(Κάτω από το ηφαίστειο)
του John Huston

1939. Μία ημέρα από τη ζωή του Τζέφρι Φίρμιν, καθώς ο πόλεμος ξεσπάει στην Ευρώπη και στην μικρή πόλη του μεξικανικού νότου γιορτάζεται η ημέρα των νεκρών. Ο Φίρμιν εκεί είναι Βρετανός πρόξενος, αλλά είναι κι αλκοολικός κι απελπισμένος. Η αυτοκαταστροφική του συμπεριφορά, όμοια με έναν παγκόσμιο χάρτη που καταρρέει, πηγάζει από τη λύπη που νιώθει για τον ετεροθαλή αδελφό του, Χιου, ένα ιδεαλιστή περιπλανόμενο , και την πρώην του σύζυγο, Ιβόν, που επέστρεψε με ελπίδες επανένωσης με τον Τζέφρι.
Με τους Albert Finney, Jacqueline Bisset, Anthony Andrews, Ignacio López Tarso.
Το σενάριο βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Malcolm Lowry (1909–1957).
(δ.τ.)

Ο Τάσος Γουδέλης στην αφιερωμένη για τον σκηνοθέτη έκδοση (Αιγόκερως, 1988) σημειώνει για την ταινία: “Οι εικόνες του ουσιαστικές και λιτές, αναπαριστούν με έξοχο ρεαλισμό την προθανάτια αγωνία του ήρωα, ο οποίος επαναλαμβάνει αγγλικά μαι φράση-κλειδί του βιβλίου: “No  se quede vivir sin amar” (Δεν μπορείς να ζήσεις χωρίς αγάπη). Ο Πρόξενος βλέπει στο πρόσωπο του αδελφού του που επιστρέφει από τον Ισπανικό Εμφύλιο, την ενσάρκωση της κατάρας που κυνηγά το άτομο από τον καιρό του απολεσθέντος Παραδείσου και στους Μεξικανούς φασίστες ολόγυρα, στο βαρύ ίσκιο της κοινωνικής πραγματικότητας, στην οποία επίσης πρέπει να αντισταθεί. Φυσικά λυγίζει κάτω από το αβάσταχτο φορτίο αλλά δεν είναι σίγουρο ότι το επεδίωκε. Σ' ένα κόσμο όμως “χωρίς αγάπη δεν μπορεί κανείς να ζήσει”. Και εκεί ψηλά στον τροχό του Λούνα Παρκ καθώς ο Πρόξενος βλέπει αυτήν την πραγματικότητα “άνω -κάτω”, όλα του φαίνονται αστεία και ξεσπάει σε βροντώδη χάχανα....
Ο Φιγκουερόα, ο μεγάλος αυτός οπερατέρ και μόνιμος σχεδόν συνεργάτης του κατά ένα μέρος Μεξικανού Μπουνιουέλ, φωτογραφίζει με σκοτεινά χρώματα τη φύση και τους ανθρώπους, δίνοντας μια σπουδαία εικαστική διάσταση σ' αυτό το απελπισμένο, μαύρο μαζί και τρυφερό “ποίημα”.

Ο John Huston , σκηνοθέτης της ταινίας, δηλώνει : “....Πιστεύω ότι ο Πρόξενος μάχεται, έστω κι αν η μοίρα του είναι εκ των προτέρων προσδιορισμένη. Δεν διαφέρει καθόλου από το κάπτεν-Αχάμπ του Μόμπυ Ντιικ. Αυτός είναι ο ορισμός της τραγωδίας, το αναπόφευκτο του θανάτου.
Τραγωδία δεν σημαίνει να πεθαίνει ο ήρωας στο τέλος ή να δείχνουμε έλεος γι' αυτόν γιατί κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί και στην κωμωδία. Η κωμωδία όμως προσδιορίζεται από τα τυχαία γεγονότα, που κάνουν να αλλάξει η πορεία της ιστορίας. Στην τραγωδία αντίθετα έχουμε μια και μοναδική κατάληξη. Το όπλο του Προξένου ενάντια στη μοίρα είναι το αλκοόλ. Πολλοί είπαν ότι αυτοκαταστρέφεται. Δεν συμφωνώ. Κάνει τα πάντα για να κερδίσει, θέλει να αγαπήσει αυτή τη γυναίκα, τον αδελφό του, αλλά δεν μπορεί να παραδεχτεί την προδοσία. Γι' αυτό κι αισθάνεται ότι προδόθηκε απο την ίδια τη ζωή. Όταν στο τέλος αντιμετωπίζει τους εχθρούς του, τους αποκαλεί με τα ονόματα τους, τους λέει αυτό που είναι. Η ταινία είναι λοιπόν η ιστορία ενός αγώνα κι όχι ενός ανθρώπου που συνθηκολογεί....” (Positif, Μάιος 1984, η ελληνική μετάφραση από τον Μπάμπη  Ακτσόγλου δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Κινηματογραφικά Τετράδια τ. 19. Μάρτης 1985)