(Η βασίλισσα της κυψέλης)
της Blerta Basholli
(το σχόλιο του Δημήτρη Κερκινού)
Το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Κοσοβάρας Μπλέρτα Μπασόλι, Η βασίλισσα της κυψέλης, μια ταινία για την γυναικεία χειραφέτηση, εμπνέεται από την αληθινή ιστορία μιας φτωχής γυναίκας που προσπαθεί να εξασφαλίσει μόνη της την οικογένεια της καθώς ο άνδρας της αγνοείται από την εποχή του πολέμου στο Κόσοβο. Αποφασιστική και ακλόνητη στις επιδιώξεις της, η συγκλονιστική Φαχριγιέ (Yllka Gash) αντιστέκεται στις πατριαρχικές δομές της κλειστής, πατριαρχικής της κοινωνίας, πηγαίνοντας κόντρα στις συμβάσεις της παράδοσης που απαιτούν από τη γυναίκα να μένει στο σπίτι, να μην οδηγεί αυτοκίνητο ή να είναι ανεξάρτητη – κάτι που θεωρείται ως ανήθικο. Αργά και σταθερά, η Φαχριγιέ καταφέρνει να πραγματοποιήσει τους στόχους της, εμπνέοντας τις συγχωριανές της να παλέψουν ενάντια στην κοινωνική καταπίεση που υφίστανται και να πάρουν τον έλεγχο της ζωής τους στα χέρια τους. Η Μπασόλι καταγράφει με ρεαλισμό την ατμόσφαιρα του χωριού αλλά και το κοινωνικό περιβάλλον της ηρωίδας, συνθήκες που αναδεικνύουν ευκρινέστατα το θάρρος και την αξιοπρέπεια με τα οποία η Φαρχιγιέ αντιμετωπίζει την κάθε δυσκολία. Η ταινία απέσπασε το Μεγάλο Βραβείο Επιτροπής, Σκηνοθεσίας και Κοινού στο Φεστιβάλ του Σαντανς.
(Πρώτη δημοσίευση ανάρτηση στο Facebook)
Σημείωμα της σκηνοθέτιδος
«Μια χήρα θα πρέπει να ασχολείται μόνο με το νοικοκυριό, να σέβεται τα πεθερικά της και να μένει στο σπίτι.»
Αυτά τα λόγια άκουγε καθημερινά η Φαρίγε Χότι, με το που πήρε δίπλωμα οδήγησης και ξεκίνησε να παρέχει αυτή για τα παιδιά της, μετά την εξαφάνιση του άντρα της στον τελευταίο πόλεμο στο Κόσοβο.
Καθόμουν στο διαμέρισμά μου στο Μπρούκλιν, προσπαθώντας να τελειώσω μια εργασία για τη σχολή μου, ακούγοντας μια τηλεοπτική εκπομπή από το Κόσοβο. Μια γυναίκα μιλούσε για το πώς ένα ολόκληρο χωριό την κουτσομπόλευε κι έλεγε ότι έκανε ρεζίλι την οικογένειά της, επειδή πήρε δίπλωμα οδήγησης. Στην αρχή νόμιζα ότι πρόκειται περί αστείου. Και ήταν όντως αστείο, ταυτόχρονα πολύ στενάχωρο και δύσκολο, αλλά συνάμα κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει κίνητρο. Η Φαρίγε Χότι, χήρα και μητέρα δύο παιδιών, έπρεπε να κάνει κάτι για να επιβιώσει και το έκανε. Πήρε δίπλωμα οδήγησης και βρήκε δουλειά. Όλοι μιλούσαν γι’ αυτό και ήταν έξω φρενών, αλλά το έκανε. Μια μέρα άνοιξε μια μικρή επιχείρηση και πήρε στη δούλεψή της κι άλλες χήρες και τώρα παράγει πίκλες που πωλούνται σε όλο το Κόσοβο.
Πέρα από το γεγονός ότι είμαι κι εγώ γυναίκα και μητέρα, με ιντρίγκαρε η θέληση και η δύναμή της, όχι απλά να επιβιώσει, αλλά να πετύχει και κάτι σπουδαίο χωρίς να κοιτάξει ποτέ πίσω. Η αισιοδοξία και η ενέργειά της είναι απίστευτη. Αυτό θέλω να μεταφέρω στην οθόνη, έναν ισχυρό γυναικείο χαρακτήρα, με πολλές αποχρώσεις, μια γυναίκα πρωταγωνίστρια που πρέπει να δει το Κόσοβο αλλά κι ένα ευρύτερο κοινό. Η απόφασή της να συνεχίσει τη ζωή της με κάθε τρόπο ήταν πολύπλοκη, επίπονη, κάποιες φορές ακόμα και αστεία, και τελικά μεγάλη έμπνευση για όλους μας.
(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή)