Lampedusa in Winter, Jakob Brossman
Η Λαμπεντούζα είναι ένα μικρό απομονωμένο νησί στα νότια της Σικελίας. Τα τελευταία χρόνια θεωρείται ως το νησί των προσφύγων, αφού αυτό το νησί θέλουν να προσεγγίσουν οι μετανάστες -πρόσφυγες που από την Αφρική που κατευθύνονται στην Ευρώπη. Σ' αυτό το νησί εγκαταστάθηκε το χειμώνα του 2013 -14 ο σκηνοθέτης κινηματογραφώντας τη ζωή του, εξ' αφορμής των προσφύγων που βρήκαν καταφύγιο σ' αυτό.
 Καταγράφει τη δραστηριότητα τη σχετική με τους πρόσφυγες: τις διαμαρτυρίες τους, τις δράσεις υποστήριξης από οργανώσεις και τη καθολική εκκλησία, την παρουσία της ακτοφυλακής, τη συλλογή από τα υπολείμματα των συντριμμιών των ναυαγίων που αφηγούνται τα ανθρώπινα δράματα της προσφυγιάς, το νεκροταφείο. Όμως ο σκηνοθέτης δεν στέκεται μόνο σ' αυτά. Καταγράφει παράλληλα τη ζωή των κατοίκων: τη διακοπή της ακτοπλοϊκής σύνδεσης με τη Σικελία και τα προβλήματα (οικονομικά και άλλα )που αυτή προκαλεί, τις κινητοποιήσεις των κατοίκων με έμφαση στη κοινότητα των ψαράδων. Αλλά και ασήμαντες όψεις της ζωής: τη δραστηριότητα της τοπικής παιδικής ποδοσφαιρικής ομάδας, το καρναβάλι.
Αποφεύγοντας τους κραυγαλέους τόνους μιας ταινίας διαμαρτυρίας, ο σκηνοθέτης εκθέτει αυτές τις όψεις του νησιού εναλλάσσοντας τη μια μετά την άλλη. Σχεδιάζει έτσι το πορτραίτο μιας κοινότητας στις εσχατιές της Ευρώπης που αγωνίζεται να επιβιώσει χωρίς παράλληλα να απωλέσει τον ανθρωπισμό της. Χωρίς προκαταλήψεις, χωρίς ιδεολογικές ή άλλες παρωπίδες, η ζωή όπως είναι πραγματικά και τίποτε άλλο.

In Transit, Albert Maysles, Lynn True, Nelson Walker, David Usui, Ben Wu
Ντοκιμαντέρ για μια σιδηροδρομική σύνδεση μεταξύ Chicago και δυτική ακτής, η ταινία είναι μια συναρπαστική στην σύνθεση της συλλογή ανθρώπινων πορτρέτων.
Η ομάδα των σκηνοθετών που υπογράφει την ταινία επιβιβάστηκε στο Empire Builder και κατέγραψε ότι συμβαίνει στο διάρκειας 3 ημερών ταξίδι του. Εικόνες του βορρά των ΗΠΑ τον χειμώνα διαπλέκονται με ιστορίες από το εσωτερικό του τραίνου. Γεμάτο με μικρές συνεντεύξεις σε τόνο εξομολογητικό, τόσο από τους επιβάτες όσο και από τους εργαζόμενους σ’ αυτό το ντοκιμαντέρ αυτό είναι αποκαλυπτικό: φωτίζει τις μικρές προσωπικές που κρύβονται πίσω από κάθε μετακίνηση. Οι επιβάτες: μια νεαρή έγχρωμη έγκυος, μια χωρισμένη μητέρα με τέσσερα παιδιά (από διαφορετικούς πατεράδες), ένας νεαρός ερωτευμένος που πάει να συναντήσει τη φίλη του, ένας βετεράνος του πολέμου, μια γυναίκα αποφασισμένη να κάνει τη δική της προσωπική επανάσταση, μια ηλικιωμένη που επιστρέφει μετά από μια επίσκεψη στη κόρη της, ένας νεαρός που παράτησε τη δουλειά του και αναζητά την τύχη του δυτικά, μια παρέα νέων. Φιλίες και σχέσεις αναπτύσσονται λόγω της εξ ανάγκης εγγύτητας και οικειότητας πάντα σε τόνους εξομολογητικούς.
Γι όλα αυτά τα πρόσωπα, το εν κινήσει τραίνο (και το ταξίδι) μοιάζει να αποτελεί ένα προνομιακό χώρο για στοχασμό, για μια προσωπικού χαρακτήρα ενδοσκόπηση και απολογισμό. Είναι οι ζωές (και οι μοίρες) που αλλάζουν με την μετακίνηση μέσα σ’ αυτό το χιονισμένο και παγωμένο τοπίο. Παράλληλα, αυτό το ντοκιμαντέρ δρόμου ιχνογραφεί κάτι πολύ ουσιαστικό που αποτελεί από την αμερικάνικη ταυτότητα: το ταξίδι προς τη δύση σε αναζήτηση μιας καλύτερη ζωής, όχι μόνο με όρους υλικούς, αποτελεί πάντα ένα ζωντανό κομμάτι της αμερικάνικης μυθολογίας. Αυτή η εθνολογικού χαρακτήρα καταγραφή είναι γεμάτη συναίσθημα: είναι ο ανθρώπινος πόνος (και η χαρά) που κρύβονται στις εικόνες της.

