του Φίλιππου Κουτσαφτή

Ταξιδιωτικό δοκίμιο μιας ιστορικής περιοχής της Πελοποννήσου, το ντοκιμαντέρ αυτό ιχνογραφεί σε τόνους συναισθηματικούς τα πολλά πρόσωπα ενός τόπου.
Ο Φίλιππος Κουτσαφτής, 14 χρόνια μετά την "Αγέλαστο Πέτρα" και την Ελευσίνα, επικεντρώνεται σ’ έναν τόπο, εδώ πολύ πιο ευρύ γεωγραφικά: την Αρκαδία. Οργανώνει την περιπλάνηση του σε ενότητες σκηνών, που η κάθε μια τους είναι γεωγραφικά εντοπισμένη σ’ ένα χώρο. Τεγέα, Κερασίτσα, Μαυρίκι, Μανθυρέα, Λυσσαρέα, Μούχλι, Νεστάνη, αρχαίο Παλλάντιο: τοπωνύμια στο χάρτη μιας περιπλάνησης, τόποι ιστορικής αλλά και προσωπικής μνήμης. Ο σκηνοθέτης ως ένας άλλος δρομέας μακρινών αποστάσεων διατρέχει την αρκαδική ενδοχώρα, επιχειρεί ένα οδοιπορικό άτακτο και χωρίς εμφανή προσανατολισμό και προορισμό. Σε εποχές διάφορες: καλοκαίρι και χειμώνας, άνοιξη και φθινόπωρο. Σε όρη και σε πλάγιες, σε ερημιές. Σε κεφαλοχώρια και σε μεγάλες πόλεις, αλλά και σε μικρά χωριά. Σε  τόπους αρχαιολογικούς, χώρους μεσαιωνικούς αλλά και στα ερείπια των χωριών. Σε χωράφια χέρσα, στις ξερολιθιές και σε περιβόλια γόνιμα. Οι αγροτικές εργασίες, η συγκομιδή, ο θερισμός και η σπορά. Αλλά και οι άλλες, στο σιδεράδικο, στη ανασκαφή. Ο καυτερός ήλιος το καλοκαιριού, το δειλινό, η μελαγχολία της φθινοπωρινής βροχής. Τα πολύχρωμα άνθη του τόπου. Ένα δένδρο στη γραμμή του ορίζοντος. Φωτογραφίες ασπρόμαυρες του παρελθόντος. Τα παζάρια των αλόγων. Οι τελετουργίες της επαρχίας: οι παρελάσεις στις πόλεις, η κατάθεση στεφάνων στο ηρώο των πεσόντων, τα πανηγύρια στα χωριά.
Ένας επιζών μιας σφαγής του Β! Παγκόσμιου Πολέμου, μια μετανάστρια, δύο νεαρά κορίτσια. Ο Φίλιππος Κουτσαφτής, κινηματογραφεί τα πρόσωπα των κατοίκων, γηγενών αλλά και επήλυδων, σε χώρους δημόσιους, στις εκκλησίες και καφενεία αλλά και σε χώρους προσωπικούς, στις ώρες της εργασίας και τις ώρες της σχόλης, σε στιγμές κοινωνικές αλλά και σε στιγμές στοχασμού και αναπόλησης.
Ένας λόγος προσωπικός, άλλοτε δοκιμιακός και άλλοτε βαθύτατα συναισθηματικός συνοδεύει τις εικόνες. Και από δίπλα, ως μια υπογράμμιση η μουσική του Κωνσταντίνου Βήτα. Ο Ζήσιμος Λορεντζάτος και ο Φερνάντο Πεσσόα, η ποίηση του Νικηφόρου Βρετάκου αλλά και το σινεμά του Gregory J. Markopoulos: ως αναφορές σ’ ένα λόγο και ένα βλέμμα ποιητικό. Μια ροή εικόνων συχνά συνειρμική και άκρως προσωπική. Και μέσα σ’ αυτήν τη ροή η αρχαιότητα, ο μεσαίωνας, το σήμερα, οι αρχαίοι μύθοι και οι τελετουργίες της ορθόδοξης πίστης, τα δημοτικά τραγούδια, τα ψηφιδωτά, η γλυπτική της αρχαιότητας και οι αγιογραφίες. Συνειρμοί και συσχετίσεις, συνδέσεις, «στιγμές πάνω στην ατελείωτη γραμμή του χρόνου», θραύσματα του ιστορικού χρόνου και της προσωπικής μνήμης, εικόνες ενός «ενσυναίσθητου κόσμου»: όλα γίνονται ένα. Ψηφίδες μιας εικόνας, μουσικοί φθόγγοι μιας μελωδίας, συλλαβές μιας ποίησης…

Δημήτρης Μπάμπας