(μια συνέντευξη τύπου και ένα master class)

Ο Nat King Cole ακούγεται από τα μεγάφωνα στο Σταυρός Τορνές (44ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης): είναι η μουσική υπόκρουση από την ταινία Ερωτική επιθυμία και ο Chris Doyle χορεύει νωχελικά μαζί με τον υπεύθυνο του γραφείου τύπου του Φεστιβάλ.
Έτσι ξεκίνησε το Master Class του ο αυστραλός διευθυντής φωτογραφίας του Wong Kar-wai. Αντισυμβατικός χειμαρρώδης, αεικίνητος και διαρκώς αυτοσαρκαζόμενος ο Chris Doyle προειδοποίησε το κοινό του “έτσι είμαι πάντα και ίσως και χειρότερα”.
Συνόδευσε την ομιλία του -που δυστυχώς δεν μπορεί να μεταδοθεί με την γραφή- με ανέκδοτα σχετικά με την ζωή του, μικρές αποκαλύψεις -όπως τι σημαίνει το κινέζικο όνομα του Wong Kar-wai “βασιλιάς φύλακα άγγελος του οίκου”- ενώ δεν παρέλειψε να αναπαραστήσει το πώς γύρισε την τελευταία σκηνή από την ταινία Τα άγρια μας χρόνια.
Στις γραμμές που ακολουθούν περιγράφει τη διαμονή του στην Θεσσαλονίκη, αναφέρεται στη συνεργασία του με τον Wong, στην περιπέτεια της δημιουργίας της Ευτυχισμένοι μαζί και
Ότι ακολουθεί είναι κομμάτια και αποσπάσματα από τη συνέντευξη τύπου και το Master Class που έδωσε ίσως ο Chris Doyle, το πιο συναρπαστικό και εκρηκτικό πρόσωπο που πέρασε ποτέ από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης….

Η ΔΙΑΜΟΝΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ξύπνησα χθες 6 ώρα το πρωί, εγκατέλειψα τα γυρίσματα της ταινίας στην Σαγκάη, είμαι εδώ στην Θεσσαλονίκη και θα επιστρέψω πίσω πολύ γρήγορα: αυτή είναι μάλλον μια κανονική μέρα της ζωής μου.
Είμαι εξαιρετικά απογοητευμένος (από το φεστιβάλ): χθες με πήγαν να δω μόνο τρεις disco. Χάρηκα όμως όταν μια κοπέλα που χόρευε το χορό της κοιλιάς ήρθε στο τραπέζι μου. Όπως βλέπετε η “αραβική τρομοκρατία” έχει και τις θετικές της πλευρές. (γέλια)

ΕΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Πιστεύω ότι όλη η τέχνη εμπνέεται κυρίως από την μουσική: ξεκινούν όλοι οι συντελεστές μαζί, τελειώνουν μαζί όμως το ενδιάμεσο κομμάτι το βρίσκουν στην πορεία όπως ακριβώς συμβαίνει με την μουσική τζαζ. Αυτά ισχύουν κυρίως για τις ταινίες του Wong Kar-wai: ξεκινάμε να δουλεύουμε χωρίς σενάριο, τα γυρίσματα διαρκούν πολύ και με όρους κριτικής θα μπορούσαμε να πούμε ότι βρίσκουμε την ταινία ή η ταινία βρίσκει εμάς.
Κάτι που είναι εξαιρετικά δύσκολο είναι να δημιουργήσεις ένα περιβάλλον εργασίας, να έχεις την ενέργεια, την ελευθερία, να έχεις την σχέση ανάμεσα στους ανθρώπους κάτι που είναι πολύτιμο: είναι ένα είδος σχέσης που έχουν οι άνθρωποι στο κρεβάτι ή στην κινηματογραφική σχολή. Πολύ λίγο άνθρωποι το πετυχαίνουν αυτό όμως ο Wong Kar-wai το έχει καταφέρει εδώ και σχεδόν είκοσι χρόνια. Και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αυτό το κλίμα εργασίας είναι φρικτό. (γέλια)
Είναι πολύ δύσκολο να το διατηρήσεις αυτό το κλίμα εργασίας: έχω δουλέψει με πολλούς. Νομίζω ότι Wong Kar- wai είναι η εξαίρεση, είναι πιο δύσκολος, είναι ο καλύτερος, είναι ο πιο στρυφνός, είναι ο έρωτας της ζωής μου.

ΓΙΑ ΤΟ HAPPY TOGETHER
Το ζήτημα ήταν να κάνουμε κάτι στο οποίο δεν θα επαναλαμβανόμαστε, ήταν να αλλάξουμε ζωή. Νομίζω ότι ο καθένας το κάνει αυτό όταν χωρίζει από την φίλο ή την φίλη του, όταν πηγαίνει σε μια άλλη χώρα. Έτσι πήγαμε όσο το δυνατό μακρύτερα γινόταν από το Χονγκ- Κονγκ. Προχωρήσαμε πέρα από την σεξουαλική μας ταυτότητα και προσπαθήσαμε να κάνουμε μια “gay” ταινία. Όμως όλοι οι “gay” στην Αργεντινή νομίζουν ότι είναι “straight”, τούς αρέσουν απλώς οι πισινοί των γυναικών. (γέλια).
Έτσι πήγαμε όσο πιο μακριά γινόταν, μέχρι την Γη του Πυρός όμως δεν βρήκαμε εκεί “gay” εκτός τελικά απ’ αυτούς που φέραμε μαζί μας, οι οποίοι ήταν οι δύο ηθοποιοί πρωταγωνιστούσαν. Αυτό αντιπροσωπεύει το τι είναι η ταινία: περάσαμε έξι μήνες, όλοι στο συνεργείο μου έγιναν ειδικοί στα κρασιά της Αργεντινής. Για να “βρούμε” την ταινία έπρεπε προηγουμένως να πιούμε πολύ.
Μετά από τόσους μήνες στην Αργεντινή καταλήξαμε να βρούμε το 90% της ταινίας σ’ ένα δωμάτιο. Όλοι μας ρωτούσαν γιατί δεν μείνατε στο Χονγκ- Κονγκ αφού γυρίσατε όλη την ταινία σ’ ένα δωμάτιο. Ίσως γιατί το Χονγκ- Κονγκ δεν ήταν αρκετά διεφθαρμένο.

