Παρ' όλο που έχει υποδυθεί ορισμένους από τους πιο βίαιους και απωθητικούς χαρακτήρες που έχουμε δει ποτέ στον κινηματογράφο, ο Harvey Keitel δεν αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να τυποποιηθεί: σε αρκετές ταινίες είναι μια σπάνια παρουσία, ευγενική και ευαίσθητη. Και είναι αυτές οι αντιθέσεις που κάνουν τον Harvey Keitel ένα από τα μεγαλύτερα αινίγματα υποκριτικής στον χώρο του Αμερικάνικου κινηματογράφου.
Γεννημένος στο Brooklyn της Νέας Υόρκης το 1939, ο Brooklyn είχε μάλλον άσχημα και σκληρά παιδικά χρόνια. Περνούσε τον περισσότερο χρόνο στους δρόμους και εμπειρίες που αποκόμισε απ' αυτήν την θητεία του στην άγρια πλευρά της ζωής αργότερα τις χρησιμοποίησε για να υποστηρίξει την υποκριτική του σε ταινίες όπως Taxi Driver, Mean Streets και Reservoir Dogs: αυτοί οι χαρακτήρες (αλλά και άλλοι) που έχει υποδυθεί έχουν βιώσει μ' ένα τρόπο έντονο όλη την τραχύτητα της ζωής στον δρόμο. Όντας ως χαρακτήρας μοναχικός και εσωστρεφής, ο Keitel αντιμετώπισε προβλήματα στο σχολείο και γρήγορα το εγκατέλειψε. Αντιμετωπίζοντας προβλήματα επαγγελματικού προσανατολισμού, στράφηκε προς τον στρατό -μια επαγγελματική διέξοδος αρκετά συνηθισμένη, για την άγρια νεολαία της εποχής. Κατατάχτηκε σε ηλικία 16 ετών στους πεζοναύτες και υπηρέτησε στο Λίβανο.
Μετά την απόλυση του από τον στρατό εργάστηκε ένα διάστημα ως πωλητής. Σπούδασε υποκριτική με δασκάλους τους Lee Strasberg και Stella Adler και έπαιξε κάποιους ρόλους σε παραστάσεις εκτός- Broadway. Ο Keitel γνωρίστηκε με τον Martin Scorsese, όταν ακόμα αυτός ήταν ένας απλός σπουδαστής της κινηματογραφικής σχολής του NYU: είχε απαντήσει σε μια αγγελία που ο σκηνοθέτης είχε βάλει ζητώντας ηθοποιούς για την σπουδαστική του ταινία, Who's That Knocking At My Door?. Φιλία και εκτίμηση χαρακτηρίζει την μεταξύ τους σχέση -και η αρχική συνεργασία τους συνεχίστηκε στις περισσότερες ταινίες: εξάλλου μαζί με τον Robert De Niro είναι ένας από τους πιο σταθερούς σε παρουσία ηθοποιούς στην φιλμογραφία του σκηνοθέτη.
Στην δεκαετία του 80 η καριέρα του αντιμετώπισε προβλήματα και ο Harvey Keitel τυποποιήθηκε σε ρόλους "κακού". Ήταν η ταινία The Piano της Jane Campion που σηματοδότησε την δυναμική επιστροφή του. Εκεί υποδύεται ένα χαρακτήρα, τον οποίο συνέθεσε αξιοποιώντας τόσο στοιχεία από την τυποποίηση του ως κακός, όσο και χρησιμοποιώντας νέα στοιχεία δηλαδή την εικόνα ενός άνδρα ευαίσθητου και με κατανόηση για την γυναικεία φύση. Μια παρουσία που επανεμφανίσθηκε (με κάποιες παραλλαγές) και στην πρόσφατη ταινία της Jane Campion, το Holy Smoke.
Η ταινία The Piano ταινία έδωσε μια ώθηση στην καριέρα του και οι συμμετοχές του σε ταινίες όπως το Reservoir Dogs, το Pulp Fiction (Quentin Tarantino) και το From Dusk Till Dawn (Robert Rodriguez) τον έκανα μια cult παρουσία στον χώρο του αμερικάνικου κινηματογράφου. Αξίζει επίσης να αναφερθεί η συμμετοχή σε δύο ταινίες σε σενάριο του Paul Auster, στο Smoke και το Blue in the Face (και τα δύο 1995), στον ρόλο Auggie Wren, ενός ιδιοκτήτη καπνοπωλείου. Ενώ στο Bad Lieutenant (Abel Ferrara) υποδύεται ένα πρόσωπο που ακροβατεί στο χείλος του γκρεμού, που βιώνει με έντονο τρόπο την προσωπική κόλαση.
Παρόλη όμως την παρουσία στον χώρο του αμερικάνικου κινηματογράφου, ο Harvey Keitel διατήρησε τις σχέσεις με τον χώρο του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Και εδώ αξίζει να αναφερθούμε στην συνεργασία του με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο στην ταινία Το Βλέμμα του Οδυσσέα. Μια συνεργασία που έβγαλε τον ηθοποιό από οικείους χώρους, αφού ο σκηνοθέτης απαίτησε απ' αυτόν να εγκαταλείψει την υποκριτική του μέθοδο και να δοκιμάσει να βαδίσει, για πρώτη φορά στην καριέρα του, σε άγνωστα εδάφη.
Και ίσως είναι αυτό το τελευταίο που μας προσφέρει το στοιχείο που κάνει τον Harvey Keitel να ξεχωρίζει: η τόλμη του να αντιμετωπίζει συνεχώς τις προκλήσεις που η ίδια η ζωή φέρει, η ικανότητα του να περιπλανιέται σε εδάφη άγνωστα .
Δημήτρης Μπάμπας
