του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου

Στη γενέτειρα πόλη του, τα Τρίκαλα, ταξίδεψε ο Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος για να γυρίσει το ντοκιμαντέρ Σιωπηλός μάρτυρας. Πρωταγωνιστής στην ταινία είναι η Φυλακή Τρικάλων, που έκλεισε το 2006 ύστερα από 110 χρόνια λειτουργίας. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης αφηγήθηκε το χρονικό της κινηματογράφησης: «Τα γυρίσματα ξεκίνησαν το 2011, όταν βρέθηκα να ταξιδεύω συνεχώς στα Τρίκαλα για την ταινία μου Ο μανάβης. Η παλιά φυλακή ήταν από τα πιο χαρακτηριστικά και ιστορικά κτίρια της πόλης. Το 2010 ο δήμος Τρικάλων αποφάσισε να αλλάξει χρήση στο κτίριο και σε λίγο καιρό θα εγκαινιαστεί εκεί το  Μουσείο Βασίλης Τσιτσάνης. Σκέφτηκα λοιπόν να κάνω το πορτρέτο αυτού του κτιρίου».
Το 2013 και ενώ ο σκηνοθέτης είχε θεωρήσει ότι τα γυρίσματα τέλειωσαν, οι αρχαιολόγοι εντόπισαν τα ερείπια ενός οθωμανικού λουτρού στα θεμέλια των παλιών φυλακών. Αναφερόμενος στην απρόσμενη αυτή εξέλιξη, ο ίδιος παρατήρησε: «Η σεναριακή προσέγγιση  ήταν να μιλήσει το κτίριο μέσα από τις φωνές επτά χαρακτήρων, πρώην εργαζόμενων ή παλιών κρατουμένων. Καθένας μέσα από τη δική του εμπειρία αποκαλύπτει το παλίμψηστο μνήμης της φυλακής. Το 2013 λοιπόν αποκαλύφθηκε ότι στο ίδιο σημείο βρισκόταν ένα από τα μεγαλύτερα οθωμανικά λουτρά της Ελλάδας, κτίσμα του 16ου αιώνα. Συνεχίσαμε το πρότζεκτ ως μία ταινία πάνω στην διαχείριση της ιστορικής μνήμης. Ένα ερώτημα που τέθηκε ήταν κατά πόσο στην καινούργια πραγματικότητα η μνήμη ενός κτιρίου που ενοχλεί όπως η φυλακή, θα μπορούσε να έχει θέση. Με λύπη μου και απορία διαπίστωσα ότι δεν υπήρξε προσπάθεια να διασωθεί κάτι από τη φυλακή ως μνήμη. Οι εικόνες που έχουμε είναι από ένα κτίριο που δεν υπάρχει πια. Πιστεύω ότι βοηθήσαμε να ξεκινήσει ένας διάλογος - αντίλογος πάνω σε κάτι που μέλλεται να γίνει».
Με έναν περίεργο τρόπο, μέσα από την περιπέτεια του κτιρίου αυτού, ο κ. Κουτσιαμπασάκος είδε την Ιστορία να επαναλαμβάνεται: «Το 1896 η Θεσσαλία είχε απελευθερωθεί. Από τα πρώτα δημόσια έργα που χτίστηκαν ήταν μία φυλακή. Για να γίνει το κτίριο αυτό μετατράπηκε το παλιό λουτρό. Αυτό στην ιστορία εκείνης της περιόδου αποσιωπείται. Σήμερα, ύστερα από τόσα χρόνια γίνεται το ίδιο. Είδαν την παλιά φυλακή ως κάτι που πρέπει να εξαλειφθεί και όχι να συνυπάρξει με το νέο μουσείο. Αν μάλιστα αυτό έγινε από άγνοια και όχι από πρόθεση, πιστεύω ότι είναι ακόμη χειρότερο».

(δελτίο τύπου 18ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, 2016)