του Babak Payami

Ο Babak Payami γεννήθηκε στην Τεχεράνη το 1966. Το 1998 επιστρέφει στο Ιράν μετά από 20 χρόνια παραμονής στο εξωτερικό. Έχει σπουδάσει κινηματογράφο στο πανεπιστήμιο του Τορόντο, αν και ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του αυτοδίδακτο. Η πρώτη του ταινία Yek rouz bishtar (1998) προβάλλεται στο Πανόραμα του Βερολίνου και προκαλεί την προσοχή. Η δεύτερη Secret Ballot/ Η ψήφος είναι μυστική κερδίζει το βραβείο σκηνοθεσίας στην Βενετία (2001). Βασισμένη σε μια ιδέα του Mohsen Makhmalbaf η ταινία είναι μία κωμωδία με πολιτικές προεκτάσεις. Διαδραματίζεται την ημέρα των εκλογών σ' ένα απομονωμένο νησί με ηρωίδα μία νεαρή γυναίκα εκλογική αντιπρόσωπο. Την αυγή ένα αεροπλάνο ρίχνει μια κάλπη σ' ένα απομονωμένο νησί. Μια νεαρή γυναίκα είναι η εκλογική αντιπρόσωπος και υπεύθυνη για την ψηφοφορία. Συνοδευόμενη από δύο στρατιώτες θα περιπλανηθεί στο νησί, αναζητώντας ψηφοφόρους. Την δύση του ήλιου, η νεαρή γυναίκα θα εγκαταλείψει το νησί.
Στην συνέχεια ο Babak Payami σχολιάζει ορισμένες πλευρές της σκηνοθεσίας της ταινίας.

ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ
Ο Mohsen Makhmalbaf (σ.τ.μ. ένας από τους πιο σημαντικούς ιρανούς σκηνοθέτες) πρόσφατα έκανε μία ταινία που λεγόταν Testing Democracy (2000). Σ' ένα πλάνο ένα κορίτσι κρατώντας μια κάλπη πέφτει με αλεξίπτωτο στην θάλασσα, φορώντας τσαντόρ. Δεν θυμάμαι ποιος ήταν αυτός που είπε "Αυτό το πλάνο μπορεί να γίνει μια ταινία μεγάλου μήκους". Στο Ιράν οι άνθρωποι είναι υπερευαίσθητοι μ' αυτά τα ζητήματα και αισθάνθηκα σαν να ακροβατώ σε τεντωμένο σχοινί χωρίς δίχτυ προστασίας. Τα παράλογα και κωμικά στοιχεία -η σουρεαλιστική ατμόσφαιρα που συνδυάζεται με ρεαλιστικούς χαρακτήρες- με βοήθησαν να διατηρήσω την ισορροπία μου και μου επέτρεψαν να πετύχω το μέγιστο.

ΕΚΛΟΓΕΣ
(…) Οι υποψήφιοι σ' αυτές τις εκλογές είναι απλώς ονόματα σ' ένα χαρτί που ρίχνονται από ένα στρατιωτικό αεροπλάνο, μέσα σ' ένα κουτί πυρομαχικών. Η μικρή αχτίδα ελπίδας στο τέλος της ταινίας είναι ότι όχι μόνο ένα πολιτικό αεροπλάνο παραλαμβάνει την κάλπη, αλλά και ότι η εκλογική αντιπρόσωπος πηγαίνει μαζί του. Όταν ανεβαίνει στο αεροπλάνο, ο άνεμος παίρνει το τσαντόρ της -στην πραγματικότητα το τυλίγει κάτω από χέρι της- και μπαίνει στο αεροπλάνο χωρίς να φορά τσαντόρ. Είναι κάτι σημαντικό αλλά και λεπτό, αν και δεν περιμένω όλοι να το παρατηρήσουν.

ΤΑ ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ
(…) Φωτίσαμε όλη την ταινία χρησιμοποιώντας φυσικό φωτισμό και δύο ανακλαστήρες. Στον Περσικό Κόλπο η τροχιά του ήλιου στον ουρανό αλλάζει κάθε εβδομάδα, και γι' αυτό αφιερώσαμε πολύ χρόνο για να προσανατολίσουμε τις διάφορες σκηνές και ποία ώρα την ημέρα αυτές θα διεξαγόταν για να βρούμε πως θα ήταν τοποθετημένος ο ήλιος. Για τις πολύ πρωινές σκηνές είχαμε το πολύ 18-20 λεπτά για να κινηματογραφήσουμε τα περίπλοκα μακρινά πλάνα.
(…) Η ταινία αναφέρεται στην έλλειψη κατανόησης, στην μη σωστή επικοινωνία και στο πόσο μακριά είναι ο ένας άνθρωπος από τον άλλο. Ακριβώς γι' αυτό οι κυρίαρχη φακοί (στην ταινία) είναι οι ευρυγώνιοι και το κυρίαρχο πλάνο το μακρινό. Η μορφή και το περιεχόμενο είναι τόσο αξεδιάλυτα που δεν υπάρχει καθαρή γραμμή διάκρισης. Σε πολλές περιπτώσεις όπου χρησιμοποιώ κοντινά πλάνα αυτά αφορούν τις ανθρώπινες σχέσεις: ανάμεσα στην εκλογική αντιπρόσωπο και αυτούς που συναντά. Κρατώντας μια απόσταση νομίζω ότι ρίχνεις τον θεατή ακόμα πιο βαθιά στον πυρήνα της σκηνής.

Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ
(…) Η Nassim Abdi (σ.τ.μ. υποδύεται την εκλογική αντιπρόσωπο) ήταν φοιτήτρια δημοσιογραφίας από την Τεχεράνη. Πριν τρία χρόνια είχε γίνει μια φοιτητική εξέγερση στην πόλη και αυτή κατέγραψε το γεγονός. Την γνώρισα όταν ζήτησε από κάποιους από μας να διαβάσουμε το υλικό της. Ήταν ακριβώς όπως είναι ο χαρακτήρας στην ταινία: αυτά που φοράει είναι ακριβώς αυτά που φορούσε όταν την συνάντησα, για πρώτη φορά. Είχα μία μικρή συζήτησης μαζί της κατά την διάρκεια της οποίας ανέφερα φράσεις από το σενάριο και η ανταπόκριση ήταν εκπληκτικά ακριβής. Μια πρόσθετη πρόκληση ήταν ότι δεν ήθελε να παίξει στην ταινία: χρειάστηκε να προσπαθήσω πολύ για να την πείσω.

Ο ΣΤΟΧΟΣ
Με κάθε ταινία γεννιέσαι ξανά: θα πρέπει να ξεκινήσεις από το τίποτα. Ξεκινάς από το σημείο μηδέν και οικοδομείς: αυτή είναι η ομορφιά της σκηνοθεσίας. Κάθε νέα ταινία είναι μία νέα πρόκληση σε συναισθηματικό, διανοητικό και τεχνικό επίπεδο.

(δηλώσεις του Babak Payami στο Sight and Sound / September 2002)