του Matt Ross
b_505X0_505X0_16777215_00_images_1617_captain-fantastic.jpg

Ταινία που εντάσσεται στην πλούσια παράδοση αναχωρητισμού και πολιτικής ανυπακοής των ΗΠΑ, η δημιουργία του σκηνοθέτη και ηθοποιού Matt Ross επισημαίνει με τόνους χιουμοριστικούς και αγαπητικούς τα αδιέξοδα αλλά και τις γοητείες μιας ζωής εκτός συστήματος.
Ο Ben και τα 6 παιδιά του ζουν σε μια καλύβα, χαμένοι στις εσχατιές των αμερικάνικων δασών. Ζουν μια “καθαρή” ζωή, χωρίς τις μολύνσεις και επιμολύνσεις του σύγχρονου πολιτισμού και της εγκύκλιας εκπαίδευσης. Ακολουθώντας το δικό του εναλλακτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης, ο Ben διδάσκει στα παιδιά του τις τεχνικές επιβίωσης στη φύση, αλλά και τη μαρξιστική φιλολογία. Από αυτήν την υλοποίηση της πολιτικής του “Ουτοπίας”, απουσιάζει ένα σημαντικό πρόσωπο: η μητέρα των παιδιών και σύντροφος του Ben. Κατά μια τραγική ειρωνεία, νοσηλεύεται βαριά άρρωστη από ψυχική ασθένεια στον “πολιτισμό”, αφού κάθε εναλλακτική μέθοδος θεραπείας απέτυχε. Όταν προβεί στο απονενοημένο διάβημα, ο Ben και τα 6 παιδιά του ξεκινούν το μακρύ ταξίδι της επιστροφής στον πολιτισμό για να παραστούν στην κηδεία της.
Επικεντρωμένη η σκηνοθεσία σ' αυτά τα επτά πρόσωπα, εστιάζει στους ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς αφοσίωσης των παιδιών προς τον πατέρα. Η διαρκής και έντονη παρουσία του δάσους και της φύσης είναι ένα μαγευτικό φόντο για να απεικονισθεί αυτή η ιδιαίτερη στη νοοτροπία οικογένεια. Όμως είναι η απουσία της μητέρας που αποσταθεροποιεί τους δεσμούς και διαλύει τη σύμπνοια. Η έξοδος της οικογένειας από τον επίγειο παράδεισο και η επιστροφή στον πολιτισμό, δίνει την ευκαιρία για μια σειρά από κωμικά επεισόδια, ωστόσο, κυρίως, περιγράφεται ως μια δοκιμασία για τη συνοχή αυτής της αντισυμβατικής οικογένειας. Και θέτει σε αμφισβήτηση τις βάσεις πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η συνοχή, δηλαδή τον αναχωρητισμό και την άρνηση του πολιτισμού. Αυτό το μέρος είναι και το πιο πλούσιο συναισθηματικά, τόσο σε κωμικούς τόνους, όσο και σε δραματικούς. Η αιτία για τους πρώτους πρέπει να αναζητηθούν στη σύγκρουση της κανονικότητας (του σύγχρονου πολιτισμού) με τη διαφορετικότητα, αλλά και στην ακρότητα μιας “εναλλακτικής” θεώρησης.
Πέρα όμως από τα προηγούμενα, εδώ είναι το μέρος όπου γίνονται φανερά τα αδιέξοδα της εναλλακτικής αναχωρητικής στάσης: η σκηνοθετική οπτική είναι σίγουρα απλουστευτική και μελοδραματική. Είναι οι συμβιβασμοί – προσαρμογές που πρέπει να γίνουν για να διασωθεί αυτή η αντισυμβατική οικογένεια, ό,τι υπογραμμίζεται στο τέλος: “Παν μέτρον άριστον”, μοιάζει να είναι η κατάληξη...

Δημήτρης Μπάμπας