του Laurent Cantet
(οι δηλώσεις των συντελεστών)

Laurent Cantet (σκηνοθέτης)
Είχα την αίσθηση ότι το σχολείο είναι ένα από τα μέρη που σχηματίζεται και σφυρηλατείται η κοινωνία μας. Ήμουν έτοιμος να πάω σ’ ένα σχολείο ως παρατηρητής για να δω τη ζωή. Όμως το βιβλίο του Francois (Begaudeau σ.τ.ε. συγγραφέας και σεναριογράφος) ήδη μου παρείχε αυτό το υλικό. Στο αρχικό μου σχέδιο αποφάσισα να περιοριστώ στο τι συνέβαινε «μέσα στα τείχη» -ως ο μικρόκοσμος πίσω από τις πύλες να αντανακλούσε οτιδήποτε συνέβαινε στον έξω κόσμο. Ο Francois είχε την ίδια προσέγγιση στο θέμα. Το προφίλ του δασκάλου στο βιβλίο συνοψίζει αρκετές από τις ιδέες που είχα για το χαρακτήρα που θα ήθελα να υπάρχει στη ταινία. Πολύ γρήγορα ο Francois φάνηκε ότι ήταν το πιο κατάλληλο πρόσωπο για την ταινία.
(…) Αφιερώσαμε παρά πολύ χρόνο για την προετοιμασία. Κατά τη διάρκεια ολόκληρης της σχολικής χρονιά, πριν τα γυρίσματα, οργανώσαμε ένα εργαστήριο στο College Francoise Dolto. Όποιος μαθητής ήθελε μπορούσε να το παρακολουθήσει. Οι ηλικίες τους ήταν 13 με 16. Για 3 ώρες την εβδομάδα ο καθένας διασκέδαζε αυτοσχεδιάζοντας πάνω σε καταστάσεις που τους πρότεινα. Αυτό μας επέτρεψε να γνωριστούμε μεταξύ μας και να επιλέξουμε τους ηθοποιούς- όχι όμως μ’ ένα συμβατικό τρόπο. Η επιλογή των ηθοποιών ήταν κάτι που μας πήρε πολύ χρόνο. Μέχρι τελευταία στιγμή δεν ήξερα ποιος θα παίξει το βασικό ρόλο.
(…) Το πρωί, όταν κάναμε μια σκηνή, ο Francois ήξερε που να σταθεί. Ορισμένοι ηθοποιοί ήξεραν ότι έπρεπε να πουν κάποιες φράσεις σε κάποια συγκεκριμένη στιγμή, να δώσουν ώθηση να προχωρήσει η ιστορία. Μετά ο Francois άρχιζε να διδάσκει, σαν να δίδασκε πραγματικά σε τάξη. Είχαμε τρεις κάμερες που κινηματογραφούσαν οτιδήποτε συνέβαινε. Ορισμένες φορές παρενέβαινα για να ζητήσω έναν ηθοποιό να παίξει ξανά μια σκηνή, δίνοντας του διαφορετικές οδηγίες.

Francois Begaudeau (σεναριογράφος, ηθοποιός)
Οι λήψεις ήταν αρκετά μεγάλες σε χρονική διάρκεια και δεν συνέβαινε κάτι αν έκανες λάθος. Δεν χρειαζόταν να πεις τα λόγια σου λέξη προς λέξη. Γνώριζα προς τα πού κατευθυνόταν η σκηνή, ωστόσο δεν είχα ένα λεπτομερή χάρτη για να ακολουθήσω. Η μεγάλη ακρίβεια δεν ήταν κάτι σημαντικό.
(…)Κάθε πρωί ένα δάσκαλος υποδύεται το ρόλο ενός δασκάλου. Σ’ αυτό υπάρχει κάτι πολύ θεατρικό. Κινηματογραφούσαμε ανθρώπους που η πραγματικότητα τους συνιστάται από υποκριτική –και των μαθητών συμπεριλαμβανομένων. Γι’ αυτό είναι τόσο καλοί στην οθόνη. Περνούν το χρόνο τους παίζοντας μαζί και ταυτόχρονα παίζουν το ρόλο του μαθητή. Ορισμένοι υποδύονται τον «κακό μαθητή», άλλοι υποδύονται το «καλό μαθητή». Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο τα γυρίσματα κύλησαν τόσο άνετα.
(…)Ο στόχος του βιβλίου ήταν να καταγράψω μια σχολική χρονιά, εστιάζοντας στις καθημερινές εμπειρίες. Έτσι δεν υπάρχει καθαρή αφηγηματική γραμμή ή μυθοπλαστική πλοκή που να επικεντρώνεται σε κάποιο συγκεκριμένο γεγονός. Απ’ αυτό το υλικό, ο Laurent και ο συν- σεναριογράφος του Robin Campillo, έβγαλαν την ιστορία που τους ενδιέφερε. Το βιβλίο μου ήταν το αποτέλεσμα καταστάσεων: ο Laurent και ο Robin επέλεξαν κάποιες απ’ αυτές να πάρουν τη μορφή μυθοπλασίας. Δεν επέλεξαν «χαρακτήρες» με την αυστηρή έννοια του όρου: τους κατασκεύασαν ορισμένες φορές παίρνοντας στοιχεία από διάφορα παιδιά του βιβλίο.

(αποσπάσματα από τη συνέντευξη του στο φεστιβάλ Κανών 2008 και δηλώσεις στις σημειώσεις για την παραγωγή της ταινίας Entre les murs/ Ανάμεσα στους τοίχους).