του Benh Zeitlin
Μια ιστορία μαγικού ρεαλισμού -κάτι εξαιρετικά σπάνιο για το τοπίο του αμερικάνικου ανεξάρτητου σινεμά-, μια απεικόνιση της παιδικής ηλικίας είναι η ταινία του πρωτοεμφανιζόμενου Benh Zeitlin.
Μια απομονωμένη κοινότητα, μακριά από το σύγχρονο πολιτισμό, χαμένη κάπου στους βάλτους της Νότιας Καρολίνας, σε μια τοποθεσία που λέγεται "Η μπανιέρα". Ένα 6χρονο κορίτσι, που το λένε Hushpuppy (στον κεντρικό ρόλο η εντυπωσιακή, στην απόδοση της, Quvenzhané Wallis), και ο άρρωστος και με ψυχικά προβλήματα πατέρας του. Η μητέρα που απουσιάζει. Ο τυφώνας που πλησιάζει…
Η κυρίαρχη αντίθεση στη δραματική πλοκή είναι ανάμεσα στην εναλλακτική κοινότητα, που ζει η μικρή ηρωίδα, μια κοινότητα που αρνείται το σύγχρονο πολιτισμό (και ότι αυτός φέρνει) και, από την άλλη, στο σύγχρονο "πολιτισμένο" κόσμο που μοιάζει διαρκώς απών και αόρατος. Απωθημένος, στο μεγαλύτερο μέρος της δραματικής πλοκής, στο φόντο της δράσης, αυτός ο σύγχρονος πολιτισμός, γίνεται αντιληπτός μόνο μέσα από νύξεις και υπονοούμενα. Ωστόσο επέχει πάντα τη θέση μιας αόρατης απειλής για την ηρωίδα: είναι το Τέρας.
Από τον πρώτο πόλο της αντίθεσης παράγεται όλο αυτό ονειρικό, παγανιστικό, μυθικό σύμπαν, μέσα στο όποίο ζει η μικρή ηρωίδα. Πορτραίτο αυτής της 6χρονης ηρωίδας, που ζει μια ζωή σε απόλυτη αρμονία με τη φύση, είναι καταρχάς η ταινία. Η σκηνοθεσία περιγράφει, με μέσα ρεαλιστικά αλλά τρόπους σαγηνευτικούς, τα μυστήρια αυτής της συναρπαστικής ζωής, αυτό το μαγικό και θαυμαστό σύμπαν που πάντα είναι η παιδική ηλικία. Είναι τις διαδρομές αυτού του κοριτσιού, που παρακολουθεί η αφήγηση, καθώς έρχεται αντιμέτωπη με την αποσταθεροποίηση και εντέλει κατάρρευση αυτού του μυθικού σύμπαντος. Ότι αντικρύζει είναι το "Τέρας", δηλαδή μια άλλη, σκληρή, πραγματικότητα: η ενήλικη ζωή.
Αυτή η πραγματικότητα δεν είναι παρά ο σύγχρονος τεχνολογικός πολιτισμός, που σιγά -σιγά αναδύεται και έρχεται στο προσκήνιο. Είναι ο Ορθός Λόγος, που διαρκώς αμφισβητεί το μαγικό- ονειρικό σύμπαν. Είναι, τέλος, η κατάρρευση της αυτάρκειας της ηρωίδας και η ένταξή της στις οργανωμένες δομές μιας ιεραρχικής κοινωνίας.
Μια τελευταία επισήμανση γι' αυτήν την ιδιαίτερη ταινία. Είναι επιπλέον και μια, ξεχωριστή για το τοπίο του αμερικάνικου σινεμά, προβολή στον κινηματογράφο, μιας ξεχασμένης σήμερα Αμερικής: Στις εικόνες της ανακλώνται σκέψεις και στοχασμοί από την αντικουλτούρα της δεκαετίας του 60 (χίπις), αλλά και από εμβληματικούς διανοητές, όπως οι Ralph Waldo Emerson, Henry David Thoreau, που απαρνήθηκαν με τον πιο άμεσο και κατηγορηματικό τρόπο τον πολιτισμό, επιλέγοντας τη φύση.
Δημήτρης Μπάμπας
