(Οι νεκροί)
του Lisandro Alonso
Το μακρύ ταξίδι μιας επιστροφής αφηγείται η ταινία: σ’ αυτό ο άνθρωπος εμβαπτίζεται στην φύση, επιστρέφοντας στην μήτρα των πάντων.
Ο Vargas περνά το τελευταίο 24ωρο του στην φυλακή. Αποχαιρετά τους συγκρατούμενος του, κουρεύεται στον κουρέα της φυλακής και ακούει την ανάγνωση της διαταγής απελευθέρωσης. Μόλις βγει έξω θα αγοράσει ψωμί, καραμέλες και δώρα για την κόρη του, θα επισκεφθεί την πόρνη της περιοχής. Θα ταξιδέψει μέχρι τις όχθες του ποταμού όπου τον περιμένει μια βάρκα για να γυρίσει στο νησί του. Κατά την διάρκεια του ταξιδιού θα σταματήσει για να πάρει μέλι από τις κυψέλες των αγρίων μελισσιών. Όταν φθάσει στον τόπο του προορισμού του θα αναζητήσει την κόρη του. Πριν όμως την συναντήσει, κάποια αλλά απαραίτητα και αναγκαία γεγονότα πρέπει να συμβούν.
Όπως και στην πρώτη του ταινία - La Libertad- έτσι και εδώ ο Lisandro Alonso τοποθετεί τον άνθρωπο μόνο του μέσα στην φύση. Η περιπλάνηση του μέσα στο δάσος, η κωπηλασία του μέσα στο ποτάμι, είναι μια αναγκαία διαδικασία κάθαρσης. Ο ήρωας είναι ένοχος για το βαρύτερο των αμαρτιών τον φόνο: έχει διαπράξει αδελφοκτονία. Όμως δεν κατατρύχεται από τις ερινύες, οι τύψεις δεν τον βασανίζουν («έχω ξεχάσει», δηλώνει): σ’ ένα πρώτο επίπεδο η ταινία περιγράφει την επαν-ενσωμάτωση ή την επιστροφή του ήρωα στην φύση. Εγκαταλείπει τον πολιτισμό της φυλακής και του δικαίου και επιστρέφει στην μήτρα του πολιτισμού, τον απόλυτο πρωτογονισμό, την φύση. Από την οργανωμένη ζωή της φυλακής όπου όλες οι ανάγκες του εκπληρώνονται, στις εμπορευματικές σχέσεις της κοινωνίας και από εκεί στο ελεύθερο σύμπαν της φύσης, όπου όλα προφέρονται δωρεάν και πρέπει να κατακτηθούν: η διαδρομή που διαγράφει είναι μακρά. Ο σκηνοθέτης απεικονίζει τις διάφορες φάσεις της ανθρώπινης κατάστασης: από τον εγκλεισμό και την στέρηση της ελευθερίας, στην συγκαλυμμένη καταπίεση της οργανωμένης κοινωνίας και από εκεί στην απόλυτη ελευθερία των ενστίκτων του φυσικού κόσμου. Στο τέλος αυτής της διαδρομής -που μοιάζει ως ένα ταξίδι στον Κάτω Κόσμο, ή ως η διάπλευση της Αχερουσίας Λίμνης- υπάρχει το απόλυτο κενό: Και εκεί ο ήρωας θα βρει τις ερινύες του, τους νεκρούς του…
Η ταινία βραβεύτηκε με το βραβείο της FIPRESCI (Διεθνής Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου) στο Lima Latin-American Film Festival (2004).
Δ.Μ.