ΤΟ ΟΙΚΕΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΕΙΡΙΚΟ
Για μένα το σινεμά έχει σχέση με δύο πράγματα: το οικείο και το ονειρικό. Αν κάτι δεν σου είναι αρκετά οικείο τότε δεν μπορείς να μιλήσεις για κάτι που δεν ξέρεις. Τότε κάνεις ταινίες όπως το Matrix 7 -με συγχωρείται Βίβλος 7 ή Βίβλος Reloaded όπως θα έπρεπε να είναι ο τίτλος της ταινίας (γέλια).
Στις περισσότερες ταινίες του Wong Kar-wai ο τόπος των γυρισμάτων απείχε μόλις ένα λεπτό από το σπίτι μου. Μια ταινία μάλιστα γυρίστηκε μέσα στο διαμέρισμα μου. Αυτό το αντιλαμβάνονται όλοι όσοι έχουν προσπαθήσει να κάνουν την πρώτη τους ταινία: αυτή συνήθως επικεντρώνεται σε γνωστά θέματα, γνωστά πρόσωπα, είναι αυτοβιογραφική. Πρέπει το θέμα να σου είναι οικείο διαφορετικά δεν μπορείς να μιλήσεις για κάτι που δεν γνωρίζεις.
Στην ουσία αυτό που κάναμε στην ταινία Ευτυχισμένοι μαζί ήταν ότι πήγαμε στην Αργεντινή για να καταλάβουμε καλύτερα τι ακριβώς αισθανόμασταν για το Χονγκ – Κονγκ. Οι ταινίες του Wong Kar-wai δεν θα μπορούσαν να γίνουν σε διαφορετικό ύφος, σε διαφορετική γλώσσα. Οι περισσότεροι θεατές ανταποκρίνονται στην ενέργεια, στην οικειότητα της ταινίας που σ’ ένα πολύ μεγάλο βαθμό προέρχεται απ’ αυτούς που δουλεύουν σ’ αυτήν. Η πολυπλοκότητα, η εγγύτητα και η οικειότητα της σχέσης, η προσωπική εμπλοκή υπάρχει στα πάντα: όχι μόνο στην ιστορία της ταινίας, αλλά στο ότι ζούμε μαζί , εργαζόμαστε μαζί. Αυτό είναι που κάνει πιστεύω τις ταινίες του Wong Kar-wai λίγο διαφορετικές από τις υπόλοιπες ταινίες. Και φυσικά υπάρχει και το ονειρικό στοιχείο.
Το πιο πολλά απ’ αυτά που κάνουμε στις ταινίες του Wong Kar-wai έχουν σχέση με την λογοτεχνία, όμως είναι λογοτεχνία όχι με λέξεις αλλά με ανθρώπους.
Η συνεργασία μου λοιπόν μαζί του περισσότερο έχει σχέση με την λογοτεχνία και την μουσική παρά με κινηματογραφικές αναφορές ή κάτι σχετικό. Στην πραγματικότητα ποτέ δεν συζητάμε για την ταινία: κουβεντιάζουμε συνήθως για λογοτεχνία ή για μουσική. Και αυτό είναι το άλλο στοιχείο που πρέπει να υπάρχει σε κάθε ταινία: το ονειρικό.
Το οικείο και το ονειρικό: Αν κάποιος αναλύσει κάποια ταινία αυτό θα βρει π.χ. αυτό υπάρχει στον Indiana Jones. Αυτό που κάνει η οικειότητα είναι να σε πηγαίνει σ’ ένα άλλο ονειρικό κόσμο.

2046
Το 2046 είναι ένας χρόνος, μια μεταφορά για τον χρόνο. Το 1997 το Χονγκ Κονγκ πέρασε από τη βρετανική κυριαρχία στην κινέζικη. Από το 1997 αν προσθέσεις 50 χρόνια, είναι το 2046. Η ταινία ξεκίνησε να γυρίζεται μαζί με την Ερωτική επιθυμία, πριν 4 χρόνια. Έχει ένα μήνα ακόμα γυρισμάτων και πάντως θα παιχτεί στις Κάννες του χρόνου. Επομένως νομίζω ότι στην Ελλάδα μπορείτε να τη δείτε τον Ιούνιο σε παράνομο DVD (γέλια). Η ταινία αυτή συμπυκνώνει όλες τις άλλες μας ταινίες. Είναι η πιο λογοτεχνική που έχουμε κάνει ποτέ.

(Καταγραφή: Δημήτρης Μπάμπας. Δημοσιεύθηκε στην εφ. του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Πρώτο Πλάνο, στα πλαίσια του 44ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης -2003)