολύπαθη περιοχή Ardoyne του σύγχρονου Belfast, αν και ο ίδιος φαίνεται να προτιμάει το «If I Can Dream» του Elvis Presley, του οποίου είναι και ένθερμος θαυμαστής. Ωστόσο πίσω από τον κομψό καλογυμνασμένο άντρα με το ξυρισμένο κεφάλι κρύβεται κάτι βαθύτερο από έναν τυπικό αντικομφορμιστή παιδαγωγό. Σε μια περιχαρακωμένη εργατική περιοχή που μαστίζεται από τη φτώχεια, τα ναρκωτικά και τα όπλα κι όπου τα τραύματα του παρελθόντος παραμένουν ακόμα ανοιχτά, ο McArevey, έχοντας στο πλευρό του μια ομάδα αφοσιωμένων συνεργατών, έχει εντάξει στο σχολικό πρόγραμμα τα απλά μαθήματα φιλοσοφίας και τις πρακτικές της, με πολύ λειτουργικό ομολογουμένως τρόπο. Περιτριγυρισμένα από πορτρέτα του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη και του Σενέκα, τα αξιαγάπητα ζωηρά αγοράκια παιδικής και προεφηβικής ηλικίας που συγκεντρώνονται κάθε μέρα στην αίθουσα φιλοσοφίας δεν έρχονται απλά σε επαφή με τη σοφία των αρχαίων αλλά μαθαίνουν να σκέφτονται, να αμφισβητούν και να διαπραγματεύονται με νέους τρόπους. Μια μικρή όαση ειρήνευσης και διαλογισμού μακριά από τις ταραχές και τις συγκρούσεις της σχολικής αυλής και της τοπικής κοινότητας.
Χρησιμοποιώντας τους αφηγηματικούς τρόπους μιας διακριτικής παρατήρησης το ντοκιμαντέρ της Neasa Ní Chianáin (School Life, 2016) και του Declan McGrath σφύζει πραγματικά από ζωή. Η κάμερά τους παρακολουθεί χαρακτηριστικά επεισόδια από τη μαθητική ζωή, όπως αυτή κυλάει έως το τέλος της σχολικής χρονιάς. Σχολικοί καβγάδες, προσβολές και αψιμαχίες ξεσπούν κάθε τόσο ανάμεσα στα παιδιά, αλλά η αίθουσα του Πλάτωνα είναι πάντα ανοιχτή για αυτά. Εκεί όπου μια μικρή μπάλα με τυπωμένες εντολές περνάει από χέρι σε χέρι σε όποιο αγόρι καλείται να μιλήσει για το δεδομένο θέμα. Εκεί όπου η σοφία και η θετικότητα κυριαρχούν. Εκεί όπου καλούνται να ταξιδέψουν νοερά στον αγαπημένο τους τόπο. Και εκεί που οι απαντήσεις τους χαρακτηρίζονται ως «απολύτως λαμπρές». Και επαινούνται ανάλογα.
Μπορούν τα απλά μαθήματα φιλοσοφίας να αποτελέσουν αντίδοτο στη βία, την απαισιοδοξία, τις δογματικές διαφορές; Μπορούν να γίνουν ανάχωμα στους τσακωμούς και τους καβγάδες των νεαρών μελών μιας βαθιά διχασμένης κοινότητας από την τρυφερή ήδη ηλικία των πέντε ετών; Μπορούν εντέλει να ενθαρρύνουν τους μικρούς ταραξίες να απορρίψουν την επιθετικότητα , αμφισβητώντας τις αφηγήσεις με τις οποίες έχουν μεγαλώσει και εξοπλίζοντάς τους με νέους τρόπους διαπραγμάτευσης; Το Young Plato όχι μόνο αποδεικνύει ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό αλλά και το απεικονίζει με τον πιο απολαυστικό τρόπο.

της Καλλιόπης Πουτούρογλου