Heart of a Dog, Laurie Anderson
Εκκινώντας ως μια ταινία-φόρο τιμής σ' ένα αγαπημένο τετράποδο, το σκύλο της Lolabelle, η Laurie Anderson κάνει ένα πολύπλοκο στην ύφανση του ντοκιμαντέρ όπου ο θάνατος επανέρχεται συνεχώς ως ένα μοτίβο της ύφανσης.
Η πρώτη ύλη σ' αυτή την μάλλον ακατάτακτη ως ντοκιμαντέρ, ταινία είναι ένα πλήθος υλικού με έντονο προσωπικό χαρακτήρα: οικογενειακές ταινίες, λήψεις από το αγαπημένο τετράποδο, animation της σκηνοθέτιδας και εικόνες, προφανώς από ιδιωτικές λήψεις, εν είδη ενός ημερολογίου.
Τα γεγονότα που συγκροτούν τον αφηγηματικό ιστό είναι πολλά και διάφορα: πέρα της απώλειας της Lolabelle, είναι η επίθεση της 9ης Σεπτεμβρίου, η απώλεια αγαπημένων προσώπων (όπως του συζύγου της Lou Reed), οι οικογενειακές αναμνήσεις, ο έλεγχος και η παρακολούθηση των δεδομένων από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Υπό την υπόκρουση τις σαγηνευτικής σχεδόν υπνωτικής μουσικής της, η Laurie Anderson υιοθετεί ένα αφηγηματικό ύφος πολύ κοντά στο συνειρμικό και το ονειρικό. Αφηγούμενη διαρκώς ιστορίες για το σκύλο της, τη ζωή της, παίζοντας με πειραματική διάθεση με την εικόνα, επιβάλλοντας μια στοχαστική, μελαγχολική διάθεση (και κάποιες φορές περιπαικτική) η σκηνοθέτις στέκεται ιδιαίτερα στη βουδιστική άποψη για το θάνατο. Και πιο συγκεκριμένα στο θέμα του bardo: την κατά το θιβετιανό “Βιβλίο των Νεκρών” χρονική περίοδο των 49 ημερών, όταν η ψυχή είναι μετέωρη ανάμεσα στο θάνατο και τη νέα γέννηση (μετεμψύχωση).
Η απώλεια των αγαπημένων, το τραύμα της απουσίας: αυτό διαχειρίζεται η σκηνοθέτις μ' ένα τρόπο όπου ο εκ βαθέων προσωπικός λόγος είναι εξ ίσου σαγηνευτικός με τις μαγευτικές εικόνες. “Κάθε ιστορία αγάπης είναι μια ιστορία φαντασμάτων”: η ρήση του David Foster Wallace που ακούγεται στην ταινία δίνει εντέλει τον τόνο:. Αυτή είναι μια στοιχειωμένη ταινία γεμάτη ιστορίες για την αγάπη και τον θάνατο.

Na Ri Xiao Wu, Tsai Ming -Lang
Εκείνο το απόγευμα, όπως είναι ο κινέζικος τίτλος της ταινίας, ο σκηνοθέτης Tsai Ming -Lang ξεκινά μια συζήτηση με τον ηθοποιό του. Βρίσκονται σ' ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι στις πλάγιες ενός βουνού. Από τα ξηλωμένα παράθυρα φαίνονται οι καταπράσινες πλαγιές ενός βουνού. Κάθεται μαζί με τον αγαπημένο του ηθοποιό,  Lee Kang Sheng, με τον οποίο συνεργάζονται μαζί εδώ και χρόνια, δεκαετίες μάλλον. Η συνεργασία τους προκαλεί απορίες για το είδος των σχέσεων του και αυτό το ντοκιμαντέρ – μια καταγραφή της συζήτησης σχεδόν σε πραγματικό χρόνο- τις διαλύει: Ό,τι γίνεται φανερό, καθώς η συζήτηση προχωρά, είναι η σχεδόν συμβιωτική σχέση των δύο ανδρών.
Είναι λάθος να χρησιμοποιείται ο όρος “συζήτηση” για να περιγραφούν τα τεκταινόμενα στο ντοκιμαντέρ: αυτό που παρακολουθούμε είναι κυρίως ένα μονόλογο, αφού ο Lee Kang Sheng στέκεται όπως πάντα σιωπηλός, προκαλώντας το λόγο του Tsai Ming-liang. Ένας λόγος συχνά εξομολογητικός, αφού ο σκηνοθέτης εστιάζει συχνά με τόνους προσωπικούς στο πως αυτή η πολύπλοκη και περίπλοκη σχέση με τον ηθοποιό του αντανακλάται όχι μόνο στην καλλιτεχνική δημιουργία, αλλά και στην καθημερινότητα τους. Θα συζητήσουν με χιούμορ και χαλαρή διάθεση για τα πάντα: για τις μαγειρικές ικανότητες του Tsai, για τις οικογένειες τους, τη σεξουαλικότητα, τις αγαπημένες χώρες, τις ταινίες, το βουδισμό, το θάνατο....
Και όταν η συζήτηση τελειώσει; Τότε θα σηκωθούν από τις πολυθρόνες τους και ένα απογευματινό αεράκι θα φυσήξει, υπενθυμίζοντας τη διαρκή ροή του χρόνου που σαρώνει στο πέρασμα της τα πάντα: λόγια, συναισθήματα, σχέσεις, ανθρώπους.....

Δημήτρης Μπάμπας